img008

ROZDZIAŁ I

Typologie odmian współczesnej polszczyzny

Pierwszą próbę przedstawienia ohrazu współczesnej polszczyzny przyniosła rozprawa Zenona Klemensiewicza O różnych odmianach współczesnej polszczyzny, opublikowana w 1953 r.¹ Mimo znacznego upływu czasu, znaczonego postępem badań socjolingwistycznych, praca ta zachowała dużą wartość zarówno teoretyczną, jak też interpretacyjną. Właściwie językoznawcy polscy toczący spór o genezę języka literackiego nie wnikali bliżej w sprawę rozwarstwienia polszczyzny historycznej oraz współczesnej i dopiero rozprawa Z. Klemensiewicza zwróciła uwagę na zjawisko zróżnicowania tzw. języka literackiego, o zróżnicowaniu bowiem dialektów ludowych, o istnieniu gwar środowiskowych wiedziano stosunkowo wiele, dzięki rozwojowi dialektologii. Były wprawdzie znane i stosowane takie terminy, jak: język literacki, język kulturalny, „narzecze ogólne”, język naukowy, język artystyczny, język urzędniczy, język potoczny (termin język był często zastępowany przez wyraz styl), język łowiecki, język Złodziejski, język uczniowski itp. (wyraz język był często zastępowany przez wyraz gwara, także żargon), brakło jednak pracy przynoszącej uporządkowany obraz polszczyzny wedle odmian, które miały już nazwę i które już częściowo zostały opracowane. Punktem wyjścia były w rozprawie Z. Klemensiewicza ustalenia terminologiczne, niezbędne wobec istnienia dużego zamieszania w tym zakresie. Zdaniem Z. Klemensiewicza: „Nazywając różne realizacje języka polskiego narodowego »językami«, myślimy o nazwie »język« jako rodzajowej, a różnymi przydawkami zacieśniamy ten rodzaj g a-tunkowo. Mówiąc np. »język artystyczny«, »język naukowy«, »język żeglarski**, rozumiemy człon pierwszy »język« jako skrót wyrażenia »ję-

12

1

Z. Klemensiewicz: O różnych odmianach współczesnej polszczyzny. Warszawa 1953, przedr. w: Pochodzenie polskiego języka literackiego. Red. M. R, Ma-yenowa. Wrocław 1956, s. 178—241 (cytaty pochodzą z przedruku).

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
img895 ROZDZIAŁ ITypologie odmian współczesnej polszczyzny Pierwszą próbę przedstawienia obrazu
58444 img908 ROZDZIAŁ IIOdmiany systemowe współczesnej polszczyzny Poziom pierwszy naszej typologii
img941 ROZDZIAŁ IVOdmiany funkcjonalne współczesnej polszczyzny Przechodząc do wyodrębnienia i opisu
Aleksander Wilkoń, Typologia odmian współcesnej polszczyzny spis treści ISpis treści WSTĘP........
img889 wSpis treści WSTĘP .................... 7 Rozdział I TYPOLOGIE ODMIAN WSPÓŁCZESNEJ
img993 UWAGI KOŃCOWE Budowaliśmy typologię odmian współczesnej polszczyzny, poczynając od odmian naj
img002 Spis treści WSTĘP.................... 7 Rozdział I TYPOLOGIE ODMIAN WSPÓŁCZESNEJ
Aleksander Wilkoń, Typologia odmian współcesnej polszczyzny I HORIZON1 Aleksander Wilkoń Typologia o
25458 wykłady z polskiej składni1 Rozdział VSchematy zdaniowe współczesnej polszczyzny. Pojęci

więcej podobnych podstron