+ + — + + — a + +■ - , 1V.p. dyf. +
-+-+-+ + - + W.p dyl
—— W p. ads
Ryc. 17.7. Cząstki koloidalne w roztworze otoczone jonami: a — dodatnimi, b — ujemnymi Cz.k. — cząstka koloidalna: W.p. ads. — warstwa podwójna adsorpcyjna; W.p.dyf.— warstwa podwójna dyfuzyjna.
+
+
Ryc. 17.8. Rozkład ładunku i przebieg potencjału w pobliżu powierzchni cząstki koloidalnej dodatniej: W.p. ads. — warstwa podwójna adsorpcyjna; W.p.dyf. — warstwa podwójna dyfuzyjna.
Elektroosmoza (endoosmoza). Przepuszczając prąd elektryczny przez roztwór elektrolitu w naczyniu przedzielonym na dwie części przegrodą porowatą (ryc. 17.9) stwierdzimy przepływ cieczy przez przegrodę z jednej części naczynia do drugiej. Jest to zjawisko elektro-osmozy. Podnoszenie słupa cieczy w jednej, a obniżanie — w drugiej części naczynia zachodzić będzie tak długo, aż ciśnienie hydrostatyczne wynikające z różnicy poziomów Ali zrównoważy ciśnienie elektroosmotyczne, które jest proporcjonalne do przyłożonego napięcia U do elektrod. Zatem ta różnica poziomów A/j stanowi praktyczną miarę ciśnienia elektroosmotycznego (ryc. 17.9). Zjawisko to daje się wyjaśnić następująco: gdy na powierzchniach porów przegrody zaadsorbowane zostaną np. jony dodatnie, to woda jako całość będzie ujemna. Przyłożenie pola elektrycznego powoduje ruch ładunków. Ponieważ ładunki dodatnie unieruchomione są na przegrodzie, poruszać się więc mogą tylko ujemne (razem z wodą). W tej sytuacji woda popłynie do przestrzeni anodowej. Stosując inny elektrolit można spowodować przepływ wody w przeciwnym kierunku, tj. do katody.
316