10843 konspekt (7)

koniecznie prawdziwy. Poznanie teoretyczne wychodzi od pierwszych zasad a polega na rozwinięciu logicznych dedukcji, ponieważ dedukcja transmituje prawdziwość. Taki system nazywa się asertywno - dedukcyjnym, to znaczy że najpierw stwierdza się założenia, a następnie wyprowadza z nich konsekwencje.

Realistyczne, przyrodnicze nastawienie skłoniło Arystotelesa do krytyki Platońskiego idealizmu, dzielącego byt na świat idei i świat rzeczy. Uważał, że natura bytu jest jednostkowa, a natura wiedzy jest ogólna, to znaczy, że realnie istnieją tylko konkretne indywidualne rzeczy, ale wiedza teoretyczna dotyczy tego, co w nich jest wspólne. Z uwagi na

ogólność pojęcia tworzą hierarchię (przykładowo: mężczyzna i człowiek). Wiedza obejmuje min.

przyporządkowanie danego pojęcia do wyższego rodzaju, z zaznaczeniem właściwej różnicy (np. człowiek to zwierzę

myślące). Zespoły pojęć składają się na sądy. One również stanowią hierarchię, a    lega na sprowadzeniu danego sądu do wyższego, tj. do jego racji. Dowód, to wnioskowanie z prawdziwych sądów, a najprostszą jego postacią jest sylogizm tzn. wnioskowanie z dwu sądów mających wspólne pojęcie (np. sąd I: Każdy człowiek jest śmiertelny; sąd II: Sokrates jest człowiekiem; wniosek: Sokrates jest śmiertelny). Analiza argumentacji pozwoliła Arystotelesowi na oddzielenie rozumowań bezwartościowych od zasługujących na aprobatę.

Arystoteles szczególnie wysoko cenił metafizykę, jako całkowicie bezinteresowne odkrywanie prawdy o bycie, ukoronowanie wiedzy teoretycznej. Metafizyka zbliża nas do Boga. Dociekanie natury bytu doprowadziło Arystotelesa do stwierdzenia istnienia substancji, tj. konkretnych rzeczy. Jego koncepcja substancji nie jest całkiem jasna i spójna, nie wiadomo bowiem, czy substancją jest każda, poznawalna zmysłowo jednostkowa rzecz, czy też rzecz ukształtowana w zgodzie ze swą własną naturą, dzięki czemu możemy ją zdefiniować. Substancje są samoistne, natomiast jakości, stosunki itp. są tylko przypadłościami rzeczy. Substancję można zdefiniować jako to, o czym coś innego może być orzekane, ale co samo nie może być orzeczone o niczym innym. Zdaniem Arystotelesa istnieją trzy rodzaje substancji: a/ zmysłowe, powstające i ginące, b/ zmysłowe niezniszczalne, np. niebo, c/ transcendentne, niezmienne i wieczne, tj. Nieruchomy Poruszyciel.

Stanowisko, według którego realnie istnieją jednostkowe rzeczy, nazywa się realizmem ontologicznym. Na drodze myślenia teoretycznego w substancjach możemy wyróżnić: formę i materię. W rzeczywistym świecie występują one zawsze razem, jako substancje będące ich złączeniem. Forma jest kategorią filozoficzną oznaczającą zasadę świata aktualizującą wewnętrzne możliwości materii, czynnik dynamiczny, kształtujący, obejmujący własności wspólne całego gatunku (a więc treść pojęcia). Tylko ona jest przedmiotem wiedzy, gdyż poznajemy w rzeczy tylko to, co zawiera się w jej pojęciu. Formy należy rozumieć jako ujmowalne intelektem struktury całej rzeczywistości. Forma jest wewnętrzną istotą rzeczy określającą zarazem cel rozwoju substancji (np. formą człowieka jest dusza). Materia natomiast nie oznacza ciała, ale jest kategorią oznaczającą niemożliwą do określenia zasadę świata, bezkształtne i bierne podłoże wszystkich rzeczy, substrat wszelkiego stawania się. Istnieją cztery podstawowe elementy świata, z których składają się wszelkie inne ciała, a mianowicie: ziemia, powietrze, ogień i woda, ale materia jest czymś jeszcze bardziej fundamentalnym, ponieważ Arystoteles mówi o niej jako o przyczynie z której składa się każda substancja. Tzw. ,,materia pierwsza”, jako substrat istnieje tylko potencjalnie i aby zaistnieć realnie musi mieć jakąś formę, z czego wnioskuje się, że celowa forma istnieje uprzednio.

Arystoteles, podobnie jak Platon był przeciwnikiem determinizmu, tj. poglądu iż wszystko co się zdarza, zachodzi na mocy konieczności. Uważał, że „natura jest przyczyną działającą celowo” (Fizyka, 199b, 25), czyli stał na

stanowis    Nauka nowożytna opiera się na wyjaśnianiu przyczynowo - skutkowym (znaczne zasługi w przezwyciężeniu finalizmu i zastąpieniu go metodą hipotetyczno - dedukcyjną położył Galileusz), co przynajmniej częściowo wynika z naszego „manipulacyjnego” traktowania przyrody. Takie podejście było obce Arystotelesowi, który dostrzegał jedynie zmiany polegające na dążeniu rzeczy do pełnej aktualizacji formy właściwej danemu rodzajowi (np.

8

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Czym się różni tyndalizacja od pasteryzacji Pasteryzacja polega na podgrzewania produktów spożywczyc
IS Strona4 VII. PRZEGLĄDY OKRESOWE Przegląd po 500 km lub nie później niż 3 miesiące od daty zakupu
Błąd pierwszego rodzaju polega na odrzuceniu hipotezy Ho, mimo że ona jest prawdziwa. Poziom istotno
test gimnastyka cz 5 (2) 3(LCzym się różni pomoc od ochrony POMOC - polega na bezpośrednim współdzia
Algorytm ROT Algorytm ROT (od ang. „rotate") polega na zastąpieniu znaku ciągu innym znakiem
Właściwy jednak rozwój ubezpieczeń rozpocznie się od operacji spekulacyjnych polegających na odpłatn
Dla przykładu, obliczenie £Auzy odcinka o numerze k- tym (liczone od dołu otworu) polega na sumowani
od wiatru czy raczej od fali. Ochrona od łodzi podwodnych polegała na tym, że stawaliśmy na kotwicy
Zatrucia lekami • Pierwsza pomoc polega na spowodowaniu wymiotów (jeżeli od czasu zażycia leku nie
DSC01550 (2) teoretyczne i techniczne podstawy zabiegu » zabieg polega na wprowadzeniu (przez usta&n
1 Wprowadzenie teoretyczne1.1 Definicja termoluminescencji Zjawisko luminescencji polega na absorbej
img213 Dowód wprost implikacj i A=>B wychodzi od prawdziwego zdania A i przez łańcuch prawdziwych
img213 Dowód wprost implikacj i A=>B wychodzi od prawdziwego zdania A i przez łańcuch prawdziwych
img213 Dowód wprost implikacj i A=>B wychodzi od prawdziwego zdania A i przez łańcuch prawdziwych
uzyskaniu pod koniec gotowania wsadu o ekstrakcie o 3% wyższym od deklarowanego w dżemie do wyparki

więcej podobnych podstron