P3109045

...........»-----------'----------- s«»pogąrczych

7.1-5- Zapasy materiałowe

Przedsiębiorstwo przemysłowe mogłoby produkować, nie posiadając zapasów matę. riałowych, gdyby codziennie otrzymywało tyle materiałów, ile potrzeba do produk-1 cji. Codzienne dostawy wszystkich materiałów nie są jednak możliwe, a taka organizacja dostaw byłaby nawet nieopłacalna. Przedsiębiorstwo gromadzi więc zapasy materiałów, których zasadniczą funkcją jest zapewnienie ciągłości produkcji między kolejnymi dostawami. Niekiedy względy techniczne wymagają gromadzenia zapasów przez dłuższy czas, zanim mogą być zużyte w produkcji, gdyż w przeciwnym wypadku materiały nie osiągają właściwych cech jakościowych, np. konieczność wysuszenia drewna lub konieczność przechowywania zapasów odlewów żeliwnych (tzw. sezonowanie).    ¹

Zapasy powinny zapewniać ciągłość pracy przedsiębiorstwa, ale jednocześnie nie powinny przekroczyć ekonomicznie uzasadnionego poziomu. Prawidłową wielkość zapasów materiałowych określają normy zapasu, które odgrywają ważną rolę w gospo- j I darce materiałowej. Zbyt małe zapasy materiałów mogą stać się przyczyną zahamowania produkcji, jeśli nastąpi opóźnienie dostaw, za duże zapasy są również szkodliwe, gdyż wymagają dodatkowej powierzchni magazynowej, powodują występowanie strat w trakcie przechowywania itp.

W ustalaniu poziomu norm zapasów materiałowych posługujemy się następującymi podstawowymi wielkościami:

•    przeciętnym zużyciem dziennym materiału;

•    średnim cyklem dostaw w dniach;

•    odchyleniem od średniego cyklu dostaw oraz danymi uzupełniającymi, pozwalającymi wyznaczyć zapas minimalny.

Przeciętne zużycie dzienne ustala się sposobem statystycznym, dzieląc zużycie materiału w ustalonym okresie przez liczbę dni w tym okresie. Dla tego rodzaju obliczeń przyjmuje się 30 dni w miesiącu, 90 dni w kwartale i 360 dni w roku.

Jeżeli na przykład roczne zużycie danego materiału wynosi 144 t, to przeciętne zużycie dzienne wynosi: 144 t: 360 dni = 0,4 t = 400 kg. Okres między kolejnymi dostawami materiału nazywamy cyklem dostaw. Średni cykl dostaw można ustalić na podstawie terminów podanych w umowie o dostawę materiałów lub danych z okresów ubiegłych. Jeżeli wielkość poszczególnych partii dostarczanych materiałów nie wykazuje znacznych różnic, a cykl dostaw jest również bardzo podobny, to średni cykl dostaw oblicza się, dzieląc liczbę dni w przyjętym do obliczeń okresie (90, 180,

360 dni) przez liczbę dostaw w tym okresie. W wypadku znaczniejszych różnic w regularności dostaw, średni cykl dostaw oblicza się jako średnią arytmetyczną.

Przykład. Załóżmy, że w danym roku zanotowano 8 dostaw materiałów, a okres między ostatnią dostawą w ubiegłym roku a pierwszą w danym roku wynosił 42 dni, między dalszymi dostawami zaś odpowiednio: 39, 55, 68. 37, 69. 36 i 54 dni.

Średni cykl dostaw (D). obliczany jako średnia arytmetyczna, wynosi więc:

_D _ 42 + 39 -t- 55 + 68 + 37 + 69 + 361 54 ₌ 400 _ 59 dni

Z normowaniem zapasów materiałowych wiążą się pojęcia następujących rodzajów zapasów:

•    zapas bieżący (produkcyjny);

•    zapas minimalny;

•    zapas maksymalny;

•    norma zapasu.

Wymienione kategorie zapasów mogą być wyrażone w dniach, w ilościowych jednostkach miary lub w wartości i noszą odpowiednio nazwę norm czasowych, ilościowych lub wartościowych. Zazwyczaj podstawą ustalania zapasów ilościowych i wartościowych jest ustalenie wskaźników w dniach. Zapas bieżący (Z_bk zwany również zapasem produkcyjnym, jest niezbędny do zapewnienia zużycia materiałów między kolejnymi dostawami. Jest to wielkość zmienna. Najwyższa jest ona w dniu dostawy, w dniu poprzedzającym dostawę natomiast zbliża się do zera. Zapas bieżący wyrażony w dniach równa się średniemu cyklowi dostaw (D). Zapas minimalny (Z_r) albo rezerwowy powinien stale znajdować się w magazynie na wypadek opóźnienia dostaw lub innych nieprzewidzianych okoliczności. Wskaźnik zapasu minimalnego w dniach powinien obejmować liczbę dni odchylenia od średniego cyklu ^dostaw W) ^oraz czas potrzebny na odbiór materiału i przygotowanie materiału.

zużycia, a niekiedy - czas na uzyskanie przez materiał wymaganych właściwo-ci technologicznych (wspomniane już suszenie drewna lub sezonowanie odłewówk

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
finanse przedsiŕbiorstw3 os. &>. 3S&°) Przyczy ny utrzymywania zapasów w przedsiębiorstw
P3109072 Do głównych udart gospodarki materiałowej w przedsiębiorstwie należy: a)    
P3109072 Do głównych udart gospodarki materiałowej w przedsiębiorstwie należy: a)    
38175 P3109021 /y-“ ii. roamioty gospodarczeS.7■ Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych 5.7.1. I
P3109072 Do głównych udart gospodarki materiałowej w przedsiębiorstwie należy: a)    
Instrukcja obslugi COLT CZ5 $2 Komfort Jazdy * r t nu ♦ P£f»
uPołączenia wciskoweSiła montażu i demontażu P»=P«^-ndlK Materiały
dział 1 str$,25 Schemat 8. Aktywa obrotowe • zapasy - materiałów, półproduktów i produktów w toku, p

więcej podobnych podstron