24274 tomI (247)

Fizjofatoi .ogicznf. podstawy fizjoterapii 249

przewyższa tu wentylację, wskaźnik Q_a/Q_c jest niższy od 0,8. Krew opływająca nie-przewietrzane pęcherzyki pozostaje nadal krwią żyiną i w ten sposób, jako tzw. „przeciek włośniczkowy”, daje ona zubożenie krwi pochodzącej z naczyń oplatających dobrze wentylowane pęcherzyki płucne.

A B

Ryc. 108. Oddychanie prawidłowe (A - wdech, B - wydech) i opaczne (C wdech,

D - wvdech) - wg J. Kochanowicza.

Inne zaburzenia dystrybucji dotyczą całych płuc i wiążą się z tzw. „oddychaniem opacznym”.

Nie wnikając w przyczyny tego stanu można powiedzieć, że w oddychaniu takim podczas napełniania się powietrzem jednego płuca — drugie ulega zapadnięciu. Podczas wdechu płuco po stronie zdrowej wypełnia się zarówno powietrzem z otoczenia, jak i powietrzem wciąganym z zapadniętego płuca przeciwnego.

W czasie wydechu natomiast, część powietrza wydychanego z płuca zdrowego przechodzi do płuca zapadniętego i wypełnia je.

W ten sposób część powietrza (ubogiego w O-,, a bogatego w C0₂) przechodzi z jednej strony na drugą, upośledzając z. kolei dyfuzję, gdyż występuje wówczas niski gradient ciśnień powyższych gazów.

Zaburzenia dyfuzji gazów wiążą się zarówno z opisanymi wyżej zaburzeniami wentylacji, jak i przepływu krwi w płucach. Występują one również w następstwie uszkodzenia znacznych obszarów tkanki płucnej, kiedy to powstaje bariera pomiędzy powietrzem pęcherzykowym a ki-wią włośniczek (tzw. blok pęcherzykowo - włośniczkowy).

Zaburzenia przepływu krwi (perfuzji) przez naczynia płuc obejmują zmniejszenie się łożyska naczyniowego, do czego może dojść w przebiegu rozmaitych chorób płuc lub w następstwie zabiegów torakochirurgicznych. Następstwem takiego stanu jest nie tylko upośledzenie wymiany gazowej, ale i wytworzenie się nadciśnienia w krążeniu płucnym. To ostatnie zaś jest przyczyną zespołu serca płucnego.

W przypadku zaburzeń w krążeniu płucnym, istotnym momentem jest ilościowy stosunek wentylacji do przepływu. Jeśli zdarzy się tak, że powietrze dochodzi do pęcherzyków pozbawionych ukrwienia, to stosunek Q_a/Q_c przewyższa 1,0 (wentylacja przewyższa przepływ). Stan taki określany jest jako tzw. „daremna wenty-