DSC05720
14
ANDRZEJ SZAHAJ rozróżnienia pomiędzy interpretacją wierną kontekstowi historycznemu, w którym tekst powstał, a interpretacją ignorującą ów kontekst. Interpretacja historyczna miała za zadanie odtworzenie historycznego kontekstu powstania tekstu i na tej podstawie ustalenie jego obiektywnego znaczenia. Zakładano tu, żc osoba wytwarzająca tekst po to, aby móc skonstruować komunikat, który będzie mógł zostać odczytany przez innych, a także i ze względu na ważniejszą jeszcze niemożność konstruowania go z niczego, musiała korzystać z zasobów kompetencji kulturowej typowej dla epoki, w której żyła. W przypadku interpretacji adaptacyjnej szło zaś jedynie o odczytanie owego komunikatu kulturowego przy użyciu bieżącej kompetencji kulturowej interpretatora i w celu praezeń (nie zaś przez tekst) zamierzonym19.
Idea odróżnienia interpretacji historycznej od interpretacji adaptacyjnej wspierała się na założeniach, które w świetle najnowszych koncepcji w hisloriozofii wydają się już przebrzmiałe, a przynajmniej nie tak wiarygodne. jak ongiś bywało. Okazuje się bowiem, że przeszłość jest takim samym tekstem, jak wszystkie inne teksty kulturowe i podlega takim samym konstrukcjom wynikającym z partykularnej interpretacji20. Jeszcze raz sprawdza się zatem dewiza Fisha o tym że:
15 GRANICE ANARCHIZMU INTERPRETACYJNEGO
nie istnieją jakiekolwiek ograniczenia interpretacji, które *ame we 14 rezultatem interpretacji'1
Nie mamy żadnego uprzywilejowanego, bezpośredniego dostępu do przeszłych kontekstów kulturowych (lego uczyła już zresztą hermeneutyka Gadamerowska). Słowem, chociaż zwolennicy podziału na interpretację historyczną i adaptacyjną mają rację, gdy zakładają, że tekst jest funkcją kontekstu kułtury, w jakiej powstał, to nie mają jej jednak wtedy, gdy zakładają, że mamy do owego kontekstu jakiś bezpośredni (Im nie zapośredniczony interpretacyjnie) dostęp. Kultura epoki, w jakiej został wytworzony jakiś tekst kulturowy wymaga takiej samej interpretacyjnej rekonstrukcji, jak sam ów tekst. Rekonstrukcji tych zaś może być wiele; wszak odmienne modele interpretacyjne przeszłości nie od dziś ze sobą konkurują. A zatem każda interpretacja jest interpretacją adaptacyjną, czy inaczej - jak powiada Fish - „wszystkie odczytania są jednostronne”1 2 3. Tyle tylko, że interpretacja, która przywołuje możliwość obiektywnego ustalenia treści kontekstu historycznego, w jakim powstał dany tekst, może liczyć na większą siłę perswazyjną, co wiąże się z wciąż powszechnym, stanowiącym element świadomości potocznej, przekonaniem, że nauka historii może nam powiedzieć, jak było naprawdę4.
Powyższe uwagi stosują się w całej rozciągłości do strategii ograniczenia wielości interpretacji roszczących sobie zasadność, przyjętej przez
morskiego. Lublin 1990. i. 79. Zob. Umie: H. Wbite Problem narracji we współczesnej norii historycznej, oraz inne teksty z tej książki, jak również prace autorów poznańskich systematycznie omawiających rę problematykę w swych publikacjach, np E- Domańska. J. Topolski. W. Wrzosek Między modernizmem a postmodernizmem Historiografia wobec zmian w filozofii historii, Poznań 1994; W. Wrzosek Historia, kultura, metafora. Powstanie nieklasycznej historiografii, Wrocław 1996; J. Topolski Tendencje postmodernistyczne w historiografii, w: Dokąd zmierza współczesna humanistyka?, pud red. T. Kostyrko, Warszawa 1994; E Domańska Kryzys tradycyjnego rozumienia historii w filozofii anglosaskiej, ..Historyka" 1994, L XXIV, uraz inne artyknły tych autorów z ostatnich łat.
S Fuh The Ąnii-Formolut Road, w tegoż: Doing Wkul Contes Naturoiły, i. 8.
Tamże, s. 20.
i} Świadom tego jest T. Zgółka, który pisze: interpretacja adaptacyjna może
zyskać (...) na swej tik perswazyjnej dzięki zastosowaniu argumentacji właściwej interpretacji historycznej" - O obiektywności krytyki artystycznej, w: Wartość, dzieło, sens. Szkice Z filozofii kultury artystycznej* (i 240).
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
DSC05727 28 ANDRZEJ SZAHAJ Up1 2tt obstawanie pay swoim (uucuuiu ilu prawdmuki jednoznacznej wykładn
DSC05725 24 ANDRZEJ SZAHAJ nych (w niektórych okresach być może wręcz jednej wspólnoty inter- prela
DSC05727 28 ANDRZEJ SZAHAJ Up1 2tt obstawanie pay swoim (uucuuiu ilu prawdmuki jednoznacznej wykładn
DSC05716 ANDRZEJ SZAHAJ 6 I Mijcach żmudnych badań wyniszczonej Ziemi, natrafiła jedynie na kilka ui
DSC05719 ANDRZEJ SZAHAJ
DSC05722 ANDRZEJ SZAHAJ Igi Powyższe uwagi dadzą się lakże rozjaśnić za pomocą nie
DSC05729 32 ANDRZEJ SZA1IAJ czną? Czyż niemożliwe są konwersje interpretacyjne, przełomy duchowe, zm
Zniekształcenia twarzy 2 STOSUNKI MIĘDZYLUDZKIE Pewną wartość ma rozróżnienie pomiędzy samym znieksz
Szahaj1 Andrzej Szahaj Samotność i wspólnota Głód współ no lowości jest powszechny. Szczególnie siln
14 ANDRZEJ JAKUBIK [8] Truszczyński, O., Terelak, J.F. (1996). The influence of altitude hypoxia on
14 Andrzej Chodubski czywistość ta wiąże się z prawami konkurencyjności, zapotrzebowaniem konsumentó
Typowy interfejs komunikacyjny pomiędzy interpolatorem i serwonapędem • Ze względu na ograniczoną
14 Andrzej Gałganek rodowego, Hugo Grocjusza, Samuela Pufendorfa i Emmericha Vattela. Dostrzegał jed
więcej podobnych podstron