0000016

UKŁAD NERWOWY

Układ nerwowy u człowieka ma za zadanie koordynację poszczególnych czynności życiowych człowieka oraz utrzymanie ich we właściwym napięciu. Zarządza on odczynowością ustroju na bodźce przychodzące z zewnątrz czy z wewnątrz organizmu i przystosowuje go do nich. Jest narządem związanym z życiem świadomym. Układ nerwowy składa się z układu ośrodkowego (mózg wraz z móżdżkiem i rdzeniem przedłużonym) oraz z układu obwodowego. Obwodowy układ składa się z nerwów, dzięki którym układ ośrodkowy połączony jest z poszczególnymi tkankami ciała. Nerwy obwodowe są dwóch typów: jedne, związane z rdzeniem i mózgiem, przewodzą podrażnienia z obwodu do centrali lub w kierunku odwrotnym; drugie, tzw. układ autonomiczny, zapewniają sprawność czynnościom narządów i tkanek w procesach życiowych nie związanych ściśle ze świadomością (praca serca, jelit, płuc itd.). Oba te układy, centralny i obwodowy, są w stałym między sobą kontakcie, przy czym nadrzędną rolę spełnia mózg.

Dziecko już w 5 miesiącu życia płodowego ma wszystkie komórki nerwowe człowieka dorosłego. Wiele z nich jest już dojrzałych. wiele jednak dopiero z czasem uzyskuje pełnię swojej dojrzałości.

Kolejność dojrzewania komórek nerwowych idzie poprzez dojrzałość tych elementów, które najbardziej potrzebne są do utrzymania przy życiu ustroju. Stąd najszybciej dojrzewa rdzeń i układ autonomiczny, później połączenia obwodu z rdzeniem, później móżdżek, na końcu mózg. W mózgu zaś najwolniej i najdłużej dojrzewa ta część kory mózgowej, która związana jest z procesem wyższego życia duchowego. Dziecko rodzi się z dużą masą tkanki nerwowej. Mózg noworodka ma 25% wagi mózgu człowieka dorosłego, a w 2 r. życia — 55%, w 9— 95%. W tym samym czasie ciało dziecka osiąga kolejno 5%. 20% 50% wagi dorosłego. Mimo tej dużej masy nerwowej, z jaką rodzi się dziecko, i jej szybkiego zwiększania się dojrzałość nerwowa dziecka postępuje powoli.

Dokładne omówienie rozwoju układu nerwowego dziecka przedstawione jest w podręcznikach psychologii lub fizjologii. Należy tu podkreślić doniosłość w tej dziedzinie badań wielkiego uczonego radzieckiego Pawiowa i jego szkoły. Tu, dla ilustracji,, podamy tylko parę przykładów.

Noworodek od urodzenia wykonuje szereg czynności odruchowych: ziewa, kaszle, kicha, krztusi się, łyka, ma czkawkę, wymiotuje oddaje mocz i stolec, ssie. Odruchy te albo pozostaną — jakkolwiek ulegną udoskonaleniu i z czasem poddane zostaną kontroli mózgu, np. świadome oddawanie moczu i kału — albo ulegną zanikowi, jak np. czynność ssania.

Niektóre odruchy nie tłumaczą się potrzebą życiow ą — jak np. odruch chwytny (jeżeli dotknąć dłoń dziecka palcem, dziecko kurczowo obchwytuje palec — a matki nieświadome cieszą się, że dziecko takie silne) lub odruch obchwytujący Moro (jeżeli lekko uderzyć w stół, na którym leży noworodek — dziecko rozrzuca najpierw jak pajac ręce i nogi, potem gwałtowanie złącza je z powrotem).

Sa one wyrazem niewykształ-cenia centralnego układu nerwowego.

Ale i u starszych dzieci spotykamy, zwłaszcza w czynnościach ruchowych, różne niedociągnięcia. Dwu-, trzyletnie na przykład dziecko, gdy mu każemy otworzyć szeroko buzię — szeroko rozstawia jednocześnie palce obu rąk. Przysiadów takich można by cytować dużo więcej, wystarczą jednak przytoczone dla uzmysłowienia sobie, że układ nerwowy dziecka ulega stałemu doskonaleniu, a zwłaszcza ośrodek najdoskonalszy, jakim jest mózg. Tę tezę potwierdzają również badania anatomiczno-histologiczne.

Pozwoliły one m.in. na ustalenie tego, że u małych dzieci większość włókien nerwowych nie jest pokryta mielinową otoczką, która ma biały kolor, toteż przekrój mózgu czy móżdżku nie daje wyraźnego rozgraniczenia między szarą substancją mózgu

31

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
UKŁAD NERWOWY Układ nerwowy u człowieka ma za zadanie koordynację poszczególnych czynności życiowych
UKŁAD NERWOWY Układ nerwowy u człowieka ma za zadanie koordynację poszczególnych czynności życiowych
0000016 (13) UKŁAD NERWOWY Układ nerwowy u człowieka ma za zadanie koordynację poszczególnych czynno
43787 Strona?,95 (skan by buby77) UKŁAD TRAWIENNY Układ trawienny ma za zadanie dostarczyć organi
metro 31#20 3    Układ sterowania bramek X i Y Układ ten ma za zadanie sterować bramk
03 10 09 (50) 11/ UKŁAD MOCZOWY a) Narządy moczowo ma,ą za zadanie usuwanie z organizmu końcowych pr
wartość xo-const . W procesie regulacji układ ma za zadanie utrzymywać stałą wartość sygnału regulow
Układ odpornościowy • Układ immunologiczny ma za zadanie chronić organizm przed czynnikami
Strona?,95 (skan by buby77) UKŁAD TRAWIENNY Układ trawienny ma za zadanie dostarczyć organizmowi
foto0 System ma za zadanie odpowiedzieć na pytania: •    czy istnieje uzasadniona
skanuj0225 224 środki ochrony materiałów budowlanych Termoizolacja oznacza zatem izolację cieplną i

więcej podobnych podstron