img860 (2)

28 Aspekty mitu

Wielkie jajo powstało z esencji pięciu zaczątkowych żywiołów... Osiemnaście jajek powstało z żółtka tego jaja. Środkowe pomiędzy tymi jajkami, jajko muszla, oddzieliło się od pozostałych. Jajku temu wyrosły członki, potem pięć zmysłów, wszystko doskonałe, i stało się ono młodym chłopcem tak wspaniałej urody, iż wydawało się, że spełnia życzenie (yid la smon). Nazwano go królem Yesmon. Królowa Tclui-lchag, jego małżonka, poczęła syna Dbang-łdan, który zdolny był do magicznych przemian¹.

W dalszym ciągu tej genealogii opisane są pochodzenie i dzieje poszczególnych klanów i dynastii.

W bardzo podobny sposób rozpoczynają się genealogiczne pieśni polinezyjskie. Rytualny tekst hawajski, znany jako Kumulipo,

jest hymnem genealogicznym wskazującym na pokrewieństwo rodziny królewskiej, której był własnością, nie tylko z bóstwami czczonymi wspólnie przez cały lud i sprzymierzone z nim inne grupy polinezyjskie oraz nie tylko z wyniesionymi do rangi idoli dawnymi wodzami, ale także z gwiazdami na niebie, roślinami i zwierzętami spotykanymi na co dzień²...

Istotnie, zaczyna się tak oto:

Czas, w którym ziemia nagle została zmieniona czas, kiedy nieba przemieniły się osobno czas, kiedy słońce wschodziło aby oświetlić księżyc, itd.³

Tego rodzaju genealogiczne pieśni rytualne układane są przez bardów, gdy księżniczka jest w ciąży, a następnie przekazywane tancerzom hula, aby nauczyli się ich na pamięć. Tancerze, zarówno kobiety, jak i mężczyźni, tańczą i recytują pieśń bez przerwy, aż do chwili, kiedy urodzi się dziecko. Zupełnie tak, jak gdyby rozwojowi embrionalnemu przyszłego wodza towarzyszyło przypomnienie kosmogonii, historii świata i dziejów plemienia. Rozwój płodu nowego wodza jest okazją do symbolicznego „odtworzenia” Świata. Streszczenie jego początków jest zarazem rytualnym przypomnieniem i ponowieniem, poprzez śpiewy i taniec, ważnych wydarzeń mitycznych, które miały miejsce od tego czasu.

Analogiczne rytuały odnajdujemy wśród prymitywnych społeczności Indii. Na przykład u Santali guru recytuje każdemu indywiduum mit kosmogoniczny, aby zapewnić mu powodzenie, czyni to jednak tylko dwa razy: po raz pierwszy,

kiedy przyznane zostają Santalowi pełne prawa do życia w obrębie społeczności... Wtedy guru deklamuje całą historię ludzkości od stworzenia świata, kończąc zaś na przypomnieniu narodzin tego, dla kogo rytuał jest odprawiany.

Ta sama ceremonia powtórzona zostaje w trakcie obrzędu pogrzebowego, ale tym razem guru symbolicznie przenosi duszę zmarłego do innego Świata⁴. W plemionach Gond i Baiga podczas ceremonii poświęconych Dharti Mata i Thakur Deo kapłan recytuje mit kosmogoniczny i przypomina tym, którzy go słuchają, o ważnej roli, jaką ich plemię odegrało w tworze-

1

   A. Macdonald, La Naissance clii Monde au Tibet, w: Sources Orientales, Paris 1959, t. I, s. 417-452, s. 428. Por. także R.A. Stein, Recherches sur Tepopee et le harde cni Tibet, Paris 1959, s. 464.

2

   M W. Beckwith, The Kumulipo, A Hawaiian Creation Chant, The Univcrsity of Chicago Press 1951, s. 7.

3

   Tamże, s. 45. „Światło, które odradza się każdego dnia, słońce, które każdego roku powraca z południa i ożywia ziemię, są nie tylko

4

symbolami, ale także modelowymi wyobrażeniami ludzkich narodzin, a nawet determinującymi czynnikami w zbliżaniu się rodu do doskonałości... Tak jak niebiański wszechświat Wakea zrzuca więzy nocy i wyłania się z łona wód, które czyniły go więźniem ciemności, tak też dziecko uwalnia się z osłony, która czyniła go więźniem w łonie jego matki, i wychodzi ku światłu, ku życiu, do świata fenomenów”. Tamże, s. 182-183.

⁴ Zob. P.O. Bodding, Les Santals, „Journal Asiatiąue” 1932, s. 58 i nast.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
41438 img860 (2) 28 Aspekty mitu Wielkie jajo powstało z esencji pięciu zaczątkowych żywiołów... Osi
img860 (2) 28 Aspekty mitu Wielkie jajo powstało z esencji pięciu zaczątkowych żywiołów... Osiemnaśc
img912 (2) H4 Aspekty mitu sandra Wielkiego, zamordowanie Juliusza Cezara) nie mają tego rodzaju sen
img854 (2) 16 Aspekty mitu Recytacja podobna jest do obrządu odprawiania wielkich czarów. Pomaga uzy
51755 img912 (2) H4 Aspekty mitu sandra Wielkiego, zamordowanie Juliusza Cezara) nie mają tego rodza
img912 (2) H4 Aspekty mitu sandra Wielkiego, zamordowanie Juliusza Cezara) nie mają tego rodzaju sen
skanuj0026 (118) 212 5. Kulturowe aspekty turystyki zrównoważonej zarówno powstania odpowiednich urz
jpg029(1) 28 Gatunek jest zbiorem generacji, powstałych na skutek filogenetycznego rozwoju, o określ
10902 img928 (2) 166 Aspekty mitu niem, którego datę można ustalić z dużą dokładnością1, podobnie po
Wielkie jajo strusia i kosa akordy - poznać będziesz musiał te ptasie rekordy mgr Katarzyna Dominiak

więcej podobnych podstron