.opniowo wraz z przemia-houprawnienia kobiet, roz-p wartości jaką przedstawia IX i XX wieku, który już iologicznych, psychologii -as do odkrycia cennych vo dziecka do szacunku
racja Praw Dziecka — \'ekst, proklamowany
I l/nnnic praw i potrzeb dziecku dokonywało nami polityczno społecznymi, ruchem na rzecz i| wojem nauki i kultury. Dostrzeżenie w spoleeze dziecko i dzieciństwo, należy wiązać /. przełom-wówczas nazwano stuleciem dziecka. Rozwój i i socjologii, wiedzy o sztuce przyczynił się zadatków i możliwości tkwiących w dzieciństwie, uzyskało miejsce w pedagogice1.
Aktem o międzynarodowym znaczeniu stała się po raz pierwszy ogłoszona w Genewie w 1923 r. Jej przez ONZ w 1959 r., postuluje prawo do posiadania niwiska i obywatelstwa, do specjalnej opieki roztaczanej nad dzieckiem i jego ma\ do pierwszeństwa w korzystaniu z pomocy, do ochrony przed zaniedbaniem, <\ mstwem, przedwczesnym zatrudnieniem i wyzyskiem. Domaga się także prń Jęci do nauki bezpłatnej i obowiązkowej, co najmniej w zakresie szkoły pt wowej, do zabezpieczenia przed dyskryminacją rasową i wyznaniową oraz ck Jowania w duchu tolerancji, pokoju i przyjaźni między narodami.
Politykę społeczną, której zasady wynikają z gwarancji konstytucyK \(np. dotyczących ochrony rodziny, prawa do nauki), a także z przepisów pń, /ych (np Kodeks rodzinny i opiekuńczy?) realizuje aparat państwowy. Zadania / jza-ne z problematyką dziecka podejmują także organizacje krajowe i my- aro-dowc. np. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Liga Kobiet Polskich, Py ,v.erwo-ny Krzyż, Polski Komitet Pomocy Społecznej, jak również zacjit Narodów Zjednoczonych do Spraw Kultury, Ośwu/ ,auki), WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), UNICEF (Międzynan/’ |!. Fundusz Pomo
ia Przedszkolnego), czonych zadań należy instytucji społecznych ie instytucje, jak żłobki
cy Dzieciom), OMEP (Światowa Organizacja Wychi Do środków umożliwiających urzeczywistnienii przede wszystkim infrastruktura społeczna i urządzeń). To pojęcie obejmuje między im
i przedszkola, przychodnie służby zdrowia, po^ wychowawcze, które spełniają w społeczeństwie funkcję usługową. P</ Mowę usługi, do których między innymi zalicza się działalność służby z/ ,&t i placówek wychowawczych, są mocno powiązane z terenowymi osiedlą^ - Mieszkalnymi. Stwarza to warunki dla bliskiej współpracy różnych instyti^f Mogących dzięki temu objąć całość potrzeb biologicznych i psychospołecj&i. /dziecka, współpracować z rodzica-
Wybór pism pedagogicznych. Warszawa 1957.
mii ii także oddziaływać swoim wpływem na otaczające środowisko2. Koordynat |a zadań polityki społecznej w tym środowisku ma zapewnić małym dzieciom iiiglość opieki nad ich zdrowiem i rozwojem z uwzględnieniem szeroko rozu-MMiincj profilaktyki oraz właściwego kierunku wychowania.
\ Opieka nad rodziną i dzieckiem
S/i zcgólnie korzystne warunki dla rozwoju dziecka i wychowania we wczesnym 'l/ici iństwie stwarza normalne środowisko rodzinne. U dzieci odłączonych •ii rodziny, przebywających od urodzenia w domu dziecka lub choćby tylko pi /<•/ dłuższy czas w szpitalu, często występuje zahamowanie ogólnego rozwoju mi '.kulek braku bodźców, których im zazwyczaj dostarcza otoczenie domowe.
Zawsze jednak zagrażać może dziecku osierocenie, trudna bywa sytuacja • 1/ ici i pozamałżeńskich lub dzieci w rodzinach rozbitych, wykolejonych. Problemy Ic wchodzą w zakres polityki rodzinnej, do której należy zabezpieczanie inlricsów prawnych dziecka, ochrona macierzyństwa i pracy kobiet, świadczeniu socjalne na rzecz rodziny i dziecka, a także pomoc rodzicom w wychowaniu il/irei i przygotowanie do funkcji rodzicielskich.
(idy dziecko wychowuje się w rodzinie, system zabezpieczeń socjalnych powinien łagodzić dysproporcje w warunkach życia rodzin gorzej uposażonych, wielodzietnych, mających dzieci kalekie, upośledzone umysłowo, jak również w wypadkach, gdy dziecko jest pod opieką matki samotnej, rozwiedzionej. Na uwagę zasługuje ustawa o państwowym funduszu alimentacyjnym, wydana u nas w , istutnich latach, na podstawie której matka lub inne osoby uprawnione, mogą otrzymać część zasądzonych alimentów, trudnych do wyegzekwowania. Od . li wili urodzenia dziecka szczególne znaczenie ma jego bliski kontakt z matką. Slipl powstaje problem wydłużenia, w przypadku macierzyństwa, urlopów ko-Iih I pracujących. W naszym kraju przyznaje się urlopy macierzyńskie płatne na . t i es 16 i 18 tygodni (przy drugim i następnych porodach). Ustanowiono także iii lupy wychowawcze na okres trzyletni3. Pozwalają one matkom zająć się w i łomu wychowaniem dziecka do chwili osiągnięcia przez nie wieku przedszkolni im>. u więc w tych latach, w których otoczenie rodzinne odgrywa najważniejszą tulę w jego rozwoju.
I nnym zagadnieniem, aktualnym w krajach uprzemysłowionych, jest skracani!2 c/iisu zatrudnienia, czego przykładem są wolne soboty. Swobodniejsze
pedagogiki przedszkolnej 17
J. Korczak: Prawo dziecka do szacu Masza Księgarnia.
N Han-Ilgiewicz: Potrzeby psychiczne dziecka. Warszawa 1963. PZWS.
W zależności od dochodu przypadającego na członka rodziny przyznaje się wówczas matkom - .i. iii k wychowawczy na okres 2 lat. Matki samotne otrzymują taki zasiłek przez 3 lata w podwójnej wytokotoi.