23996 skanuj0030 (100)

5.5. Światowe sieci obszarów chronionych

■ Rezerwat Przyrody Jezioro Świdwie, 891 ha, 1984;

■ Rezerwat Przyrody Stawy Milickie, 5324 ha, 1995;

■ Subalpejskie Torfowiska w Karkonoskim Parku Narodowym, 40 ha, 2004. Użyteczne adresy internetowe: www.ramsar.org/,www.wetlands.org/

Sieć

Rezerwatów

Biosfery

■ Sieć Rezerwatów Biosfery. Rezerwat biosfery jest obszarem chronionym

0 randze międzynarodowej, nadanej mu przez Radę Koordynacyjną Programu UNESCO MAB Człowiek i Biosfera (Man and the Biosphere Program, MAK). Program, zainicjowany w 1968 roku na konferencji UNESCO poświęconej biosferze i powołany formalnie do życia dwa lata później przez Konferencję Generalną tej organizacji, miał na celu m.in. opracowanie i wdrożenie międzynarodowego programu badań interdyscyplinarnych, których wyniki byłyby podstawą ochrony i racjonalnego użytkowania zasobów biosfery. W myśl założeń programu miejscem realizacji badań, a także monitoringu przyrodniczego, miały być tzw. rezerwaty biosfery zawierające w swych granicach ekosystemy reprezentatywne dla głównych biomów na Ziemi, wyznaczone przez poszczególne państwa uczestniczące w programie.

Dla głównych biomów przyjęto klasyfikację i nazewnictwo wg Udvardy’ego (1975) i zaliczono do nich: 1 — wilgotne lasy tropikalne, 2 — deszczowe (mgliste) lasy strefy subtropikalnej i umiarkowanej , 3 — lasy iglaste strefy umiarkowanej, 4 — suche lasy tropikalne, 5 — lasy liściaste strefy umiarkowanej, 6 — wiecznie zielone lasy i zarośla twardolistne, 7 — pustynie i półpustynie gorące, 8 — pustynie

1 półpustynie kontynentalne, 9 — tundry i pustynie arktyczne (zimne), 10 — sawanny tropikalne, 11 — stepy strefy umiarkowanej, 12 — strefy górskie, 13 — wyspy, 14 — jeziora.

Według pierwotnej koncepcji w sieci rezerwatów biosfery powinny występować także tereny szczególnie cenne pod względem przyrodniczym, z unikatowymi lub rzadkimi zbiorowiskami roślin i zespołami zwierząt, „harmonijne krajobrazy” ukształtowane przez tradycyjny sposób użytkowania ziemi, a nawet ekosystemy przekształcone lub zdegradowane, które jednak mogą być zrekultywowane i przywrócone do stanu zbliżonego do naturalnego.

Struktura

rezerwatu

biosfery

W klasycznej postaci rezerwat biosfery powinien składać się ze strefy centralnej (core zonę), która jest zasadniczym obszarem ochrony przyrody, oraz otaczającej go jednej lub dwóch stref buforowych (buffer zonę). Strefa centralna winna zwierać naturalne lub mało zmienione ekosystemy, a jej główną funkcją jest ochrona krajobrazów, ekosystemów, różnorodności gatunkowej i genetycznej. Strefy buforowe mają służyć prowadzeniu badań naukowych, edukacji, wypracowaniu nowych metod ochrony przyrody i promowaniu form gospodarowania zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju. Jeśli to możliwe, najbardziej zewnętrzna w stosunku do obszaru centralnego strefa powinna mieć charakter przejściowy między obszarem chronionym a użytkowanym gospodarczo (transition zonę).