7. dziąsłowość, por. żona— [zona] : [zona] — zona -► Iz,/ : 111
8. dźwięczność, por. żal — [źal] : [śal] — szal -► /ź/: /S/
Fonem /ź/ w tekstach może być reprezentowany przez dwie głoski, por.:
[ź] [ż’]
1. Wariantem podstawowym tego fonemu jest głoska [ż],
2. Głoskę [ż’] uznamy natomiast za wariant pozycyjny pojawiający się przed [i], por.
Żigolo — [ż’igolo], reżim — [reż’im].
Fonem /s/ — jest to struktura następujących cech dystynktywnych:
1. spółgłoskowość, por. sam — [sam] : [iam] — jam -► /s/ : /j/
2. niepółotwartość, por. sam — [sam] : [nam] — nam -► /s/ : /ni
3. szczelinowość, por. sam — [sam] : [tam] — tam -► /s/ : /t/
4. niezwartość, por. sen — [sen] : [cen] — cen -► /s/ : /c/
5. niewargowość, por. pas — [pas] : [paf] — paw -► /s/ : lii
6. przedniojęzykowość, por. pas — [pas] : [paś] — paś -► Isl: /ś/
7. niedziąsłowość, por. pasa — [pasa] : [pasa] — pasza -► Isl : Ul
8. niedźwięczność, por. kosa — [kosa] : [koza] — koza -► Isl: llJ
Fonem Isl w tekstach realizowany bywa w dwojaki sposób, por.:
Isl
[s] [s’]
1. Wariantem podstawowym tego fonemu jest twarda głoska [s],
2. Głoska zmiękczona [s’] to jedynie wariant pozycyjny pojawiający się w bezpośrednim sąsiedztwie [i] lub [F], por. sinus — [s’inus],pasya — [pas’j ii|.
Fonem /z/ — to struktura następujących cech dystynktywnych:
1. spółgłoskowość, por. koza — [koza] : [koia] — koją ► /z/ : lyl
2. niepółotwartość, por. koza — [koza] : [kona] -— kona -► /z/ : Inl
3. szczelinowość, por. kozy— [kozy] : [kody] —kody -► /z/ : /d/
4. niezwartość, por. włazy — [vuazy] : [vua3y] — władzy-» /z/ : lii
5. niewargowość, por. płozy — [puozy] : [puovy|—pławy -► l/J \ NI
6. przedniojęzykowość, por. koza — |koza] : [koźa| — kozia -► l/J : //./
7. niedziąsłowość, por. zer—[zer] : [żer|—żer ► I//:/)/
8. dźwięczność, por. koza — [koza| : |kosa| — kosa -► /z/ : Isl
1. Podstawowym wariantem tego fonemu jest twarda głoska [z],
2. Zmiękczona głoska [z’] pojawia się tylko w pozycji przed [i] lub [jj, por. Zanzibar — [zanz’ibar], Azja — [az’ia].
Fonem Iśl— jest to pęczek następujących cech dystynktywnych:
1. spółgłoskowość, por. Kasia — [kaśa] : Tkam] — Kaja -► /ś/ : /i/
2. niepółotwartość, por. Kasia — [kaśa] : [kara] — kara -► /ś/ : /r/
3. szczelinowość, por. Kasia — [kaśa] : [kapa] — kapa -► /ś/ : /p/
4. niezwartość, por. kosi — [kośi] : [koci] — koci -► /ś/ : /ć/
5. niewargowość, por. sina — [śina] : [f ina] — Fina -► /ś/: /f/
6. nieprzedniojęzykowość, por. Kasia — [kaśa] : [kasa] — kasa -► /ś/ : /s/
7. środkowojęzykowość, por. Kasia — [kaśa] : [kaxa] — Kacha-lii : /x/
8. niedźwięczność, por. Kasia — [kaśa] : [kaźa] — Kazia --lii: UJ
Fonem lii w tekstach realizowany jest tylko przez jedną głoskę, por.:
/ś/
I
[ś]
Fonem lii — to pęczek następujących cech dystynktywnych:
1. spółgłoskowość, por. kozia — [koza] : [koua] — kota -► lii : /u/
2. niepółotwartość, por. kozia —- [koźa] : [kora] -— kora -► UJ : lxl
3. szczelinowość, por. zięba — [źemba] : [gemba] — gęba -► UJ : /g/
4. niezwartość, por. ział— [źau] : [3au] —dział -► UJ : /Al
5. niewargowość, por. ziół — [źiiu] : [vuu] — wół -- IfJ : /v/
6. nieprzedniojęzykowość, por. ziół — [źiiu] : [źuu] — żuł -► UJ : UJ
7. środkowojęzykowość, por.
ziemia — [źem’iii] : [xem’iia] — chemia -- UJ : /*/
8. dźwięczność, por. zioła — [źóua] : [śóua] — sioła -► U I: Ul
Fonem Iźl w tekstach realizowany jest tylko przez głoskę [ź], por.:
Ul
1
[ź]
/z/
[Z] [Z’]
181