0000126

125

Wskazania do leczenia zachowawczego w dyskopatii

remu bezwzględnie leczenie operacyjne. Wymienione objawy zwykle jednoznacznie wskazują na pośrodkowe wypadnięcie j.m. i są sygnałem ostrzegawczym o grożącym niebezpieczeństwie porażenia ogona końskiego (4). W tych razach należy choremu wyraźnie przedstawić powagę sytuacji, bowiem wymienione objawy mogą stanowić nawet o zagrożąniu życia przez powikłania zakaźne dróg moczowych.

Środkowe wypadnięcie j.m., uciskające szereg korzeni ogona końskiego, jest jednoznacznym i bezwzględnym wskazaniem do przerwania prób leczenia zachowawczego. Obserwacje własne tego rodzaju uszkodzenia wykazują, że tylko jak najszybsze usunięcie ucisku daje choremu szansę na powrót czynności zwieraczy i ustąpienie zaburzeń ruchowych.

Z doświadczeń Krakowskiej Kliniki Neurochirurgicznej wynika, że wypadnięcie j.m. wywołało rwę kulszową u 86,4% chorych skierowanych do Kliniki. W 82% operacja dała dobre wyniki: 50% chorych zostało całkowicie uwolnionych od bólów, 32% operacja uwolniła od bólów korzeniowych, występują tylko okresowe pobołewania w okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Dalszych 16% chorych oceniło, że uzyskali oni znaczną poprawę dolegliwości przedoperacyjnych, a tylko 2% było bez poprawy. Katamnezy sięgają do 12 lat po operacji, zatem wynik można uważać za trwały. Jeśli miarą dobrego wyniku może być podjęcie pracy po operacji, to 91% operowanych pracuje, w tym 66% w poprzednim zawodzie (12). Wydaje się, że dalsza wnikliwa, indywidualna ocena wskazań do operacyjnego leczenia — wsparta radikulografią w sprawach wątpliwych — oraz współpraca z zespołami prowadzącymi leczenie zachowawcze i usprawniające mogą te wyniki znacznie poprawić.

Przegląd 500 operowanych przypadków wykazał, że najlepsze wyniki uzyskano u chorych operowanych w ciągu pierwszego roku od zachorowania. Jest to patogenetycznie uzasadnione, bowiem długotrwale uciśnięty korzeń ulega zwyrodnieniu i zbyt późna operacja nie jest już w stanie przywrócić jego pełnej sprawności.

PIŚMIENNICTWO

I. Armstrong J. R.: Lumbar disc lesions. Pathogenesis and treatment of Iow back pain and sciatica. Lłvingstone LTD., Edinburgb and London, 1967. — 2. Burns, B. H.. Young, R. H.: Protrusion of intervertebral disc. Lancet, 1945, 2, 424—427. cyt. wg 1. — 3. Choróbski J„ Szapiro J.: Wypadnięcie jądra galaretowatego jako jedna z częstych przyczyn rwy kulszowej. LINW, Warszawa 1948. — 4. Czerwiński L: Przyśrodkowe wypadnięcie jądra miażdżystego lędźwiowych tarcz międzykręgowych. NeuroL Neuro-chir. Psych. PoL, 1966, 6, 191—202. — 5. Echlin, F. A.: Herniation and protrusion of intervertebral disc tissue. Rozdz. 21 w: Injuries of the brain and spinał cord, (str. 602— —674). Ed. S. Brock. Springer Publ. Comp. Inc., New York 1960. — 6. Hirsch C.: Studies on the pathology of Iow back pain. J. Bonę Jt. Surg., 1959, 41, 237—247. — 7. Key J. A.: Intervertebral disc lesions are most common cause of Iow back pain or without sciatica. Ann. Surg., 1945, 121, 584—544. — 8. Mixter W. J„ Barr J. S.: Rupture of the interverte-bral disc with involvement of the spinał canal. New Engl. Med. J., 1934, 211, 210—215., cyt. wg 1, 12. — 9. Roole P. G.: Innenration of annulus fibrosus and posterior longi-tudinal ligament. Arch. Path., 1939, 27, 201—211., cyt. wg 1, 12. — 10. Sicard A., Lavarde G.: Traitement chirurgical des sciatiąues d'origine discale. Collection nr 035 FJUZ.

II. Spurling C. L.: Lesion of the lumbal intervertebral disc. Thomas C. Ch., Springfield, 111, 1953. — 12. Uhl A.: Obraz kliniczny i wyniki leczenia wypadnięcia jądra miażdżystego tarczy międzykręgowej. Fol. Med. Crac., 1965, 7, 11—59.