img004 (10)

img004 (10)



T

T


kiem-4ako^o1czvstvirL--Zw.iązek ten stale się konieczny,.

Istotnie, wytyczony przez de Saussure’a podstawowy program wewnętrznej analizy językoznawczej każdego systemu idiosynchronicznego wyklucza powoływanie się na różnice dźwięku i znaczenia spowodowane przez czynnik przestrzenny lub czasowy dla poparcia arbitralnego charakteru związku między dwoma składnikami znaku słownego. Niemieckojęzyczna chłopka szwajcarska, która pytała, dlaczego jej francuskojęzyczni rodacy mówią fromageKasę ist doch viel na-tiirlicher\ (słowo „ser” jest przecież o wiele bardziej naturalne) — reprezentuje o wiele 'bardziej autentyczne stanowisko Saussure’owśkie niż ci, którzy twierdzą, że każdy wyraz jest znakiem arbitralnym i można zastąpić go jakimkolwiek innym wyrazem dla oznaczenia tej samej rzeczy. Ale czy tę naturalną konieczność należy przypisać wyłącznie zwyczajowi? Czy^znakLsłow-ne a są-to-symbole^— funkcjonują jedynie „na mocy zwyczaju, który łąezy” ich eignifić jl ichsignifiant?

Jedna z najważniejszych cech klasyfikacji znaków Peirce^ wypływa z wnikliwej obserwacji, że różnica międźylrzema podstawowymi klasami znaków jest tylko różnicą miejsca w obrębie całkowicie względnej hierarchii. U podstaw podziału wszystkich znaków_ną_iko-ny, ind.eksy ijsymbole-nie leży istnienie lub. brak całkowitego podobięóstwa-ezy-zależności między signifiant a signifić, ani’ czysto naturalny czy czysto umowny charakter stałego'związku między składnikaini^znaku, ale jedynie przewaga jednego z tych czynników ^nad irmyinir Tak “więc" uczony ten mówi “<T fonach, w których feguły konwencjonalne towarzyszą podobieństwu”: wystarczy wspomnieć o różnych technikach dotyczących perspektywy, które odbiorca musi sobie przyswoić, by mógł rozumieć obrazy tej czy innej szkoły malarstwa; o różnicy wielkości postaci, która nabiera odmiennych znaczeń w zależności od kodów malarskich; o tym, że w pewnych tradycjach średniowiecznych grzesznicy byli celowo przedstawiani w jednakowy sposób — z profilu, a w sztuce starożytnego Egiptu wyłącznie en face. Peirce twierdzi, że „równie trudno byłoby, o ile to w ogóle możliwe, przytoczyć przykład czystego indeksu, jak znaleźć znak całkowicie po-

120

zbawiony funkcji wskazywania”. Nawet indeks tak typowy jak palec wycelowany w pewnym kierunku otrzymuje w różnych kulturach niejednakowe znaczenia, na przykład dla niektórych plemion południowej Afryki wskazać jakiś przedmiot palcem znaczy rzucić na niego klątwę. Co do symbolu, to „zakłada on w sposób konieczny jakiś rodzaj indeksu” oraz „bez odwoływania się do indeksów nie jest możliwe oznaczanie tego, o czym się mówi”.


Nacisk, z jakimJPeirce podkreślał rolę odgrywaną przez połączenie trzech różnie zhierarchizowanych funkcji w każdym z trzech typów znaków, a zwłaszcza skrupulatność, z jaką zwracał uwagę na składnik wskazujący i ikoniczny symboli słownych, wiążą się ściśle z jego tezą, że „najdoskonalszymi ze znaków” są te, w których charakter ikoniczny, wskazujący i symboliczny „zostały wymieszane w możliwie jak najbardziej równych proporcjach”. Odwrotnie, kładzenie akcentu na czysto konwencjonalny charakter języka jest u de Saussure’a związane z twierdzeniem, że „znaki całko-^    1    * ż inne realizują ideał postępo-

języka analizowałeś w artykule zatytułowanym Szyftery, kategorie czasownikowe i czasownik rosyjski (1957, zob. też w tym tomie). Postarajmy się teraz Zbadać strukturę języka wjego-as-pekcie ikonicznym i zaproponować odpowiedź na postawione przez Platona pytanie: przez jaki rodzaj naślado-wnictwa (mimesis) język_łączy sionifiant z signifie ?

Jeśli szereg czasownikowy venit vidi, vici informuje nas o kolejności działań Cezara, to dlatego, że. sekwencją współrzędnie połączonych form czasu przeszłe- \ go dokonanego posłużono się przede wszystkim w celu odtworzenia następstwa relacjonowanych zdarzeń. Porządek chronologiczny toku wypowiadania próbuje odzwierciedlić kolejność czynności wypowiedzi, czy chodzi o uporządkowanie w czasie, czy według hierarchii ważności.' Taka sekwencja, jak „prezydent i minister wzięli udział w zebraniu”, jest o wiele częstsza niż sekwencja z szykiem odwrotnym, dlatego że wybór wyrazu umieszczonego na pierwszym miejscu w zda-

121


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
img004 (10) kiem-jak<xj3języstyinT-związek tenastaje się konieczny,. Istotnie, wytyczony przez de
skanuj0110 [1600x1200] oddaje im część energii w sposób bezpromienisty jako ciepło. Proces ten odbyw
img004 10 PODSTAWY TECHNIK MIKROSKOPOWYCH się także układy pryzmatów lub półpr/epuszc/alnych luster,
2011 10 15# 1 jpeg Przedsiębiorcą jest więc ten kto wprowadza innowacje - gdy je przestaje wprowadza
Obraz8 (10) OBSŁUGA_Automatyczna skrzynia 4-biegowa* Rysunek ten przedstawia automatyczną skrzynię
46992 IMG!25 (10) Rozwadnia na temat zw iązków socjologii wychowania z innymi naukami wypada 7JC/ĄĆ
Część 1 10. METODA SIL RAMA 2 Aby układ ten był równoważny układowi rzeczywistemu należy go
280 281 (10) kiem polaryzacji R,R, obliczanego stopnia (rys. 6-12) ma oporność Rt ■= ** 700 Q. Stopi
2012 05 25 29 14 wego zawierającego eto działek elementarny cii o wartości 10 um każda* Wzożec ten
(■„ Ic/cnic 10: Napluz program, który będzie realizował ten sam algorytm, co program z ćwiczenia 9.
82767 RZYM 108 razie Randy przysięga, że ten wampir jest nieszkodliwy Mówi, że zna go od miesięcy.
Zdjęcie0515 (9) --- — ai się bardzo czy te? nie Zda‘e92amm «*" 10% innych uczniów takze go zda

więcej podobnych podstron