200920wstep do wesela0002

IV DZIECIŃSTWO 1 MŁODOŚĆ POETY

wania i jednym z głębokich źródeł artystycznych inspiracji. Ogł: i odwiedzany od wczesnego dzieciństwa, był dlań też wymov. -świadectwem minionej świetności narodu, tym wymowniej-że stanowiącym krańcowy kontrast względem teraz podupac. prowincjonalnego, a niegdyś stołecznego miasta Krakowa.

Owo prowincjonalne miasto (bo nawet Galicja jako „kraj” i narchii austro-węgierskiej miała stolicę we Lwowie) było wśz: ciągle czynnym ośrodkiem życia umysłowego, a w znacznym stor również artystycznego. Pierwsze z nich reprezentował przede ws: kim stary uniwersytet oraz Towarzystwo Naukowe, przeobr. z kolei .w Akademię Umiejętnośd o znaczeniu ogólnopolskim ton Polska Akademia Umiejętności), drugie — Szkoła Sztuk P nych. Dyrektorem tej Szkoły byl znakomity mistrz malarstwa storycznego, Jan Matejko, twórca silnie utrwalonych odtąd w obrażni narodu obrazów jego przeszłości.

Zasygnalizowane tu sprawy będą miały wielkie znaczeni-biografii i twórczości dojrzałego artysty. Tymczasem w 1875 rozpoczął on naukę szkolną, naprzód w „szkole ćwiczeń” przy minarium nauczycielskim, potem — od 1879 r. — w słynnym ' nazjum Św. Anny (Nowodworskiego). Nie wyróżniając się w nauce szkolnej szczególnie wysokimi postępami, zaznaczał już czas swoje indywidualne zainteresowania artystyczne, m. in. . nież fascynację teatrem i malarstwem, nadto zaś historią i gr -rzymskim antykiem, co zresztą harmonizowało z programem s o szeroko rozbudowanym charakterze klasycznym (łaciny pa od 1 klasy, greki od III). Już w „szkole ćwiczeń” złączył sv, Stanisław Wyspiański więzami-przyjaźni z kilku kolegami, k znajdą się również w tym samym co i on gimnazjum. Nic z tych związków zachowają trwałość przez długie lata, nie-: do końca żyda dramatopisarza. Spośród najbliższych wówcza leży wymienić Stanisława Estreichera, Henryka Opieńskicgo, J Mehoffera, Lucjana Rydla (który zresztą przeniósł się z tego nazjum do „Św. Jacka”). O cztery klasy wyżej od Wyspiań; chodził do tejże szkoły Kazimierz Przerwa Tetmajer. Wszysc

odegrali poważną rolę w dziejach kultury polskiej końca XIX i przynajmniej znacznej części XX wieku.

Jeszcze będąc uczniem gimnazjum zapisał się też Wyspiański do Szkoły Sztuk Pięknych, jako tzw. uczeń nadzwyczajny. Studiowali tam już wówczas m. in. Stanisław Ludwik dc Laveaux, Jan Stanisławski, Józef Pankiewicz, Włodzimierz Przerwa Tetmajer (przyrodni brat Kazimierza). Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości z początkiem lipca 1887 roku stal się poeta-malarz regularnym uczniem tej Szkoły, rozpoczynając jednocześnie studia na Uniwersytecie .Jagiellońskim (w zakresie historii sztuki). Wakacje tego już roku wyzyskał na znamienną dla swych zainteresowań wycieczkę na te-¹ reny wschodnie Galicji — od Lwowa po Halicz, wypełniając szki-cowniki pilnie wykonywanymi rysunkami zabytków architektury, ich wnętrz i wartościowych detali. Podobne wyprawy podejmować będzie nadal w ciągu studiów; tak już następnego lata towarzyszył swemu profesorowi W. Luszczkiewiczowi jako utalentowany a sta-[ ranny rysownik w wyprawie mającej za cel inwentaryzację zabytków w Kieleckiem.

W rok później wziął znów udział w podobnej ekspedycji — pod kierunkiem również Łuszczki ewicza — kilkuosobowego zespołu kolegów na Podkarpacie, od Nowego Sącza po Bobowę; nadto— już p tylko z J. Mehofferem — badał zabytki dalszych miejscowości, kodnajdując m. in. w Krużlowej słynną potem średniowieczną rzeźbę . ■Madonny, a w drodze powrotnej rysował zabytki i staromiejskie - fragmenty Tamowa.

Nie był Wyspiański w Szkole Sztuk Pięknych bezpośrednim ucz-hiem Matejki. Niemniej spotykał się ze szczególniejszym zainteresowaniem z jego strony i wyróżniającą opieką. Charakterystycznym dowodem zaufania starego mistrza stało się wciągnięcie młodego . studenta do pracy przy projektowanej przez siebie polichromii kościoła Mariackiego w toku przeprowadzanej restauracji wspaniałej gotyckiej świątyni.

Młody malarz pracował z takim oddaniem i umiejętnością, że w listopadzie 1889 r. zostały mu na zlecenie Mateiki powierzone

200920wstep do wesela0002

200920wstep do wesela0002

200920wstep do wesela0002

200920wstep do wesela0002