53842 P1120415 resize
ich jakiegoś rśawwwitrnugo rozmieszczenia można się liczyć z popełnię.
n«aie|tt«®o błtdu. W innych nalomiasl warunkach byłoby niecelowe Jtoaoaranł# t1>j metody, ponieważ reaułtat takiego postępowania mdglby byt tlalfki od prawdy2. Godna sapotowania Jest inna próba poczyniona
i wlaiwlnii do oezdnirtw kultury amfor kulistych. Zmierza ona do uchwy.
cawi« korelacji między wwpoltm stanowisk archeologicznych a wyodrąb-
afiesną2, która miała stanowić teren eksploatacji
oteretlnnfj grupy ludności Ten sposób wydaje się być bardziej możliwy da aastoanwnis w różnorodnych okolicznościach i mniej schematyczny od poprzednio wspomnianego.
Uęydianr Jednak podanymi sposobami wyniki nie rozstrzygają nam rńsmier proWrmu. jak przedstawiały się szczegółowo stosunki własno1 Scśowe na tym obszarze w obrębie poszczególnych członków społeczności, a którą ten uran można by ewentualnie wiązać. Może pewne większe mo~ iliwoir I w tym sakresie powsułyby wtedy, gdyby uchwycono na cmen-tarzyskach podział społeczeństwa na poszczególne jednostki uatrojowo-or1 ganizaryjne. Wyróżnienie taicie nie rozwiązałoby tego zagadnienia w spo-
5ób ścisły i jednoznaczny, a raczej stanowiłoby dodatkową obok innych
jwiraiżnłię do nawiązania tej kwestii.
XV. ZAOAZ^aSNTE FORM ORC \NIZACJI USTROJOWYCH SPOŁECZEŃSTWA
Orpaaaocja spoleczeiisttca i wielkość grup ItAdzkicH
nurzyda kultury łużyckiej mogłyby w tym zakresie odegrać poważ-
Byłoby rzeczą ważną uzyskanie bezpośrednich jednoznacznie rozstrzygających źródeł np. odnośnie do zagadnienia wyodrębniania się rodziny jako podstawowej jednostki społeczno-gospodarczej. Aczkolwiek
ną rolą. tą pominąwszy juz ich fragmentaryczne przebadanie, umniejszające ich znać zenie, istnieje jeszcze cały szereg trudności, które to kompli-kują. Im postaramy się obecnie poświęcić trochę uwagi._
I Mające bardziej na uwadze zagadnienia demograficzne. Dążyły one do wstilmia wielkości grupy ludzkiej, korzystającej z danego cmentarzyska. Nie wchodziły natomiast w zagadnienie istnienia rod u n ierozczłonkó1 wmnego lub rodziny jako podstawowych jednostek gospodarczo-społecznych.
1 latach 19S2 i 1994. ^Ontas ArcbaeologScl Posoanlenses’1, vol. 10: 1055. s. 55.
2. Próby wyraźnie nastawione na określenie roli i stosunku do siebie poszczególnych jednostek organizacyjno-ustrojowych.
Jakkolwiek poznanie kwestii sformułowanych w punkcie pierwszym ma również pewne znaczenie dla poznania zagadnień społecznych, jednak nie posiada tej pierwszorzędnej wagi, co podane w punkcie następnym. Zdajemy sobie sprawę, że osiągnięcie dokładnych danych w zakresie stosunków demograficznych będzie skomplikowane i w wielu wypadkach na razie nie do zrealizowania. Na przykład zagadnienie gęstośd zaludnienia w liczbach bezwzględnych. Przy próbach ustalenia gęstośd zaludnienia pierwszorzędna rola przypada cmentarzyskom, zwłaszcza w całości zbadanym. Przy tej okazji warto zwrócić uwagę na niesłuszne naszym zdaniem próby ustalania na podstawie fragmentu zbadanego metodą wykopaliskową cmentarzyska ogólnej przypuszczalnej ilości grobów, jaka na nim się znajduje94. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że na takich obiektach często obserwujemy duże przerwy w występowaniu grobów*5, a także to, że groby nie pochodzą z jednego okresu chronologicznego. Próby tego rodzaju mogą w efekcie doprowadzić niejednokrotnie do poważnych błędów. Nie bez znaczenia byłoby również uzyskanie ściślejszych danych dotyczących średniej długości życia ludzi w społeczeństwach kultury łużyckiej. W tym zakresie notujemy jednak dotychczas minimalne wyniki*4.
Przystępując do omawiania zagadnień związanych z organizacją społeczności, użytkującej poszczególne cmentarzyska, rozpoczniemy od analizy dwóch przytoczonych w poprzedniej części pracy przykładów. Pierwszym będzie stwierdzenie w wypadku cmentarzyska w Łubnicach, pow. Wieruszów97, że mamy do czynienia w okresie jego użytkowania z dużym rodem nie podzielonym na rodziny. To stwierdzenie zostało uzasadnione przez autorkę przypuszczeniem o znacznych rozmiarach omawianego obiektu, jak również ustaleniem jego stosunkowo krótkiego czasu użytkowania. Drugi przykład daje próbę uchwycenia mniejszej jednostki organizacji społecznej, jaką jest rodzina. Autorka opracowania cmentarzyska w Jankowie, pow. Kalisz90, sądzi, że wyróżnione tam zgrupowania grobów są właśnie odpowiednikami wyodrębnionych rodzin.
Podstawą wnioskowania w obu podanych przykładach był czas użytko-
GtdŁf a. Batlnniu zespołu stanowiska, s. 74. 75.
M !!. A. Ząbkiewłcz-Koszańska, Cmentarzysko kultury łużyckiej tc Ło~ dzi-Rudzie Pabianickiej, „Przegląd Archeologiczny", t. 10: R. 29—31: 1904—1950 (1908), s. 284.
N Dla przykładu można podać cmentarzysko w Topornicy, pow. Zamość; por. J. Głosik, Cmentarzysko ciałopalne kultury łużyckiej i IV okresu epoki brązu w Topornicy, pow. Zamok, „Materiały Starożytne", t 3: 1958, s. 200. tabl. XLV.
M Należy jednak oczekiwać w tym zakresie pewnego postępu, por. de La et, op. dł„ s. 130.
" Walewska, op. dt, s. 214. 215.
* Żukowska, op. dt, a. 202, 203.
r
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
47746 P1120416 resize •OOl^l^AW GKOJGA w>»rUai obiektu, wielkość wyróżnionych na nim skupisk grob
P1120407 resize 18 OKOIOA 18 OKOIOA * S»obu lur * po: (na cmentarzy dL C/ ■ o
17352 P1120498 resize 206 DTSXOSn I POLEMIKI nic tudyyrh w bczpośrednich kontaktach z regionami o wy
P1120440 resize 276 ŁJBOM JAN LUKA Ryt 1. Kolkowo. pow. LąborH. Popielnica twarzowo s kolczykami brą
P1120441 resize ftztynu pochodzenia bałtyckiego wykonana soaUla asyryjska statuetka s IX w jxn.e.1 N
P1120443 resize 282 UGON JAN ŁUKA sktch)". Mielibyśmy tu zatem do czynienia z ozdobą, której id
P1120444 resize LEON JAN IW* Mapa 1 Stanowisk* kultury pomorskiej na Pontonu Gdańskim, na któiych oć
P1120447 resize 338 338 Tabela 1 SjrtttacJm kulturowa w okresie halastaelclm f Stulecia .przed
P1120448 resize W9540 MAREK ODI. Ni podstawić materiału 8rchtota
więcej podobnych podstron