43522 P4290111

daoci wszystkich trzech mocarstw sąsiednich. Z wyjątkiem Galicji proces likwidacji praw narodowych Polaków i pogłębiania się zależności potęgował się zwłaszcza w latach zaniku prób wyzwolenia się na drodze powstań zbrojnych.

Dojść więc możemy do wniosku, że w trudnym i przełomowym dla rozwoju nowoczesnej cywilizacji industrialnej okresie początków rozwoju kapitalizmu państwa zaborcze nie wypełniały podstawowych zadań, realizowanych przez państwa narodowe, bądź postępowały wbrew żywotnym interesom narodu polskiego. Tym większe znaczenie miała driełęin^ samych Polaków tam, gdzie mieli po temu możliwości legalne, jak i tam, gdzie podejmowali ją przeciwko zaborcom, usiłując wywalczyć niepodległe państwo, a przynajmniej spełniać jego ważniejsze funkcje.

l*ch trzsci akowski (Poznań)

By odpowiedzieć na pytanie postawione przez inicjatorów tej dyskusji, zdać sobie trzeba sprawę z kilku kwestii. 1. Z poziomu cywilizacyjnego Polski u schyłku pierwszej niepodległości. 2. Zaawansowania cywilizacyjnego państw zaborczych. 3. Z założeń ich polityki wobec zagrabionych ziem dawnego państwa polskiego. Rozbiory nastąpiły w momencie, gdy w Polsce zaobserwować było można wyraźne zdynamizowanie procesów gospodarczych. Działalność różnych instytucji stworzonych w ostatnich latach niepodległości, jak Komisji Edukacji Narodowej, Komisji Dobrego Porządku, a następnie postanowienia Sejmu Czteroletniego oraz władz powstania kościuszkowskiego stwarzały szanse wzrostu poziomu wykształcenia ludności, uporządkowania spraw wewnętrznych, jak również znaczniejszego niż do tej pory udziału społeczeństwa w życiu publicznym. Niestety, wydarzenia lat 1792—95: Targowica, interwencja rosyjska, II rozbiór oraz klęska powstania kościuszkowskiego, a w konsekwencji upadek państwa polskiego, zadały śmiertelny cios zapoczątkowanemu procesowi odnowy Rzeczpospolitej.

Państwa zaborcze pod względem cywilizacyjnym różniły się od Polski. Rosja głęboko jeszcze tkwiła w epoce feudalnej, ze wszystkimi konsekwencjami ekonomiczno-społecznymi f wewnętrzno-ustroj owymi. Sytuacja Austrii była bard2o żróżnicowana. Ziemie Austrii, Czech i północnych Włoch odbiegały in plus poziomem cywilizacyjnym od pozostałych terytoriów monarchii naddunajskiej. Prusy nie tylko początkowo nie różniły się swym poziomem od Polski, ale nawet nieco jej ustępowały, dopiero zabory na wschodzie i zachodzie wysunąć miały to państwo na czoło mocarstw zaborczych.

W tej sytuacji nie tylko nie sposób było spodziewać się bodźca z zewnątrz, który by przyspieszył rozwój cywilizacyjny, ale rozerwanie przez rozbiory wewnętrznego rynku ogólnopolskiego mogło spowodować regres ekonomiczny. Nie był to jednak proces trwały. Stopniowo poszczególne ziemie dawnej Rzeczypospolitej przystosowywały się pod względem gospodarczym do struktury ekonomicznej państw zaborczych. Konsekwencje tego procesu były bardzo różne. Przede wszystkim część ziem polskich zmieniła swój charakter pod względem gospodarczym. Rolniczo--przemysłowe zachodnie dzielnice Polski, a przede wszystkim Wielkopol-

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wsparciem dla osoby chorej somatycznie powinna być przede wszystkim rodzina, najbliżsi sąsiedzi, zna
10886 skanuj010 dezintegracji pozytywnej K. Dąbrowskiego.12 Zestawienie porównawcze wszystkich trzec
20233 Zzz1483 19. Wydzielanie cholecystokininy (CCK) pobudzają wszystkie wymienione niżej substancje
IMG 1404013612 spełnione byłyby wszystkie postulały I’.iu/, wyjątkiem jedne®*.-czące poprzecznie do
Image83 (3) Każdy Czytelnik Elektroniki dla Wszystkich może nadesłać rozwiązane jednego, dwóch lub w
DSC00096 Guzy pochodzenia zarodkowego łagodny l Złośliwy potwomiak (zawiera elementy wszystkich trze
Zasada dobrego sąsiedztwa i wyjątki od tej zasady przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy w tryb
Utwórz poniższe kreskowania. We wszystkich trzech przykładach następuje tylko wskazanie jednego punk
Bardzo interesująca dziedzina, w której występują zjawiska z wszystkich trzech omówionych dotąd kate
76016 IMG22 We wszystkich trzech urywkach Norwid użył zaimka co w funkcji względnej, przy czym nie

więcej podobnych podstron