img045 (5)
88 Anty-antyrelatywizm
spektyw nie jest czymś nowym. Nie opuszcza nas nigdy duch kardynała Bellarmines; a jak ktoś wyraził się o Polinezyjczykach, wypływanie na ocean canoe wyposażonym w wysuwnicę na odległość, z której traci się z oczu ląd, wymaga mentalności szczególnego typu.
W każdym razie jest to najlepsze, co w granicach naszych możliwości możemy zrobić. W sytuacji, gdy ustanowione przez nas dystanse i ich lokalizacja zaczynają sprawiać kłopot, wielkim błędem byłaby zmiana naszego poczucia sensu i sposobu percepcji oraz powrót do dawnych pieśni i jeszcze dawniejszych narracji w nadziei, że wystarczą jedynie kosmetyczne ich zmiany, by nie stracić kontaktu z rzeczywistością. Zastrzeżenia wobec antyrelatywizmu nie dotyczą tego, że odrzuca on podejście do wiedzy według zasady „wszystko zależy od punktu widzenia” oraz podejście do moralności zgodne z regułą „kiedy wszedłeś między wrony (...)”, lecz tego, że w jego ramach poglądy te można zwalczyć jedynie sytuując moralność ponad kulturą, a wiedzę ponad nimi obiema. Nie jest to już jednak możliwe. Jeśli chodziło nam o prawdy lokalne, należało siedzieć w domu.
h
*iV. Pożytki z różnorodności
Antropologia, moja fróhliche Wissenschaft, przez całe swe dzieje (długie, jeśli liczyć je od Herodota; raczej krótkie, jeśli od Tylora) była całkowicie zaabsorbowana wielką rozmaitością sposobów, na jakie mężczyźni i kobiety układali swoje życie. Starała się uchwycić pewne zakresy tej różnorodności w sieć uniwersalnej teorii: ewolucyjne stadia, ogólnoludzkie idee bądź praktyki lub formy transcendentalne (struktury, archetypy, głębokie struktury gramatyki). W innych jej obszarach kładła nacisk na partykularność, idiosynkrazję, niewspółmiemość -groch z kapustą. Ostatnio jednak stanęła w obliczu zupełnie nowej sytuacji: wobec faktu gwałtownego rozmywania się tej różnorodności, której spektrum staje się coraz bardziej stonowane i wąskie. Możemy zostać skonfrontowani ze światem, w którym po prostu zabraknie łowców głów, plemion żyjących w systemie matrylinearnym, ludów przepowiadających pogodę ze świńskich wnętrzności. Różnica oczywiście pozostanie - Francuzi nigdy nie tkną solonego masła. Niemniej stare, dobre czasy palenia wdów i kanibalizmu nieodwołalnie odeszły w przeszłość.
Sam w sobie ten proces tonowania kulturowych kontrastów (zakładając, że zachodzi on naprawdę) nie jest - z profesjonalnego punktu widzenia - zbyt niepokojący. Antropolodzy będą musieli po prostu nauczyć się analizy bardziej subtelnych różnic, a ich pisma mogą zyskać na przenikliwości, choć stracą dawny spektakularny rozmach. Ewokuje to jednak problem szerszej natury, zarazem moralny, estetyczny i poznawczy, któ-
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
img045 (5) 88 Anty-anty relatywizm spektyw nie jest czymś nowym. Nie opuszcza nas nigdy duch kardyna
Nie opuszczaj nas, matko Nie opuszczaj nas Refren f—---: 1— -1- j---- ------ —f H J *fL 2
scandjvutmp1a0 01 - IM Nie opuszczaj nas... W Serca Twego słodkiej Ranie Wszystko mamy, dobry Panie!
88 MAŁGORZATA PI LASZEK nie wychodzili z założenia, że czarowstwo jest jedną z wielu kategorii przes
CCF20090831 097 170 Swiadomolć że nie jest czymś samym w sobie, i tylko to znaczenie pozytywne, że j
88 89 (19) - 88 - Najistotniejszą dla młodego /i nie tylko/ człowieka jest chyba atrakcyjność,niecod
88 (146) INTERPRETACJA: Uwaga: nie jest ważne, czy zegarek się spieszy czy późni. Należy zanotować g
" Dla psychologa jest czymś oczywistym, że ludzie nie są do końca racjonalni ani całkowicie sam
596 2 Miłość jest czymś najmocniejszym na świeae, a jednak nie można wyobrazić sobie nic bardz
DSC57 Dzień wolny od pracy - buddyzm nie ma określonego dnia wolnego; jest czymś złym, bo służy do
10 Kamil Minkner podkreśla zarazem, że polityka jest czymś rzadkim i niecodziennym, i dlatego nie ws
wyjątkowo życie jest walka o byt. zwykle jest czymś więcej, chce nie tylko utrzymywać się przy istni
Także prawo pochodne nie jest czymś nieznanym pr. między, pub. (dyrektywy, rozporządzenia przyjmowan
Freud- człowiek w swej istocie nie tylko nie jest Bogiem, ale jest czymś, czego człowiek sam w sobie
Strona 114 Anty Bananowe pokolenie Nie jesteśmy w stanie na pierwszy rzut oka określić, kto jest stu
Przyzwyczailiśmy się, że konflikt jest czymś złym, generuje negatywne emocje i skutki. Jednak nie&nb
PZK255 255 DYSONANS POZAKUPOWY I SATYSFAKCJA POZAKUPOWA jednych „czas się nie liczy”, dla innych jes
strona0066 (2) ISO Maria Zebrowska s k a — podobnie jak innych czynników rozwojowych nie jest czymś
więcej podobnych podstron