i zaraz potem wymówienie logopedy. Naśladowanie wymowy ucznia i podawanie obok wymowy wzorcowej jest sposobem trudniejszym, wymagającym od logopedy pewnych zdolności naśladowczych.
BADANIE KINESTEZJI ARTYKULACYJNEJ
Przeprowadza się je po uprzednim wykluczeniu zaburzeń:
— słuchu fonematycznego (zob. stronę 23)
— sprawności narządów mowy.
Skrócone badanie sprawności warg i języka polega na wykonaniu przez ucznia następujących poleceń:
1) . spłaszczyć i zaokrąglić wargi,
2) wysunąć język na zewnątrz nie dotykając wargi dolnej ani górnej,
3) przesunąć język w lewą stronę, a następnie w prawą,
4) wysunąć język w kierunku brody, a następnie unieść w kierunku nosa (dolna szczęka jest przy tym opuszczona).
Do badania kinestezji artykulacyjnej podaję przykłady z zakresu opozycji miejsca artykulacji głosek 5 : ś, c : ć, z: ź, 3 : 3 oraz /: r.
Powtarzanie
s—ś |
c—ć |
z—z |
l—r | |
sasza |
cacza |
zaża |
dżadża |
lara |
szasa |
czaca |
żaza |
dżadza |
rala |
szasasza |
czacacza |
żazaża |
dzadżadza |
ralara |
(może powtarzać patrząc na odpowiedni obrazek)
scyzoryk |
szczoteczka |
krzesło |
smoczek |
dozorca |
łyżeczka |
zeszyt |
chusteczka |
spódnica |
nożyczki |
skrzydło |
skacze |
szewc |
książka |
okulary | |
świeca-świeczka |
księżyc |
kołdra | |
dziewczynka |
wycieraczka |
korale |
Ćwiczenia kinestezji artykulacyjnej polegają na wielokrotnym powtarzaniu danej artykulacji w celu wykształcenia czucia właściwego jej ułożenia. Por. I. Styczek: Logopedia, 1979, PWN.
33
5 — Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego