106

Studium III. Cut\,Ą \^C*^MU

^dnie6*^cn_^la

do zjawisk

w

z y r f i i

d z

n a t

o

tycia w ruchliwym centrum współczesnej mody i rozrywki ś. o podziwie dla pracowitości jego stałych mieszkańców, a Ufc o niektórych francuskich obyczajach domowych. Ani jedno m zwisko francuskie nie zjawi się w tekście, ani Jedna aluzyh

choćby wzmianka o przebywających tam emigrantach poliU Watowe, z bliskiej perspektywy narracyjnej oglądan<|—■—I których w ciągu półrocznego pobytu nie mógł Eugeniusz nie m nia w tyciu bohaterów wiążą się z c^sen^nazwanymw^ koć. To nie tylko kwestia autocenzury pisarza w obawie pfl I cenzurą urzędową, bo ostatecznie istniały (i przez Korzeniowa go czasem także były stosowane) sposoby przemytu rozmai]

„kontrabandy" politycznej. To przede wszystkim kwestia okij tlonego pojmowania czasu i historii. Kraszewski wydawał swJ książki pod tą samą cenzurą, z aluzjami politycznymi też ii przesadzał, ale przecież gdy np. powieść o Ostapie BondarctiM zaczynał od 1812 roku, to była to dlań data nie z kalendarza, ii z historii politycznej i ta historia polityczna coś znaczy w żytj bohatera, choć jest wtedy dzieckiem.^^^^^^^^^^^^^^^H Punktami odniesienia dla zdarzeń fabularnych bywa} w Krewnych fakty rzeczywiste i nazwiska ludzi sprawdzali* w kronikach Warszawy. Hrabia Adam, przedstawiając Ignasloi perspektywy pożytecznej działalności wspomina kariery Sztelij kelta, Ewansa i Frageta (DW IV, 155), których fabryk™ wtedy powszechnie znane w stolicy Królestwa. Przyjaciel lgnął sia Kański imituje ruchy i głos Dobrskiego, znanego wówczlj śpiewaka operowego (DW IV, 175). Swoją źle prowadzącą a ciotkę Herminię ogląda Ignaś przez lornetkę w teatrze „Rofl maltości” na przedstawieniu w roku 1840, a „tego wieczora ds wano Przyjaciół, jedną z większych i lepszych sztuk Fredry!

(DW V, R—0). Zapewne z takich realiów nie dałoby się ułożyć tak bogatego zestawienia, Jakie było możli we do opracowani ^^>rUM» konfrontowaną z odpowiednimi rod

Jok daty M    ."Ii    ,^Jcdnak’ ^pod°H

budowaniu realistycznej n ^r.^eu“° ®ł^u^*l bardziej niż polityczni

rozgrywających aią _w tym JJ!*¹, ^ftWtentyczno/5cir----¹-

łnno znaki czasu

z widocznym upodohańi.^,7^®*"'’ są to

eniowskiego wykorzystyl

Pitych por.ęh roku «y dni-), w blogr.ni n* t ' ilnei bohaterów (dzieciństwo, młodość, ataroSC) ¹ w ” tunlnym" obycia) u (rocznice urodzin, ś w i ę tn ,k ar n a w    i i P >• V

nic

|mm znakami. Przygoda powrotu uczniów do domu umieszcza się aa linii od dawna utrwalonego zwyczajem czasu „szkolnego . {Pierwsza miłość przychodzi wtedy, kiedy dojrzeją serca. Na kontakty (vide: Emeryt) jedzie się zimą. Zimą mogą się popsuć sanie i w wyniku spóźnienia można w austerii nawiązać ważną znajomość (Spekulant). Błotną jesionią na wołyńskiej drodze? 'grzęzną ciężkie karety, w związku z czym może się kawalerowi z lekkiej „nietyczanki** zdarzyć .sposobność oddania usługi urodziwej pannie (KolloJcacja). Wspólna podróż nocną porą w Jed-nyrn powozie daje okazję tajemniczemu flirtowi ,,pięknych rą-cz<*k . Rytm zdarzeń bardzo wyraźnie zależy od uwarunkowań przyrodniczych, od czasu natury. ,,Jak początek jesieni był piękny i pogodny, tak od ostatnich dni oktobra prawie do samego niego Narodzenia nie było ani mrozu, ani drogi, tylko deszcz, ntpg, wilgoć, zimno i błoto. Nie podobna było nigdzie wyjńć •ni wyjechać. Schodziły zatem dni tęskno i nudnie** {Spekulant, , 1, 183). Tak Jest we wsi. W mieńcie, gdzie pogoda i pora roku nuiiej wpływają na bieg wypadków, wyraziściej dochodzą inne naturalne uwarunkowania losu, w szlacheckich dworkach odczuwane nie tak dotkliwie. W ubogim mieszkaniu warszawskim w Krewnych na przebieg zdarzeń wpływa choroba starej matki * „odmienny stan’* Jej córki, niedawno zamężnej. „Pani Jelewska zaczęła zapadać na zdrowiu, tak że lekarz i apteka stały się koniecznymi i ńcióle obrachowany budżet pomnożył się rubryką, któro weń pierwiastkowo nie wchodziła. Choroba ta zamieniła

czasu i zdar#

•" Zob. M. Marklftwit- ,

L. B. OiMsnlcwtkł, Ił.    ⁿⁿ°

^l>em p_rze2~ j^_or ^8tł^^^he^nadmiaru^l<

LB. uiwmłWłH, n, M-rki.’

w a ood.^i

•    ^tZ"_er^d"^lk ""

i cierpieniami, nakazywał wszystkim aby    oszczędzano

ileinego Jej nie odmawiano odpoczynku (1>W _V. 30—401 S°