10902 img928 (2)
166 Aspekty mitu
niem, którego datę można ustalić z dużą dokładnością1, podobnie pokusy w ogrodzie Getsemani, chociaż nie wspomina o niej w ogóle Ewangelia św. Jana (Orygenes tak wyjaśnia przyczynę tego przemilczenia: Jana bardziej interesuje boskość Jezusa i wie on, że Bóg-Logos nie może być wystawiony na pokusę). Zmartwychwstanie jest „prawdziwe” w sensie historycznym, ponieważ stanowi wydarzenie, chociaż zmartwychwstałe ciało nie należy już do świata llzycznego. (Zmartwychwstałe ciało było ciałem eterycznym, duchowym2.)
Orygenes, nie wątpiąc w historyczną autentyczność życia, cierpienia i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, w większym stopniu interesuje się duchowym niż historycznym sensem tekstu ewangelicznego. Prawdziwy sens jest „ponad historią”3. Egzegeza musi „uwolnić się od treści historycznych”, są one bowiem tylko „odskocznią”. Przywiązywanie zbyt dużej wagi do problemu historycznej autentyczności Jezusa i zapominanie o prawdziwym znaczeniu jego życia i przesłania jest równoznaczne ze zniekształcaniem chrześcijaństwa.
„Ludzie — pisze on w swoim Komentarzu do Ewangelii św. Jana — są zadowoleni, gdy mogą dyskutować o wydarzeniach z życia Jezusa, stają się zaś nieufni, gdy odsłoni się im głębokie znaczenie — odmawiają uznania jego prawdziwości”4.
Czas historyczny i czas liturgiczny
Orygenes doskonale zrozumiał, że oryginalność chrześcijaństwa polega przede wszystkim na tym, że Wcielenie Syna Bożego dokonało się w Czasie historycznym, a nie w Czasie kosmicznym. Mimo to nie zapomina on o tym, że Tajemnica Wcielenia nie sprowadza się tylko do jego historycznej autentyczności. Zresztą pierwsze pokolenia chrześcijan, ogłaszając „narodom” boskość Jezusa Chrystusa, w domyśle głosiły także jego nad-historyczność. Oczywiście nie oznacza to, że nie uważano Jezusa za postać historyczną, przede wszystkim podkreślano jednak, że był on Synem Bożym, Zbawicielem, który odkupił nie tylko człowieka, ale i cały Świat. Co więcej: historyczny wymiar postaci Jezusa został przekroczony już za sprawą Wniebowstąpienia i powrotu do boskiego Majestatu.
Głosząc Wcielenie, Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie Słowa, chrześcijanie przekonani byli, że nie chodzi tu o jakiś nowy mit. A jednak w rzeczywistości posługiwali się kategoriami należącymi do myślenia mitycznego. Niewątpliwie nie byli w stanie wyróżnić tego właśnie sposobu myślenia w obrębie zeświecczonych mitologii współczesnych im wykształconych pogan, ale też z pewnością dla chrześcijan wszystkich wyznań centrum życia religijnego stanowią dzieje Jezusa Chrystusa. Mimo że można umieścić je w obrębie Historii, umożliwiły one zbawienie, a co za tym idzie, jest tylko jeden sposób osiągnięcia zbawienia: ponawiać te dzieje w obrzędach oraz naśladować najważniejszy wzorzec, jaki stanowi życie i nauczanie Jezusa. Otóż taka postawa religijna jest bardzo podobna do autentycznego myślenia mitycznego.
Trzeba od razu dodać, że już z samego faktu, że chrześcijaństwo jest religią, wynikało, iż w jego obrębie musiały przetrwać elementy zachowania mitycznego: czas liturgiczny, to znaczy okresowe odzyskiwanie illud tempus „początków”.
Doświadczenie religijne chrześcijanina opiera się na naśladowaniu Chrystusa jako wzorcowego modelu, na liturgicznym powtarzaniu Życia, Śmierci i Zmartwychwstania Pańskiego oraz na współczesności chrześcijanina wobec illud tempus, rozpoczynającego się od Narodzin Chrystusa w Betlejem i tymczasowo kończącego się Wniebowstąpieniem. A przecież, jak wiemy, naśladowanie po-
Zob. Grant, The Earliest Lives, dz. cyt., s. 93.
Tamże, s. 78.
1(1 Zob. tamże, s. 115-116; J. Danielou, Message evangelique et culture hellenistiąue aux IT et IIT siecles, Paris 1961, s. 251 i nast.
Komentarz do Ewangelii św. Jana, 20, 30, cytowany przez Granta, s. 116.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
img906 (2) I 122 Aspekty mitu wody nie są już miejscem, do którego przybywa dusza,
img906 (2) I 122 Aspekty mitu wody nie są już miejscem, do którego przybywa dusza,
81195 img896 (2) 102 Aspekty mitu Przodków). Odwrotnie niż w wypadku „śmierci” deus otiosus, po któr
41438 img860 (2) 28 Aspekty mitu Wielkie jajo powstało z esencji pięciu zaczątkowych żywiołów... Osi
41801 img922 154 Aspekt}’ mitu leżności między Starym a Nowym Testamentem, stosowany był często prze
41851 img932 (3) 174 Aspekty mitu po prostu nie dawano wiary w jego zgon: mówiono, że Cesarz schroni
43302 img943 (3) 196 Aspekty mitu Zdaniem autora istotna jest także inna różnica pomiędzy baśnią a s
43533 img920 150 Aspekty mitu część gorszą, pozostawiając ludziom mięso i wnętrzności1. Otóż Karl Me
46542 img882 72 Aspekty mitu kiem rychłego nadejścia Chrystusa. Pozorny tryumf Zła, jakim były katas
CCF20090702 083 166 Idea Boga niu, którego nigdy nie zaciągnąłem - pod którym nigdy się nie podpisał
więcej podobnych podstron