%
fi
o
Obecność w błonach t.ylaknidów barwników fotosyntetycznych, a także przenośników elektronów i enzymów, warunkuje zachodzenie w nich fazy jasnej procesu fotosyntezy. W fazie tej energia świetlna zostaje przekształcona częściowo w postać wysokoenergetycznych wiązań ATP (fosforylacja foto-syntetyczna - proces o podstawowym znaczeniu clliTzycia na Ziemi), a czę-ściowo bierze udział w wytwarzaniu czynnika redukcyjnego, czyli NADPH2. Oba produkty, które wspólnie określa się mianem siły asymilacyjnej, zostają zużyte w fazie ciemnej procesu fotosyntezy, tln rednkrji GO-, i przptcytał. cenią go w postać trwałego związku organicznego, jakim jestjglnkoz> Ten 6tap, zwany cyklem Calvina, zącjiodjd^w stromję, która, wypełnia wnętrze chloroplastu pomięćlzytylakoidami i zawiera liczne układy enzymatyczne niezbędne do jego przeprowadzenia.
Chloroplasty są bardzo wrażliwe na wszelkie szkodliwe czynniki środowiska, jak np. patogeny, skażenie powietrza i gleby czy brak określonych składników mineralnych w podłożu. Powodują one daleko idące zmiany w ultrastrukturze chloroplastów, pociągające za sobą zaburzenia fotosyntezy i obniżenie jej intensywności.
C Chronioplasty i gerontoplasty - są to organelle pozbawione rlilo-jofilu. lecz zawierające znaczne ilości barwników karotenoidowych. Mimo bardzo podobnej budowy, różnią się wieloma cechami.
Gerontoplasty są zawsze produktem starzenia się chloroplastów, na-*^| tomiast chronioplasty mogą powstawać z proplastydów, amyloplastów bądź chlorophistów. Gerontoplasty nie maja zdolności podziału i nie, wykazują l* / aktywności biosynietycznej. System tylakoidów ulega w nich destrukcji, na-
, / stępuje zanik rybosomów oraz skrobiTW tym samym czasie wzrasta liczbą
'-! i wielkość piasloglobul, w których kumulowane są m.in. produkty rozpadu 1 aparatu fotosyntety.czńego. Ostatecznym rezultatem postępującej degrada-\ 1 cji gerontoplastów jest icli całkowity rozpad na skutek pęknięcia błony
i
I .(otoczki) i uwolnienia resztek zawartości do cvtói>lazmv!
\ filiromoplasty natomiast, są zdolne do podziału i charakteryzują się y\ niewielką aktywnością biosyntetycznąT Zachodzi wnic.li bj^syntegakw^sów
ale nie odbywa się, biosynteza białek, po nie w ag
nie maja rybosojjpjiŁ.Wynika z tego, że ich aktywność metaboliczna jest. możliwa jedynie d/.ieki enzymom kodowanym przez genom jądrowy.
- /3-karoten jest prekursorem witaminy A. Z jednej cząsteczki /J-karotenu mogą powstać 2 cząsteczki witaminy A, na drodze oksydacyjnego rozpadu. Dlatego organy roślin z wysoką zawartością chromoplastów mają dużą war-V tość dietetyczną.
Chronioplasty mogą także powstawać z chloroplastów, podczas ich sta-