72468 IMG 57

Ctęić 2. rotdtłał ///

nad nią nigdy nic zastanowili; a tak znowu w obłąkanie zapada li^{1 2 3}.

Gktyhy ludzi* pot t mg li byli, i 4 jftyki st) tpotabumi rozbiorowymi, ni* mi*tiby 1 mdnotci tu znalzmitniu prawili*! tftuki rozumowania

chanizmie mowy, w tym mechanizmie, który wszystkie wady języków w sobie zatrzymał.

Do znalezienia tych prawideł jeden tylko był środek, to jest postrzegać sposób naszego pojmowania i uczyć się go we władzach, którymi nas natura obdarzyła. Trzeba było postrzec, że wszystkie języki są właściwie sposobami rozbiorowymi, które dzisiaj są bardzo niedokładnymi, ale wprzódy* były dokładnymi i jeszcze by dokładnymi być mogły. Nic postrzeżono tego: bo nie postrzeżono, jak nam wyrazy do utworzenia wszelkich wyobrażeń są potrzebne, i z tej przyczyny uważano je tylko jako sposób wzajemnego myśli udzielania. Oprócz tego, ponieważ z wielu względów języki w oczach gramatyków i filozofów dowolnymi się być zdały, mniemano, że one nie mają inszych prawideł tylko wymysł zwyczaju; czyli, co na jedno wychodzi, że żadnych prawideł nie mają. Każdy atoli sposób porządny ma i musi mieć pewne prawidła. Dziwić się zatem nie należy⁸, że nikomu dotąd nie przyszło na myśl uważać języki za sposoby rozbiorowe. (Cours dliludes, Grammaire, pierwszych osiem rozdziałów części I).

O wfilyuiiti Iftyków

Rozdział IV 0 wpływie j(zyk6w

Ponieważ wszystkie¹ języki, w min-j,ąyM twom «, m> Mmoici, czynionych rozbiorów utwo-

mnltmanla I prttiądy    •    >

rzonc, stały się tyluż sposobami rozbiorowymi, łatwo jest pojąć, że przyrodzoną dla nas jest rzeczą myślić podług nałogów, które one w nas zrodziły. Tak jest, przez nic myślimy: stawszy się one prawidłami sądów naszych, tworzą nasze wiadomości, mniemania, przesądy; słowem, wszelkie w tym względzie dobro i wszelkie złe sprawują. Taki jest wpływ języków i taki a nic inszy być musiał.

Prowadzą one nas do błędów, bo są sposobami niedoskonałymi ; ale że są sposobami nic we wszystkim niedoskonałymi, czasem dobrze nas prowadzą. Nie masz takiego, który by przy samej tylko pomocy nałogów w swym języku nabytych nie był zdolny choć kilka dobrych rozumowań zrobić. Wszyscyśmy owszem tak zaczęli i widzimy częstokroć nieuczonych rozumujących lepiej jak ci, którzy się wiele uczyli*.

¹ Słowo: „wszystkie" tłumacz dodał od siebie.

* „Porównywając nasz język z drugimi, ledwie by powiedzieć nie można, że tamte los jakiś albo tylko gmin prosty klecił, z czasem uczeńsi ludzie polerowali; nasz zaś bez wszelkiego poloru dotąd będący, rodakom nawet, oprócz samego używania, mało znajomy, a od cudzoziemców za gruby i dziki poczytany, układany był w początkach samych od mędrców umiejących przystosować mowę do natury myśli ludzkiej i rzeczy samych. Prawda ta, pocieszna wielce dla Polaków, hasłem być powinna do pracowitych i długich uwag, jak łańcuchem ciągnących się, a na tej prawdzie kończących. Prawdy tej ani jaśnie widzieć, ani czuć z niej rozkoszy można bez umordo-

1

Sens właściwy: zaczynali się błąkać (s'igaraient de nouueau). .

2

*    W II i III wyd.: „z początku".

3

*    W II i III wyd.: „To wszystko rozważywszy dziwić się nie bę

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
72468 IMG 57 ł Ctęić 2. rotdtłał /// nad nią nigdy nic zastanowili; a tak znowu w obłąkanie zapada l
IMG 57 ł Ctęić 2. rotdtłał /// nad nią nigdy nic zastanowili; a tak znowu w obłąkanie zapada li1 2 3
IMG57 (5) 34 May den White Nigdy też oczywiście nie sugerowałem, że „wszystko jest tekstem". N
57 (266) magda: Nikt mnie nigdy o nic nie spytał. Miałam pięć, sześć lat i nic nie mówiłam. Wszystko
234235rq6 chwilę wcześniej, w kościele, obiecywałem sobie, że nigdy nic dorosnę. Tak jak dziadek, no
IMG79 (7) 130 przed sobą i innymi, ii grzech »nie ma już nad nią władzy*. Mimo zasadniczego znaczen
IMGP4916 -    „Jak ją rozbierali, to nad nią płakali"... A ja się rozbieram
IMG
57 (3) Ostuda Melasma Przebarwienia zlokalizowane głównie na twarzy,związane z nadmiernym w
IMG57 - ^^1alkohole, drożdże >, produkty przemysłowe ( kwasy ttrgjMwcr.Be, ufImUbIł, ketony, mcł
IMG57 [1024x768] Kultury protoplastów - komórki pozbawione ściany na drodze enzymatycznej lub mecha
IMG57 LXVIII INDYWIDUALNOŚĆ. HISTORIA cie, Słowacki tak stara się objaśnić istotę narodu wiodącego,
IMG57 II •ta I I A. HnU fifiir    iniaNiin    » K»*lri*«ł
IMG57 Pierwszy tydzień rozwoji uro
IMG57 Prawdopodobieństwo realizacji przedsięwzięcia do 50 dni Prawdopodobieństwo realizacji
IMG57 Katalogi Norm Kosztorysowych Robót Budowlanych — KNKRB Katalogi Norm Pracy - KNP Katalog
IMG!57 NOŚNOŚĆ NA ŚCINANIE PRZY PRZEBICIU PŁYT I STÓP FUNDAMENTOWYCH BEZ ZBROJENIA NA ŚCINANIE (2) N

więcej podobnych podstron