img040
!\ (fiatowi - 2arjr PjjcAoCouj i
J u YoŁoju
„technik” obserwacyjnych. Trzeba więc nauczyć dziecko określania celu obserwacji, dostosowanego do celów zadania, wyodrębniania cech przedmiotów czy zjawisk, które są z tego punktu widzenia istotne i na które należy w związku z tym zwrócić uwagę. Ważne jest, by jednocześnie dziecko zdało sobie sprawę, że pewne cechy mogą być dla danego zadania nieistotne i że można, czy trzeba, je pominąć, nawet jeśli z jakichś względów przyciągają uwagę. Wierne spostrzeżenie bardziej złożonych całości wymaga zastosowania takich zabiegów, jak: oddzielne analizowanie poszczególnych fragmentów, liczenie elementów składowych, mierzenie, szacowanie proporcji itd. Otrzymując odpowiednie wskazówki, dziecko uświadamia sobie, na co, po co i jak należy patrzeć, zdobywa nawyki ukierunkowanego, planowego obserwowania.
5. Ze względu na ogromną rolę słów w ukierunkowywaniu spostrzegania trzeba dbać o to, by dziecko dysponowało środkami werbalnymi pozwalającymi na określanie treści spostrzeżeń - by znało nazwy przedmiotów i zjawisk, barw i kształtów, określenia oznaczające relacje przestrzenne itp. Niezbędne jest w tym celu łączenie czynności spostrzegania z opisem słownym.
3.3. Rozwój myślenia
Spostrzeganie stanowi formę poznania, której zasięg jest ograniczony: jego przedmiotem może być tylko to, z czym człowiek bezpośrednio się styka. Nie zmienia tego fakt, że w spostrzeganiu bierze udział uprzednie doświadczenie. Oznacza to bowiem, że do aktualnie odbieranych informacji dołączają się wcześniejsze, również jednak pochodzące z bezpośrednich kontaktów z rzeczywistością.
Jednakże ludzkie poznawanie wykracza, jak wiadomo, poza dostarczone informacje. Człowiek potrafi sam, na podstawie informacji posiadanych, poddając je różnego rodzaju przekształceniom, dochodzić do informacji nowy ch. Takie wytwarzanie informacji jest zjawiskiem powszechnym, przejawiającym się w działaniach o różnym stopniu złożoności. Ma ono miejsce, gdy uczony dochodzi do sformułowania nowego prawa naukowego, gdy technik wykrywa uszkodzenie jakiegoś urządzenia, gdy lekarz na podstawie stwierdzonych objawów stawia diagnozę, gdy uczeń rozwiązuje zadanie matematyczne czy wyciąga wnioski z przeprowadzonego doświadczenia fizycznego.
Ale wykraczaniem poza bezpośrednio otrzymane informacje jest leż klasyfikowanie obrazków według barwy, kształtu czy wielkości, wznoszenie budowli z klocków, zaglądanie do wnętrza dźwięczących zabawek, przyciąganie niedostępnych przedmiotów za pomocą sznurka czy kijka itp. We wszystkich tych przypadkach pewne dane wyjściowe są poddawane przekształceniom, w wyniku czego zasób informacji jednostki wzbogaca się nowymi treściami formułowanymi werbalnie lub przejawiającymi się w działaniu praktycznym, którym sterują.
Te właśnie czynności prowadzące do pośredniego poznawania rzeczywistości nazywa się myśleniem.
Jak już powiedziano, my śle nie polega na operowaniu posiadanymi informacjami. W zależności od tego, jaki charakter mają te informacje, można mówić o różnego rodzaju materiale myślenia. Po pierwsze - materiał ten mogą stanowić dane spostrzeżeniowe. Warto tu znowu przypomnieć sobie całościowy charakter ludzkich zachowań i umowność podziału na poszczególne „procesy”, jakiego dokonuje psychologia. Tak jak wrażenia niemal zawsze funkcjonują w bardziej złożonej strukturze, którą stanowią spostrzeżenia, tak spostrzeganie na ogół nie występuje samodzielnie, lecz uczestniczy w myśleniu.
Wiadomo jednak, że człowiek myśli nie tylko o tym, co jest treścią jego aktualnych spostrzeżeń, lecz również o wydarzeniach przeszłych i przyszłych. Materiał myślenia stanowią wówczas tzw. wyobrażenia, będące wynikiem aktualizacji śladów dawnych spostrzeżeń.
Wreszcie przedmiotem myślenia człowieka są nie tylko konkretne, jednostkowe przedmioty, osoby czy zdarzenia, lecz również pewne klasy obiektów posiadających określone wspólne właściwości, a także relacje między nimi. Materiałem myślenia mogą więc być poj ęc i a i sądy.
W kolejnych częściach tego rozdziału znajduje się bliższe omówienie materiału myślenia na kolejnych etapach rozwoju oraz charakterystyk wykonywanych na nim operacji. Zmiany rozwojowe, jakie w tym zakresie zachodzą, prowadzą do doskonalenia poznania. Zwrócimy szczególną uwagę na dwa podstawowe aspekty tego procesu: wzrost autonomii myślenia oraz postęp w zakresie sposobu rozwiązywania problemów. Osobne miejsce poświęcono roli nauczania w rozwoju myślenia.
67
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Prowadząc obserwacje trzeba pamiętać, że elementy optyczne grzeją się. Dlatego należy co około 3 min
10 (109) ARKUSZ OBSERWACYJNY do zabawy nr 4/M-L Dziecko: 1. Podejmuje zabawę spontanicznie ( + +)
Zdalne Laboratorium - modele Model Synchroniczny (poziom 0) Obserwacja (bierna) pracy nauczyciela
17142 m07 2. Przegląd podstawowych metod badawczych 52 Przed rozpoczęciem badań opartych na metodach
Przedłużona obserwacja przez opiekuna / nauczyciela prowadzącego Ocena 360° (opinie nauczycieli,
egzaminu komisyjnego, na prawach obserwatora, może być nauczyciel akademicki, który wystawił ocenę
s 24 25 K.łoś, kto umie dobrze obserwować dzieci, powiedział, że dziecko jest największym pracowniki
Przedłużona obserwacja przez opiekuna / nauczyciela prowadzącego Ocena 360° (opinie nauczycieli,
więcej podobnych podstron