77
Europy, robiła odtąd w jej ludności przez całe wieki średnie aż do końca 18. wieku ogromne spustoszenia i z Europy dostała się do innych części świata. W wieku 18. umierało we Francyi rocznie po 30.000 ludzi na ospę, a z 7.000.000 ludności umarło na nią w Prusiech w roku 1796. osób 26.646.
Obecnie dzięki szczepieniu przez wiekopomnej pamięci Edwarda Jennera wynalezionemu, w państwach cywilizowanych, w których zaprowadzono przymus szczepienia się a ludność jest rozumna i zna swój własny interes, ospa stała się chorobą prawie bez znaczenia i w Europie występuje teraz epidemicznie tylko na półwyspie bałkańskim, w Rosyi, w krajach pod jej panowaniem zostających, tudzież w niecywilizowanych częściach Azyi, Afryki i Ameryki.
Czas wylęgania się trwa w ospie 10 do 14 dni. Choroba sama rozpoczyna się od gwałtownego dreszczu lub dreszczyków przez kilka dni powtarzających się, po których pojawia się wysoka gorączka, zwykle 3 dni trwająca, z przelotną wysypką na skórze. Najczęściej w końcu 3-go dnia rozpoczyna się charakterystyczna dla ospy wysypka w postaci ograniczonych plam czerwonych, wysypkę odrową bardzo przypominających. Na tych plamach wkrótce ukazują się małe punkciki, płynem surowiczym wypełnione. Te punkciki powiększają się, podnosząc naskórek w ten sposób, iż rosnąc ku obwodowi, zapadają się w środku, przez co tworzy się właściwie zagłębienie. Wkrótce w tych pęcherzykach pokazuje się