00097 01 djvu
i sześciogroszówkę z 1794 r. W Chodowicach w pow. stryjskim1) dają do lewej ręki miedziany pieniądz dla wykupienia się na tamtym świecie. W Krasnopolu2) wkładają monetę do ust nieboszczyka za lewy policzek, a niekiedy zawiązują w chustkę i wkładają pod pachę, także z lewej strony. W Nowej Uszycy rzucają do grobu pieniądze, aby nieboszczyk nie czuł ich braku. Niekiedy dodają objaśnienie, że pieniądz ma służyć na przewóz przez rzekę ognistą3). U Hucułów4) po spuszczeniu trumny do grobu jedna z płaczek podaje obecnym pieniądz miedziany, który krąży z rąk do rąk, a gdy ksiądz odejdzie z cmentarza, rzucają pieniądz do grobu. Wogóle wrzucają umarłemu jakiś grosz na „przewóz" na tamten świat. Przechodząc z ciałem przez potok, wrzucają do wody jaką monetę „przewoźnego", a czem więcej przewoźnego wrzucą, tern prędzej i pewniej przewiezie się zmarły na tamten świat. Do grobu również rodzina wrzuca monety, aby zmarły miał o czem przewieźć się na tamten świat, za morze. W Dolinie5 6) dają pieniądze w płótnie na zakupno miejsca na tamtym świecie, bo tam pod ziemią znajduje się dziadek, któremu trzeba się opłacić. W Gródeckiem ofiaruje się to jako przewoźne przez rzekę, podobnie na Ukrainie i w Charkowskiem. W Stecowie w Sniatyńskiem °) wkładają w zanadrze centa, owiniętego w kawałek płótna, aby się nieboszczyk miał czem na tamtym świecie wykupić. W razie zaś śmierci najmłodszego, ostatniego dziecka (mizynka) kładą mu czworak w usta, poczem wyjmują ten pieniądz i moczą w wódce, której później używa się jako lekarstwa na ból zębów i odzwyczajenie pijaka od wódki.
Białorusini7), jeżeli kopiąc mogiłę, natrafią na kości ludzkie wówczas rzucają monetkę „kab nieboszczyki nie drali się". W Słonimskiem *) dają nieboszczykowi pieniądz do prawej ręki,
aby miał czem za miejsce zapłacić, boby inaczej zmarli gniewali się na niego. „Kab mrec miercam ni apłaciusa, tob jehó prahnali z mahiłak". W Rosjił) także rzucają do mogiły pieniądze, aby nieboszczyk miał czem za miejsce zapłacić (pow. niżniedie-wiecki). Litwini2) dają również pieniądze zmarłemu pod głowę, do grobu, do trumny, lub pod język. Starzy Prusowie 3) wkładali do trumny lub grobu pieniądze. Dawni Łotysze4) wrzucali pieniążki do trumny lub dawali w lewą rękę dwa grosze „jako dla przewoźnika przez rzekę". Spotyka się też w czaszkach pieniądze, które zmarłym niegdyś do ust wkładano5). Wkładanie pieniędzy odbywało się także w ten sposób, że w czasie uczty przy zwłokach, wnoszono wreszcie trumnę; goście zasiadali za stół, trumnę otwierano, wkładano do niej drobną monetę, na ciało kładziono talerz, na który każdy podchodzący żegnać się z nieboszczykiem rzucał pieniądz6). Czeremisi7) nie zapominają włożyć nieboszczykowi do kieszeni kilku sztuk drobnej monety na zapłacenie bogu piekła lub wrzucają do grobu pieniądz z tern, że pieniądze te mają służyć na kupienie ziemi od bogini matki ziemi. Lud z nad jeziora Onega8) wrzuca do grobu miedziaki na opłatę przewozu przez „rzekę ognistą". Na Łużycach9) wedle kroniki lubańskiej Marcina Bohemusa w r. 1567 umarła w Lubaniu niewiasta, którą podejrzywano, że była czarownicą i w trumnie „cmokała" ustami; grabarz włożył jej w usta kamień i „pieniążek", aby nic złego robić nie mogła. W Kronice czeskiej Hajka znajdujemy szczegół, że Przemyśl kazał dać Libuszy do trumny w obie ręce worki z pieniędzmi złotemi i srebrnemi. Zibrt10) przypuszcza w tern echo zwyczaju ludowego. Wykopaliska czeskie dowodzą znacznego rozpowszechnienia tego zwyczaju, gdyż niejednokrotnie znajdują się monety w ręku trupan). W Czechach zwyczaj ten ogólny;
') Teki St. Laguny. (Rkp. Bibl. Ossol. 1. 4435).
