30689 str250

w wodzie. W skład osadów pelagicznych wchodzi także materiał nieorganiczny. Są to minerały i skały pochodzenia terygenicznego (głównie frakcja ilasta: kaolinit, chloryt, illit i w mniejszych ilościach pył kwarcowy i skaleniowy) lub wulkanicznego (wtórnymi produktami podwodnych erupcji są minerały montmorillonit i filipsyt) oraz szczątki kosmiczne (drobne ziarna żelazo-niklowe i krzemianowe).

W zależności od wzajemnego stosunku składników biogenicznych do nieorganicznych osady pelagiczne dzieli się na dwie grupy: osady nieorganiczne, w których udział składników biogenicznych nie przekracza 30%, i osady biogeniczne, zawierające więcej niż 30% tych składników.

Głównym i powszechnie występującym w oceanie światowym pelagicznym osadem nieorganicznym jest czerwony ił głębokowodny (rys. 205), ił o barwie w różnych odcieniach koloru brązowego. Głównymi jego składnikami są minerały ilaste: mont-morylonit, illit, chloryt i kaolinit oraz w obszarach wulkanicznych - filipsyt, a także pył kosmiczny. Domieszkę stanowią frakcje pyłowe i piaszczyste złożone z materiału wulkanicznego, skaleni, kwarcu i cząstek biogenicznych. Z iłem tym są też związane naskorupienia i konkrecje manganowo-żelaziste. Czerwony ił głębokowodny (głębinowy) powstaje na dużych głębokościach w obszarach, w których produkcja organiczna w wodach przypowierzchniowych oceanu jest niew ielka: tworzy się on niezmiernie wolno, w tempie 1 mm na 1000 lat.

Osady biogeniczne powstają tam. gdzie produkcja organiczna w wodach powierzchniowych oceanu św iatowego jest wysoka. Osady tej grupy są bardzo zróżnicowane. W zależności od tego, czy powstały one z wapiennych, czy krzemionkowych szkieletów organizmów planktonicznych dzieli się te osady na:

muły wapienne, zawierające co najmniej 30% węglanu wapnia; najbardziej rozpowszechniony jest muł globigerynowy (otwornicowy);

muły krzemionkowe, zawierające co najmniej 5-10% krzemionki biogenicznej; są to muły okrzemkowe, związane głównie z antarktycznymi wodami oceanu, i muły radiolariowe, rozpowszechnione w wodach strefy gorącej (głównie oceanów Spokojnego i Indyjskiego) (rys. 205).

Dno oceaniczne pokrywają ponadto osady pochodzenia wulkanicznego i osady chemiczne. Pierwsze z nich są związane z obszarami czynnego wulkanizmu i występują zarówno w obrębie mórz płytkowodnych, jak i w zasięgu basenów oceanicznych i w obniżeniach głębokich mórz przybrzeżnych. Jest to materiał piroklastyczny: piaski, bomby wulkaniczne, lapille, kawałki pumeksu. Utwory wulkaniczne w środowisku morskim łatwo ulegają rozkładowi, podczas którego powstają minerały montmorylonit i filipsyt. Oceania się, iż rocznie do oceanu światowego trafia 2 mld t materiału wulkanicznego (Leontjew, 1972).

Osady chemiczne (zwane też osadami hydrogenicznymi) powstają w wyniku chemicznych przeobrażeń substancji po jej wytrąceniu z wody morskiej. W obszarach płytkowodnych są to utwory solne lagun oraz piaski oolitowe. Przy dobrym natlenieniu wód przydcnnych powstają skupienia glaukonitu. Najczęściej spotykane z pelagicznych 250

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
str253 Imy~ Notatnik " * 1029. O.S.T.R - Sa.-11H* str252 - Paint    " f Ite
21612 str252 Imy~ Notatnik    " * 1029. O.S.T.R - Sa.-1HJ str251 - Paint &n
21022 str258 Imy~ Notatnik " * 1030. O.S.T.R - Nie TP’H* str2S7 - Paint    ’’ f
33254 str260 Imy~ Notatnik " * 1030. O.S.T.R - Nie TP’H* str259 - Paint    "
60432 str313 Profil muzyczny gerrar... " Filmy - Notatnik    "  &
29274 str266 E. Bnjkicwlci-Cnilwttiłia.Z. Mikulski HydnAigki Wukzdwm 2005 ISBN S3-OI-H579 X. O by WN
53311 str307 Profil muzyczny gerrar... " Filmy - Notatnik    "  &
63085 str310 Profil muzyczny gerrar^^ Filmy - Notatnik    1029. O.S.T.R - Sam t... &q
str309 Profil muzyczny gerrar... " Filmy - Notatnik    "   &
68606 str305 Profil muzyczny gerrar.” 11 £>. Filmy - Notatnik    " & 1029
str266 E. Bnjkicwlci-Cnilwttiłia.Z. Mikulski HydnAigki Wukzdwm 2005 ISBN S3-OI-H579 X. O by WN PWN 2
str309 Profil muzyczny gerrar... " Filmy - Notatnik    "   &

więcej podobnych podstron