172 173

Przesłuchanie dziecka

Bardzo negatywny wpływ na przesłuchanie mają rutynowe „nawyki zawodowe" u niektórych prokuratorów i sędziów, które mogą się przejawiać w powierzchownym przesłuchiwaniu, pewności siebie, nadmiernej wiary w intuicję i wyczucie zawodowe oraz ignorowanie tego wszystkiego, co nie jest zgodne z własnym przekonaniem.⁶⁹⁰

Przesłuchujący powinien sobie zdawać sprawę z tego, że jakość przesłuchania jest najistotniejszym czynnikiem warunkującym wartość zeznań.⁶⁹¹ Tak jak przesłuchujący nie ma i nie może mieć wpływu na procesy spostrzegania i pamięci, tak decydujący wpływ może mieć na przesłuchanie. Nieprawidłowo przeprowadzone przesłuchanie wpływa negatywnie na jego efekty. Wśród czynników zaburzających⁶⁹² efekty przesłuchania można wymienić:

-    wstępną autosugestyjną hipotezę prowadzącego przesłuchanie, które wpływa na formułowanie przez niego pytań oraz czyni jego percepcję selektywną,

-    tendencję zeznającego świadka do przystosowania się do oczekiwań przesłuchującego,

-    zniekształcenie zapamiętanych obrazów, które mogą być spowodowane nieprawidłową taktyką i techniką przesłuchania; w efekcie powstają wtórne, sugestywne obrazy pamięciowe (świadkowi wydają się one prawdziwe).

3. Przygotowanie do przesłuchania

Przygotowanie⁶⁹³ się przesłuchującego do przesłuchania jest istotnym elementem zapewniającym prawidłowość samej czynno-

®° Z. Czeczot, Kryminalistyczna..., op. cit., s. 49; także na ten temat: J. Brack, N. Thomas, Kri-minaltaktik..., op. cit., s. 185.

^m M. Grćar, T. Jaśkiewicz, Zeznania świadków jako przedmiot ekspertyzy psychologicznej, Z Zagadnień Kryminalistyki 1976, t. XI, s. 95.

^m Ibidem, s. 95.

⁴⁰ Znaczenie przygotowania się do przesłuchania podkreśla wielu autorów na przykład: P. Horoszowski, Ogólne zasady taktyczne przesłuchania, Nowe Prawo 1954, nr 5-6, s. 54-57; tenże, Kryminalistyka, wyd. II, Warszawa 1958, s. 108-110; J. Gurgul, Kilka uwag o przesłuchaniu podejrzanego, Problemy Kryminalistyki 1972, nr 100, s. 790-791; R. Górecki, Karno-procesowe problemy przesłuchania świadka w postępowaniu przygotowawczym, Problemy Kryminalistyki 1984, nr 164, s. 254-255.

ści. W pierwszym rzędzie przesłuchujący powinien zapoznać się z materiałem zebranym do tej pory (protokoły przesłuchań innych świadków, ewentualnych podejrzanych w sprawie, opinie biegłych, protokoły oględzin itp.). Zdaniem P. Horoszowskiego nienależyta znajomość materiałów wpływa na ograniczenie przesłuchania tylko do ogólnikowych ustaleń, przy których łatwo jest popełnić błąd.⁶⁹⁴ Znajomość akt sprawy umożliwia przygotowanie pytań oraz innych czynności, na przykład okazania czy odtworzenia wyglądu człowieka, jeżeli z akt sprawy wynika, iż świadek mógł widzieć sprawcę. Gruntowne przygotowanie zapobiega w przyszłości kolejnym przesłuchaniom,⁶⁹⁵ tzw. dosłuchiwaruu świadków, co jest najczęściej następstwem braku wcześniejszego przygotowania. Sprzyja także ekonomice postępowania. Ważne są też dane o przesłuchiwanym świadku, na przykład jakim jest uczniem. W przypadku przesłuchania dziecka w grę będzie wchodziło powołanie biegłego psychologa, który uczestniczyłby w przesłuchaniu dziecka lub wcześniej zdia-gnozował jego osobowość.⁶⁹⁶

Przygotowując się do przesłuchania przesłuchujący powinien także sporządzić plan przesłuchania, ustalić czas i miejsce przesłuchania, przeprowadzić rozmowę z rodzicami czy też opiekunami dziecka oraz rozważyć ich udział w przesłuchaniu. Taki udział jest wskazany, gdyż zapewnia dziecku poczucie bezpieczeństwa, zwłaszcza małemu — w wieku przedszkolnym oraz zaburzonemu psychicznie.⁶⁹⁷ W postępowaniu przygotowawczym, ze względu na wyłączenie jawności, udział opiekuna spełniałby funkcję gwarancyjną — prawidłowo przeprowadzonej czynności oraz kontroli przestrzegania praw świadka-dziecka. W przypadku gdyby udział opiekuna nie był wskazany, gdyż wpływałby krępująco, należałoby zapewnić udział pedagoga czy wychowawcy.⁶⁹⁸ W podjęciu decyzji co

“* P. Horoszowski, Ogólne zasady..., op. cit., s. 54.

J. Gurgul, Kilka uwag..., op. cit., s. 790.

** T. Jaśkiewicz-Obydzińska, Ekspertyza psychologiczna dotycząca małoletnich iwiadków-pokrzyw-dzonych w sprawach o przestępstwa seksualne, Z Zagadnień Kryminalistyki 1986, t. XIX, s. 77-78.

^m J. Brack, N. Thomas, Kriminaltaktik..., op. cit., s. 181.

** R. Górecki, Świadek..., op. cit., s. 88.

173

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
172 173 Przesłuchanie dziecka Bardzo negatywny wpływ na przesłuchanie mają rutynowe „nawyki zawodowe
72689 slajd8 f- Modyfikatory naturalne mają f * bardzo* duży wpływ na iozwój dziecka. Wpływ ma
DSCN1866 (5) Modyfikatory naturalne maj
IMGV67 Wpływ bogatych krajów na kraje rozwijające się ma dodatkowy negatywny wpływ na
page0181 177 perihelu wywiera bardzo wielki wpływ na charakter pory roku. Obecnie przypada perihel n
3?* _ •y • •* • H j cukrzycy, nieznaczny negatywny wpływ na układ krążenia, zaburzenia poznawcze,
P1060001 Reklamy skierowane do dzieci mają bardzo szkodliwy wpływ na ich zdrowie. Kolorowe i radosne
69832 NLP wodowany nim spadek samooceny zawsze wywiera negatywny wpływ na Twoje zachowanie. Z czase
Znaczenie przemysłu w gospodarce Przemysł wywiera bardzo duży wpływ na całokształt gospodarki. Wynik
skanuj0002 (90) Bardzo ważny wpływ na rozwój umiejętności literackich wywarła także podróż do Ameryk
jego negatywny wpływ na samoocenę jednostki. U osób, które utraciły pracę obserwuje się poczucie bra
Wykorzystanie koncepcji resilience... ^3 czynników ryzyka ma niewielki negatywny wpływ na funkcjonow

więcej podobnych podstron