gatunki literackie011

62 m Gatunki literackie

Relacje między dziełem a gatunkiem są ważne również wtedy, gdy problem ujmuje się z perspektywy dzieła. Powstaje pytanie, jaką rolę odgrywają kategorie gatunkowe wówczas, gdy celem badacza jest pokazanie indywidualnych właściwości utworu, a więc jego interpretacja. Gatunek w zasadzie nie stanowi kategorii interpretacyjnej, gdyż wskazuje na to, co łączy dzieło analizowane z dziełami innymi, podczas gdy interpretacja ma za zadanie pokazać to, co w. nim niepowtarzalne. Interpretacja nie musi za każdym razem uwzględniać struktury gatunkowej dzieła, jednakże nie może na nią nie zwracać uwagi. Gatunek, tak jak jest współczynnikiem lektury, jest również współczynnikiem interpretacji. Powiązanie danego dzieła z niewłaściwym gatunkiem z konieczności odbija się na analizie jego sensów i struktury. Celem interpretacji nie jest wskazanie, że dany utwór reprezentuje ten właśnie gatunek literacki, nie może ona jednak nie brać pod uwagę, że przynależność do danego gatunku określa różnorakie właściwości dzieła, będącego przedmiotem dociekania. Gatunek wyznacza więc pewne ramy interpretacji, tak jak wyznacza ramy wszelkiej lektury.

%

Wirtualny odbiorca w strukturze utworu poetyckiego

i

Jednym z paradoksów w rozwoju poezji (czy szerzej: całej literatury) jest to, że traktowano ją jako środek działania na odbiorców, jako sui generis narzędzie, a więc, że przypisywano jej funkcje instrumentalne i, jednocześnie, nie zastanawiano się, jakie jest miejsce owego odbiorcy w strukturze utworu poetyckiego. Kiedy romantyk wypowiadał się na temat roli poety, mógł mówić o nim jako o proroku, przywódcy, ideologu, jednakże poezja była dla niego przede wszystkim ekspresją osobowości, sprawą ,ja” poety, Sprzeczność ta wydaje się charakterystyczna dla kultury literackiej XIX w., nie dlatego zresztą, że ujawnia jej niekonsekwencje (nie zdawano sobie z nich wtedy sprawy), lecz z tej racji, że pokazuje, jak silnie w jej obrębie dominowało przyczynowo-genetyczne myślenie o poezji. Była ona przede wszystkim kwestią tworzącej jednostki. Przyjęcie tego aksjomatu określiło język krytyki XIX-wiecznej, wpływając także na ujęcie problemu, będącego przedmiotem niniejszego szkicu. Poezję ujmowano jako ekspresję intymnych, z natury prywatnych emocji twórcy.

W sposób wręcz wzorcowy dał tym mniemaniom wyraz John Stuart Mili, przeprowadzając rozróżnienia pomiędzy poezją a wymową (eloquence):

Wymowa zakłada audytorium: wydaje się nam, że osobliwość poezji polega na całkowitej nieświadomości poety dotyczącej słuchacza. Poezja jest uczuciem wyznawanym samemu sobie w momencie samotności i ucieleśnia się w symbolach, które są możliwie najbliższymi przedstawieniami uczucia dokładnie w tym kształcie, w jakim istnieje ono w umyśle poety. Wymowa jest uczuciem wlewanym {pouring out to) do innych umysłów, ubiegającym się o ich

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
gatunki literackie011 62 Gatunki literackie ♦ Ki m * Relacje między dziełem a gatunkiem są ważne rów
gatunki literackie011 62 Gatunki literackie Relacje między dziełem a gatunkiem są ważne również wted
Głowiński Wirtualny odbiorca1 * 62    Gatunki literackie Relacje między dziełem a
CCF20090212133 i społecznego świata członków naszego gatunku, ich zachowań i relacji między nimi: p
gatunki literackie002 44 Gatunki liicrcu ki< wskaźnik, określający co w danym typie dyskursu jes
skanuj0009 (243) teratury do literatury. W tej relacji ipo obu atroiM^fe występują takie cechy jak b
SNB13897 82 10.2. Problemy relacji między opieką a wychowaniem w literaturze pedagogicznej Literatur
poetyka017 Możliwa jest tutaj bezpośrednia analogia do kompozycji dzieła literackiego. Podobnie jak
przestrzeń w dziele literackim cz 1 PRZESADNIA - PRZESTRZEŃ W DZIELE LITERACKIM 449 wiązano rozmaite
page0699 691Rzymska literatura i stojący pośrodkiem między poezy.,4 a prozą organ opinii publicznej,
przestrzeń w dziele literackim cz 1 PRZESADNIA - PRZESTRZEŃ W DZIELE LITERACKIM 449 wiązano rozmaite
Literatura podstawowa i uzupełniająca 1 Międzynarodowe stosunki gospodarcze, red. J. Rymarczyk ; [a
LITERATURA PIĘKNA. WIEDZA O LITERATURZE 329 okresu międzywojennego. Tom zawiera pięć utworów pisanyc
Literatura 1.    Michałowska G., Stosunki międzyspołeczne, w: : Stosunki międzynarodo
80 w zasadzie prawidłowych relacji między składem gatunkowym a siedliskiem oraz dobrej kondycji zdro
64801 skanuj0009?6x1200 tera tury do literatury. W tej relacji po obu NlniiyH występują takie cechy

więcej podobnych podstron