21164 img932

nic za homonimię językową, 'precyzyjnie wyodrębniając dane kategorie gramatyczne²¹ oraz leksemy.

Ów związek z tradycją językową powoduje, iż•. JP jest z reguły bardziej diachroniczny, nasycony elementami archaicznymi bądź wychodzącymi w JM z użycia. Cechą charakterystyczną jest np. zachowanie w JP wielu wskaźników zespolenia (np. albowiem, lecz, wszelako, przeto, jednakże, iż, lub, aczkolwiek itp.).

Równocześnie jednak jest JP odmianą wchłaniającą szybko wiele innowacji w zakresie słownictwa oraz struktur stylistyczno-składnio-wycth, odmianą tworzącą ciągle nowe konwencje stylistyczne, szczególnie na obszarach literatury i form z nią spokrewnionych.

Można więc powiedzieć ogólnie (rzecz wymaga dokładnych badań), iż JP jest bardziej 'diachroniczny w sferze form gramatycznych i niektórych kręgów leksykalnych, wykazuje jednak w niektórych odmianach stylowych większy od JM dynamizm i otwartość w zakresie składni i słownictwa, a zarazem większy repertuar i funkcjonalne zróżnicowanie tych warstw językowych.

Ostatnie badania socjolingwistyczne podnoszą jako cechę znamienną JM funkcjonującego w kontakach indywidualnych i lokalnych wysoki stopień wariantywności językowej²². Ujawia się ona zarówno w przekroju języka danych grup i środowisk społecznych, szczególnie miejskich, jak też w obrębie jednostkowych wypowiedzi. Liczba wariantów maleje na szczeblu ogólnych kontaktów językowych, a wiele ich typów niknie zupełnie. Ponieważ, jak pisze W. Lubas, ,,przekaz pisany jest wytworem typu ogólnonarodowego, mówiony zaś przeciwnie, indywidualnego i lokalnego”²*, wariantywność wydaje się stanowić jedną z głównych cech JM.    ^v

Sądzę jednak, aż wysoki stopień wariantywności JM dotyczy przede wszystkim wariantów fonetycznych, morfologicznych i niektórych struktur składniowych (ściślej fleksyjno-składniowych), a więc niższych hierarchii języka, natomiast wariantywność maleje w zakresie hierarchii wyższych. Odwrotnie ma się rzecz w JP. Przekaz pisany eliminuje niejako z góry na skutek 'istnienia sztywnych norm ortograficznych wiele wariantów fonetycznych, ogranicza też warianty gramatyczne, zachowując niektóre synonimiczne formy (np. archaiczne końcówki). Co się tyczy słownictwa, to język potoczny (typowa odmiana JM) rozbudowu-

²¹    Por. np. formy: 1. os. 1. p. cz. ter. piszą i 3. os. 1. p. pisze, które w wymowie potocznej zlewają się w jedną postać: pisze na skutek denazalizacji wygłosowego ę.

²²    Idzie tu zwłaszcza o liczne prace W. Lubasia, w części zebrane w jego książce Społeczne uwarunkowania współczesnej polszczyzny. Kraków 1979.

²³    Tamże, s. 148.

48

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
img026 -Część I. Humor w komunikacji językowej_. ). Graficzne wyodrębnianie jednego z członów kontam
page0403 EUKLID Z MEGARY. 397 mina o takich, którzy odstąpiwszy od pięknej tradycyi mistrza, nic za
skanuj0038 bmp 88 VI. Końcowy etap tworzenia pracy dyplomowej kategorii błędów, uważanych za błędy j
PICT5344 Różne sposoby rozumienia dojrzałości odpowiedzią Wb nic za„w4f ,«* Piania. nle Jpsl
Zdjęcie0065 Test egzaminacyjny z przedmiotu: "Podstawy Nauki o Hnansuch t waga!!! Ma teście nic
DSC06830 Usuwanie części niejad a Odszypu le za nic za pomocą obryw arek lub odsz) pu lezą rek&
•Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawart
Sponsorzy2801 116 zdaje się przekonany, że zdolność Krasickiego uświetni stolicę jego, bo zreszt
358 (15) VII. Językoznawstwo ogólne358 Wyodrębnia się procesy kontaminacyjne zamierzone i nie zamier
Zmniejszanie tej wartości powoduje zwiększanie dokładności sieci i co za tym idzie precyzji predykcj
A2 112 Anatomia PC Jak powszechnie wiadomo, nic ma nic za darmo i to genialnie proste rozwiązanie p
DSC
29 (6) I m PSYCHOLOGICZNE MECHANIZMY REKLAMY Warunki wojny nic pozwalają, rzecz jasna, precyzyjn
architektura y Jó/cf Stół i n leż. nic lubił modernizmu; językoznawca. dzielił języki na socjalisty
architektura y Jó/cf Stół i n leż. nic lubił modernizmu; językoznawca. dzielił języki na socjalisty

więcej podobnych podstron