*) Archiv f. Religwiss. T. XVII, s. 481. 504; Tetzner, Slawen, a. 85.
*) Bruckner, Litwa S. 80 ‘) j. w. s. 124, 130.
*) Tetzner j. w. s. 160.
*) Żiwaja Starina. R. 1891, zesz. 3.
) Wista. T. XI, s. 557.
*) Etnograf. Obozrjenie. R. 1890. zesz. 1, s. 53.
“) Wisła. T. XII, s. 672, uw. 2.
10) Zibrt Ć. Seznam pover. V Praze 1894. s. 20; Niederle j. w. s. 267. ,
1 *) Zibrt ć. Staroćeske obyCeje pohrebni (Vesna, T. X (R. 1891) nr. 24).
Zwyornjc poęmrhowr. 177 12
’) Zbiór wiad. antr. kraj. T. XIII, s. 148; Zbirnyk Etnograficzny]. T. XI,
s. 248.
!) Talko-Hryncewicz, Lecznictwo s. 424, 458.
°) Etnograf. Obozrjenie. T. IV, (1890), Nr. 1. s. 53.
*) Szuchiewicz, Huculszczyzna. T. II, s. 269, 271, 274; Kłosy. T. XVII
s. 184.
6) Paczowskij, Pocboronnyj obrjad, s. 19.
) Mroczko, Sniatyńszczyzna, s. 77.
;) Bohdanowicz, Piereżytki. Grodno 1894, s. 53. s) Federowski, Lwd białoruski. T. I, s. 321.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
00097 01 186 warzyskość, słowem ernstes Fiihren des Lebens oraz die Frohnatur, jakby się wyraził Goe
00097 01 . . -di I . 43 , -i •l-.r/f •• : *
00097 01 93 •wystawiającemu Bekowi. — ,,Avance!“ — Astur posuwa się nieco naprzód i znowu stoi. „Ava
00097 01 — 188 część ciała, a zapach cybeta ^łagodzi obrzydliwą woń, jaką ich skóra w tak gorącym kl
00097 01 188 HISTORJE GWIAZD WOJSKIEGO „Było ono znacznie większe, ale czarci, war
00097 01 182 łem swoją świątynią i rozproszyłem synów swych śród narodów**. Rzekł do mnie EIjasz: „K
00097 01 194 pogardzonym, zgubionym. Wśród tego strasznego milczenia głos się odzywa, przemawia do m
00097 01 chciała. Rozgniewany cesarz, chcąc ją ustraszyć, darował ją jednemu Arabowi czarnemu, u
00097 01 187 ctae, et initae, sub poena ducentarum mar* carum Polonicalium, et nmissione eorurn
00097 01 93 nazywali go Królem Chłopów (jak później Włościanie Ludwika, co ich pęta pomnożył, nazw a
00097 01 Korony ^olfkiey. Sf jybft ietine go ( biubtf b wd tuj pobjidiwjjf fte pic
00097 01 Es. (150) Es. wnemi darami do kościoła, który na nowo był zbudowany od Zorobabeia, i r
00097 01 p. Pr. proselici mieszkania, obiecywali z przysięgą v przytomności trzech świadków za
00097 fdc654b18bd49cf8983630204d68641 96 Sandorf & Bassett Contrary to popular belief, the cont
Elementarz Marian?lski 00097 IJUróMJęom jeot zi/m/no.
70133 Skrypt PKM 1 00097 194 Zadanie 5.8 Przedstawiony na rys. 5.18 układ napięto wstępnie silą A0 =
więcej podobnych podstron