12702 Ustny gwara

UMIEM WIĘCEJ

wyrazu cor - serce. W dziewiętnastowiecznej polszczyźnie funkcjonowało wiele słów z tą cząstką, np. kordiak (śmiałek), kordialny (serdeczny). Imię Kordian należy więc do imion znaczących, sugeruje, że bohater będzie człowiekiem porywczym, odważnym, działającym pod wpływem emocji, wrażliwym, uczuciowym. Neologizm jest więc w dramacie Słowackiego sposobem charakteryzowania bohatera.

•    Neologizmy chętnie wykorzystywał Miron Białoszewski, zwłaszcza w poezji lingwistycznej, np. w wierszach Namuzowywanie czy Obrachunek z obserwunku gołąbkowego. Białoszewski bawi się słowami, tworzy nowe, wykorzystując podobne sposoby jak Stanisław Młodożeniec, ale również ucina cząstki wyrazów (początkowe lub końcowe), przekształca stałe związki frazeologiczne lub tworzy nowe na wzór już istniejących.

3. Podsumowanie

•    Neologizmy w literaturze mogą być ważnym środkiem wyrazu artystycznego, szczególnie w poezji futurystycznej i lingwistycznej.

•    Neologizmy artystyczne funkcjonują w ramach danego utworu, rzadko przechodzą do języka ogólnego.

•    Neologizmy nadają tekstowi oryginalną formę i wzbogacają słownictwo, są przejawem zabawy słowem i sprawiają, że tekst staje się bardziej wieloznaczny, ale też utrudniają odczytanie utworu.

(opracowała Barbara Smutek)

ZADANIE 3.

Jakie znaczenie mają dziś gwary? Uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do przytoczonego tekstu Jana Miodka i do wybranych utworów literackich, w których była używana polszczyzna gwarowa.

Jan Miodek

Śląska ojczyzna - polszczyzna

(fragmenty)

Mowę śląską należy uznać za jedną z najbardziej archaicznych gwar polskich. Bez przesady można powiedzieć, że jest to najbardziej polska spośród wszystkich polskich gwar i że to uporczywe trzymanie się gwary umożliwiło Ślązakom - mimo ciężkiego położenia -dochowanie swojego rodzimego języka. I o tym trzeba pamiętać w chwilach indywidualnych czy grupowych rozważań o Śląsku i Ślązakach. [...]

Gwary sięgają korzeni naszej mowy (jeszcze przed ostatnią wojną czynnie posługiwała się nimi absolutna większość Polaków), a najbardziej archaiczne spośród nich - jak gwara śląska - zachowały do dziś takie formy i kategorie gramatyczne, które w polszczyźnie ogólnej dawno temu odeszły w językową przeszłość.

Uporczywe trzymanie się gwary chroni przed językowym wynarodowieniem, czego chlubnym przykładem w naszych dziejach są właśnie Ślązacy. Młodzi Ślązacy muszą jednak sobie uświadomić różnicę między polszczyzną literacką a gwarą i wykształcić w sobie

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ustny neologizmy UMIEM WIĘCEJ 3. Podsumowanie: Po kataklizmie II wojny światowej słowo straciło wart
86770 Ustny wojna UMIEM WIĘCEJZADANIE 1. W jaki sposób twórcy kultury ukazywali tragedię człowieka c
matematyka (1) Umiem więcej 1. Śmieszki zaszyfrowały wiadomość dla Ciebie. Wykonaj działania. Wpisz
Ustny gwara odp 226 226 w podwójną kompetencję językową. Każdy nauczyciel zaś, kształcąc tę podwójną
Umiem więcej. Pierwsze wskazówki międzywojnia (podręcznik, s 120-121): wykład w podręczniku, s.
h(1) Umiem więcej 1. Wykonaj działania. Odszukaj wyniki na obrazku i pomaluj te pola na zielono. Poz
Poznaj C++ w$ godziny0110 Więcej o klasach 97 Innym sposobem uzyskania funkcji typu inline jest umie
10 Mini-wykłady o maxi-sprawach pewno też każdy wolałby mieć więcej raczej niż mniej władzy nad funk
Obraz (225) Substancje białkowe; działanie związane jest z osłoną i wspomaganiem funkcji komórek ukł

więcej podobnych podstron