43078 skanuj0059 (31)

System ten był przez kilka lat stosowany zarówno w aktach prawnych różnych państw, jak i w kolejnych zestawieniach listy parków narodowych i innych obszarów chronionych sporządzanych przez ONZ. Z czasem jednak praktyka wymusiła jego rewizję, głównie ze względu na nieostre różnice pomiędzy niektórymi kategoriami i pominięcie obszarów morskich, ale także konieczność wyeliminowania kategorii, które nie stanowiły odrębnej formy ochrony przyrody, a jedynie odzwierciedlały fakt międzynarodowego uznania wyjątkowych wartości obszarów już zaliczonych do którejś z pozostałych. W 1984 roku Komisja Parków Narodowych i Obszarów Chronionych IUCN wyłoniła zespół ekspertów, którego zadaniem było dopracowanie typologii i klasyfikacji obszarów chronionych. Po wielu dyskusjach i sporach propozycję nowej klasyfikacji przyjęto dopiero w 1992 roku na IV Światowym Kongresie Parków Narodowych i Obszarów Chronionych w stolicy Wenezueli Caracas (IUCN 1992).

Osiągnięcie porozumienia w sprawie typologii i klasyfikacji obszarów chronionych było poprzedzone opracowaniem, a następnie zaakceptowaniem przez uczestników kongresu, uniwersalnej definicji obszaru chronionego, którym może być „obszar lądu i(lub) morza specjalnie przeznaczony do ochrony różnorodności biologicznej i zasobów naturalnych oraz związanych z nim wartości kulturowych, zarządzany dzięki prawnym lub innym skutecznym środkom”. Zgodnie z intencją międzynarodowego gremium ekspertów, definicję tę można zastosować do wszystkich obszarów chronionych, niezależnie od zróżnicowanych zadań, których realizacji mają one służyć. Do głównych celów obszarów chronionych reprezentujących poszczególne kategorie zaliczono:

■    możliwość prowadzenia badań naukowych w unikatowych laboratoriach dzikiej

przyrody;

■    zachowanie dzikiej przyrody;

■    zachowanie gatunków i różnorodności genetycznej;

■    utrzymanie funkcji ekologicznych (środowiskowych);

■    ochronę specyficznych zjawisk przyrodniczych i kulturowych;

■    zachowanie walorów turystycznych i rekreacyjnych.

W nowym systemie klasyfikacyjnym utrzymano pięć pierwszych kategorii wyróżnianych dotychczas, precyzując jednocześnie ich definicje, oraz wyróżniono w obrębie kategorii I dwie jednostki niższego rzędu (la, Ib) i wprowadzono nową kategorię VI dla obszarów przeznaczonych do ochrony zasobów przyrodniczych użytkowanych przez człowieka, a ponadto przypisano każdej kategorii główny cel wprowadzenia ochrony; powinien on być sformułowany w akcie prawnym ustanawiającym dany obszar (ramka 4.6). Klasyfikacja obszarów chronionych uwzględnia kilka kryteriów, w tym wielkość obszaru, stopień jego naturalności, cel ochrony i funkcje obszaru, stosunki własnościowe oraz sposób jego zagospodarowania i zarządzania. Wprawdzie w kategoriach od I do VI zakłada się gradację ingerencji człowieka w systemy przyrodnicze, a tym samym coraz słabsze reżimy ochronne,

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
11952 skanuj0061 (41) 4.10 Międzynarodowe kategorie obszarów chronionych państwu prawa do narodowego
skanuj0058 (32) 4. Naukowe podstawy prawnej ochrony przyrody4.10. Międzynarodowe kategorie obszarów
16161 skanuj0001 (601) 10. Turystyka na obszarach chronionych10.1.    Wprowadzenie Ok
33770 skanuj0060 (40) 4. Naukowe podstawy prawnej ochrony przyrody150 Ramka 4.6. Definicje międzynar
skanuj0012 (9) 3.3. Planowanie zagospodarowania turystycznego na obszarach chronionych 183 bezpośred
skanuj0016 (8) 3.3. Planowanie zagospodarowania turystycznego na obszarach chronionych_189 dzących w

więcej podobnych podstron