historia dyplomacji (392)

ŹRÓDŁA I LITERATURA

ł. CHARAKTERYSTYKA LITERATURY

Naczelny problem polityki zagranicznej Polski: sprawa rozbiorów interesowała żywo historiografię obcą jako wielkiej wagi problem europejski; obcy badacze mieli też łatwiejszy od historyków polskich dostęp do materiałów archiwalnych. Stąd podstawowe prace dotyczące pierwszego rozbioru, specjalnie mu poświęcone lub omawiające go w szerszych ramach tematycznych, wyszły spod pióra historyków austriackich (A. Beer, A. Ameth), pruskich (G. Volz), rosyjskich (S. Sołowjew) oraz francuskich (A. Sorel). Drugi i trzeci rozbiór rozpatrywany był w historiografii europejskiej na marginesie problematyki wojny z rewolucyjną Francją. Specjalną obszerną monografię, do dziś dnia o podstawowym znaczeniu, poświęcił drugiemu rozbiorowi amerykański historyk R. H. Lord, który napisał również krótkie studium o trzecim rozbiorze. Historiografia polska zajmowała się przede wszystkim wewnętrznymi dziejami Rzeczypospolitej, ze względu jednak na jak najściślejsze powiązanie ich ze sprawami zewnętrznymi, zwłaszcza zaś ze stosunkami z mocarstwami sąsiadującymi, omawiała i te zagadnienia, czasem jednak ujmując je zbyt wąsko z polskiej perspektywy. Wymienić tu można prace W. Kalinki, W. Konopczyńskiego, W. Mejbauma, K. M. Morawskiego, E. Rostworowskiego, J. Michalskiego.

Największe zainteresowanie historyków polskich budził okres emancypacji politycznej w dobie Sejmu Czteroletniego. Wiele miejsca polityce zagranicznej poświęcił Kalinka w swej monografii Sejmu Czteroletniego doprowadzonej do czasu uchwalenia Konstytucji 3 maja. Kontynuację chronologiczną jego pracy podjął W. Smoleński. S. Askenazy nakreślił efektowną apologię orientacji pruskiej, grun-towniejsze źródłowo przedstawienie tych problemów dał B. Dembiński, uzupełnione później cennym materiałowo przyczynkiem przez J. Dutkiewicza, który zajął się również turecką polityką Sejmu Czteroletniego.

Stosunki polsko-szwedzkie (gruntowniej i uwzględniając również niektóre sprawy polsko-duńskie) i polsko-tureckie (bardziej pobieżnie) omówił Konopczyński w swych pracach poświęconych dłuższym odcinkom czasowym. Tenże autor nakreślił obraz polskiej polityki Fryderyka II w książce o charakterze raczej popularyzatorskim. Pruską politykę handlowo-celną wobec Polski po pierwszym rozbiorze omówił A. Wilder, a pruskie aneksje ponadtraktatowe J. Topolski; anty-gdańską politykę Prus, ich dążenia aneksyjne i opór gdańszczan, badane głównie

69S przez historyków niemieckich, zreferował ostatnio A. Żaczek; o sprawach Gdańska w czasie Sejmu Czteroletniego pisali Dutkiewicz i Rostworowski. Niektóre zagadnienia międzynarodowego położenia Polski i próby polskiej polityki zagranicznej między pierwszym rozbiorem a Sejmem Czteroletnim przedstawili J. Feldman, S. Sidorowicz i J. Michalski.

Duże stosunkowo zainteresowanie wzbudziły stosunki polsko-francuskie w okresie Wielkiej Rewolucji. Szereg przyczynków poświęcił im W. M. Kozłowski, pisali na ten temat S. Askenazy, W. Tokarz, B. Leśnodorski, ostatnio H. Kocój, a także Francuzi — P. Doyon i J. Grossbart.

Bardzo słabo opracowana jest historia polskiej służby dyplomatycznej. Pewne informacje zawierają wspomniane wyżej prace. Z opracowań bardziej specjalnych wymienić trzeba: Z. Libiszowskiej o placówce londyńskiej, B. Dembińskiego o misji paryskiej Oraczewskiego, M. Dziamianki o Husarzewskim, W. Łukaszewicza o Mazzeim, J. Łojka o placówce madryckiej i mirohorodzkiej oraz o końcowym etapie polskiej służby dyplomatycznej. Informacje mało wyczerpujące o placówce watykańskiej znaleźć można w pracach M. Loreta, o stambulskiej w pracach J. Reychmana. Dane biograficzne, a niekiedy i zwięzłe charakterystyki osób aktywnych w dziedzinie polityki zagranicznej i sprawujących misje dyplomatyczne zawierają wydane dotąd tomy Polskiego Słownika Biograficznego.

