img019 (52)

216 Rozwój po Śląsku: procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górniczej

Radzionków to jest najlepsze miasto, jakie może być. jest dobrze, ludzie się znają, pomagają sobie, jest tu co robić, bo są różne organizacje, ja bym Radzionkowa nie zamieniła na żadne inne miasto (fok. 5).

Uważam, że Radzionków jest kochanym miastem, czuję się tutaj bardzo dobrze, nic zamieniłabym go na żadne inne miasto (lok. 5).

Zapytano także mieszkańców o ich postawy w stosunku do przyszłości i zmian. Pytanie miało charakter pięciostopniowej skali, na której respondenci mieli za zadanie określić stopień akceptacji prezentowanych twierdzeń. Zebrane wyniki potwierdzają wcześniej wyrażone przewidywania. Okazuje się bowiem, że ankietowani radzionkowianie patrzą w przyszłość ze spokojem (średnia wartość odpowiedzi na to pytanie wynosiła 4,05) oraz nigdy się nie zamartwiają i cieszą się życiem (wynik: 4,11). Biorący udział w badaniu radzionkowianie deklarowali ponadto, że raczej nie obawiają się zmian. Średnia wartość akceptacji twierdzenia: „Nie lubię zmian, bo zmiany zwykle niosą z sobą zagrożenia” wyniosła 2,5. Podobne opinie zebrano w trakcie wywiadów grupowych. Jak twierdzą badani radzionkowianie:

W przyszłość patrzy się tutaj raczej optymistycznie. Życie rodzinne dużo optymizmu wnosi (fok. I).

Mieszkańcy Radzionkowa są weseli, towarzyscy, lubią się bawić, są gościnni. I kultywują tradycję. I to jest istotne (lok. 3).

Radzionkowianie nie boją się zmian, zawsze trzeba stawić czoło wszelkim trudnościom i iść naprzód, bo nie ma innego wyjścia (fok. 3).

Trudno wytłumaczyć ten fenomen, wydaje się jednak, że kilka elementów odgrywa w tym wypadku szczególną rolę: kultura śląska, podmiotowa orientacja, silny patriotyzm lokalny oraz zakorzenienie. Tłumacząc entuzjazm radzionko-wian kulturą śląską, mam na myśli przede wszystkim tradycyjny śląski humor oraz dystans zarówno do siebie, jak i do rzeczywistości, jaki cechuje Ślązaków. Ten dystans właśnie i to poczucie humoru pozwalają zachować entuzjazm nawet w niesprzyjających danym działaniom okolicznościach. Swoiste nastawienie do życia radzionkowian jest zatem niezwykle cennym źródłem energii w zmaganiu się z rzeczywistością. Temu optymizmowi sprzyja także poczucie bezpieczeństwa, świadomość, że się nie jest samemu, że można liczyć na czyjąś pomoc.

|a zawsze mogę liczyć na swoich sąsiadów, czy to dzień, czy noc, mogę zapukać, w każdej chwili udzielą mi każdej pomocy. Jak byłam chora trzy tygodnie, sąsiadka codziennie trzy razy zaglądała, ze śniadaniem, z obiadem, wieczorem przyszła, co bym sobie na kolację życzyła. Tak że w każdej chwili, o każdej godzinie o każdą pomoc mogę poprosić. Więc jakby nie ma takiego strachu (lok. -I).

Podmiotowa orientacja radzionknwian również wpływa na ich entuzjazm. Skuteczność w działaniu przynosi radość, utwierdza w przekonaniu o własnej podmiotowości i zachęca do dalszych działań. Mamy więc do czynienia ze swoistym kołem cnoty: podmiotowa orientacja pozwala z entuzjazmem podchodzić do działań, skuteczność w działaniu wzmacnia poczucie podmiotowości i entuzjazm przy kolejnych przedsięwzięciach.

Oczywistym źródłem entuzjazmu w pracach na rzecz wspólnoty jest też niezwykle silny lokalny patriotyzm czy wręcz „fanatyzm lokalny”, do którego przyznaje się wielu radzionkowskich działaczy, a który znacznie trudniej wytłumaczyć. Ryć może wynika on z poczucia zakorzenienia, które wytwarza swego rodzaju psychologiczny dobrostan, brak lęku przed zmieniającą się rzeczywistością. Odczuwaniu takich stanów psychicznych - także przez napływowych mieszkańców Radzionkowa - na pewno sprzyja wysoka jakość życia.

Oprócz omówionych powyżej kapitałów, które z socjologicznego punktu widzenia wydają się szczególnie istotne, warto zwrócić uwagę także na te o mniej społecznym charakterze. Oddziaływanie poszczególnych kapitałów miało bowiem wpływ także na stan zasobów ludzkich, przyrodniczych i gospodarczych badanej społeczności. Oceniając zasoby ludzkie Radzionkowa, można wskazać zarówno na ich słabość, jak i na pewne zalety. Z jednej strony przemysłowy charakter regionu i polityczne zawirowania - w tym przede wszystkim ograniczony dostęp do edukacji wyższych szczebli i tradycje pracy fizycznej - zadecydowały o niskich kwalifikacjach i słabej jakości wykształcenia części lokalnej ludności. Wyniesiony z rodzinnego domu przez młode pokolenie robotniczy kapitał kulturowy (zwłaszcza ograniczony kod językowy) jest często przeszkodą w uzyskaniu pożądanego wykształcenia i konkurencyjnych na współczesnym rynku pracy umiejętności. Z drugiej jednak strony, pewne elementy kapitału kulturowego ra-dzionkowian wzmacniają zasoby ludzkie społeczności. Dotyczy to zwłaszcza tradycyjnego etosu pracy, pracowitości, skrupulatności, dokładności, a także dużej przedsiębiorczości i gospodarności mieszkańców gminy. Cechy te sprawiają, że radzionkowianie lepiej sobie radzą na rynku pracy, chętnie też zakładają własne przedsiębiorstwa. Absolutnym fenomenem, który w znacznym stopniu zdecydował o sukcesie Radzionkowa, jest zaś to, że w Radzionkowie wykształciła się grupa aktywnych liderów lokalnych, zdolnych podjąć wyzwania stojące przed gminą.

Przemysłowy charakter regionu, lata nasilonej eksploatacji częściowo zniszczyły kapitał przyrodniczy badanej gminy. Dewastacji uniknęły tereny Księżej Góry, stanowiącej dziś jeden ze strategicznych zasobów miasta. Atutem Radzionkowa jest także lo, że gmina na tle innych jest enklawą zieleni. Krajobraz śląski naznaczony jest przemysłem i potrzeba milionów złotych, by zrujnowane tereny zrewitalizować. Charakterystyczna dla górniczych osad zabudowa i architektura techniczna, będąc nie tylko pamiątką dawnych czasów, ale i cennym elementem dziedzictwa kulturowego regionu, które znajduje dziś miejsce w strategiach

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
img001 (57) 180 Rozwój po Śląsku: procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górniczej w
img003 (62) 184 Rozwój po Śląsku: procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górniczej ny
img011 (59) 200 Rozwój po Śląsku: procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górniczej In
img014 (55) 206 Rozwój po Śląsku: procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górniczej Tr
img020 (53) 218 Rozwój po Śląsku: procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górniczej ro
16574 img004 (67) 186 Rozwój po Śląsku: procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górnic
73327 img022 (49) 222 Rozwój po Śląsku: procesy kapitalizacji kultury w śląskiej społeczności górnic

więcej podobnych podstron