57961 P1100018

322 Ewa Wolańska: Współdziałanie słowa i obrazu w prasie tabloidowej

Rysunek 8. W tym przypadku liczbowe ideogramy wykorzystano w dwóch sąsiadujących artykułach - o tysięcznym skazańcu straconym w USA oraz łyżwiarce Katarinic Witt, która skończyła 40 lat.

Zwykło się uważać, że pismo jest znacznie uboższe od mowy pod względem ekspresji. W mowie za pomocą odpowiedniej modulacji głosu możemy uwypuklić tylko pewne wyrazy lub grupy wyrazów. Tymczasem typografia, która operuje takimi środkami wyrazu jak krój, stopień i kolor pisma, daje w tej mierze nie mniejsze możliwości. Są one powszechnie wykorzystywane w tabloidach.

Proste pismo tekstowe koloru czarnego, które stanowi najpopularniejszą formę druku, jest dla odbiorcy „przeźroczyste”. Nie skupia uwagi czytelnika na sobie jako formie znaku, ale odsyła wprost do znaczeń, które niesie przekaz. Pismo pogrubione, kolorowe i większe od pisma tekstu zasadniczego służy skierowaniu uwagi odbiorcy na określony przekaz bądź jego część (por. Brzostowski, 1977; Szczęsna, 2001), por. rysunek 9.

hiwto cudlbnm inuUnLi I wayMeibaiyeNKt^|a>lierlaapilyiDliiaiy I 4«ti4r iw*. I» •Newó w dbfdi do nocy | Mbby *c. ^ pm* łe#fy I cel 1 Dd . ■« nur | wl wypjgą . murtndi d| n pwii 1 tna n 1 «**óbpr«LUM n 'i*mn ftlm I Wplal—nll ekwirtif I nywe i

ję_Zyk a komunikacja 17

r*i pnwjl Hi kipowi denh tle daftmia V/nuli*t IliKa rniteniU piorę Ub eaorft id 1H1 niVMwd| iptUjl Pracy nie moc,

■róoty pnomiA ale óm I Mpbi» m iwlndrine Gdyby 1 iilki me nu

«4o •> trato* w mmi

Mii btfd, f |w»

• 1920000 osób nie dostaje dodatków za nadgodziny

• 99 940 OOO godzin za dar musieli harować pracownic

• 1 387824000 zł zostało na Ifemtach nieuczciwych firm

Rysunek 9. Kroje pisma użyte w nagłówku, lidzie, wypunktowaniu i podpisie pod zdjęciem mają charakter semantyczny - pełnią funkcję perswazyjną.

W nagłówkach tabloidy stosują ponadto rozmaite kroje, które imitują pisma innych alfabetów (np. greckiego), pisma nieromańskie (np. gotyk), pisma odręczne wykonane różnymi narzędziami (np. napis wykonany pędzlem) itd. Złożone nimi napisy tytułowe są nie tylko nośnikami znaczeń denotowanych (te bowiem zapewnia „surowa” postać typograficzna nagłówka), lecz uruchamiają reakcję asocjacyjną, konotującą określone odczucia i wrażenia. Pełnią zatem funkcję stylizacyjną. Część krojów uległa znacznej konwencjonaliza-cji, np. ociekające krwią litery zapowiadają opowieść o jakimś potwornym mordzie, gotycka fraktura anonsuje artykuł o satanistach itd., por. rysunek 10.