Praca M. Rymszyny o Gabinecie Stanisława Augusta stanowi krok wstępny do bardziej pogłębionych badań. O funduszach na służbę dyplomatyczną niepełne dane przynoszą prace T. Korzona i R. Rybarskiego. Sprawy polskiej akcji propagandowej za granicą dotyka w swym dziele o Stanisławie Auguście — J. Fabre, specjalną rozprawę, daleką od wyczerpania problematyki, poświęcił temu zagadnieniu J. Łojek.

O obcych placówkach dyplomatycznych w Warszawie pisał bardzo powierzchownie i traktując rzecz od strony czysto zewnętrznej R. Przeździecki. Działalnością nuncjuszów papieskich zajmował się M. Loret, dyplomatami szwedzkimi Konopczyński, ostatnim przedstawicielem dyplomatycznym Anglii Dembiński. O roli dyplomatów rosyjskich i pruskich pisali niemal wszyscy autorzy prac z historii politycznej Polski tego okresu.

2. 2RODŁA

Podstawowe rękopiśmienne materiały źródłowe dla dziejów polskiej polityki zagranicznej i polskiej dyplomacji w latach 1764 - 1795 przechowywane są w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie (AGAD). Akta oficjalnych organów Rzeczypospolitej: Kanclerzy, Rady Nieustającej i Deputacji Sejmu Czteroletniego i Straży Praw znajdują się w zespołach: Archiwum Koronne Warszawskie, tzw. Archiwum Królestwa Polskiego i tzw. Metryka Litewska, a we fragmentach, które włączone były współcześnie do Archiwum Stanisława Augusta, w zespole Zbiór Popielów. Z dawnego Archiwum Stanisława Augusta część materiałów przekazana przez króla ks. Stanisławowi Poniatowskiemu przeszła na jego potomków i losy jej są do tej pory niewyjaśnione; część znajduje się w AGAD w zespołach: Zbiór Popielów, tzw. Archiwum Królestwa Polskiego, Archiwum Kameralne i Archiwum Ghigiottiego, część w zbiorach rękopisów Biblioteki Czartoryskich w Krakowie, pewne zaś fragmenty w zbiorach rękopisów Biblioteki Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Materiały do działalności „Familii” Czartoryskich (b. nieliczne, podstawowe bowiem materiały zaginęły) oraz Ignacego Potockiego są w AGAD w zespole Archiwum Publiczne Potockich. Rozproszone i niekompletne materiały do działalności niektórych przywódców magnackich aktywnych na polu polityczno-

699

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
historia dyplomacji (12) 2. CZASY ZYGMUNTA III WAZY Nadrzędnym motywem polityki zagranicznej Zygmunt
historia dyplomacji (133) tetem, Abrahamem de Wicquefort, którzy byli rezydentami króla polskiego we
historia dyplomacji (297) nie stanowisk i beneficjów) stwarzały konieczność utrzymywania stałego prz
historia dyplomacji (321) zawartych w deklaracji mocarstw. Uchwaliła zaprotestowanie przeciw zajęciu
historia dyplomacji (390) na skłonienie Fryderyka II do przeciwdziałania polityce dworu petersburski
historia dyplomacji (428) AGAD, Zbiór Popielów 82, k. 1 88. Klucz do szyfrowania
polityka zagr4 Bez tytułu Polityka zagraniczna Polski w okresie dwudziestolecia międzywojennego Dypl
ty. The following disciplines were appointed for this research: the history of the Polish literaturę
CCF20090319055 64 Całkowanie Historycznie, symbol J , będący zmodyfikowaną literą 5, oznaczał sumow
PRACOWNIABADAN HISTORII I TEORII RETORYKI INSTYTUT LITERATURY POLSKIEJ UNIWERSYTET WARSZAWSKI J
Segre, Cesare, "Lineas estnicturales del «Quijote», en Historia y critica de la literatura espa
historia dyplomacji (213) ROZDZIAł III ORGANIZACJA DYPLOMACJI POLSKIEJ W DOBIE UNII POLSKO-SASKIEJ N
ksi C4 85 C5 BCka 20009 38 tmilcmn /o: woja*r h- literatura illit (bied obywatel dzisiejszej Polski
Etapy procesu przygotowania pracy dyplomowej: A) wstępne studiowanie literatury i
Przedmiot: Historia architektury Semestr 1 , 2,4, 5 Wybrana literatura przedmiotu Historia sztuki
PRACOWNIABADAN HISTORII I TEORII RETORYKI INSTYTUT LITERATURY POLSKIEJ UNIWERSYTET WARSZAWSKI J
UJĘCIE CHRONOLOGICZNE Historia teorii literatury Ujęcie problemów jest proste, a jednak - podstawowe

więcej podobnych podstron