47820 prapol012

stare doliny i koryta rzeczne, osadzają unoszoną ziemię w postaci aluwiów, zapełniają zagłębienia terenowe i tworzą jeziora i bagna, wiatry zaś osuszają ziemię i przyczyniają się do powstania wydm. Na opuszczonej przez lodowiec pustyni zjawia się niebawem pierwsza roślinność, a w ślad za nią przybywają zwierzęta. W miarę ocieplania się klimatu i osuszania się terenu krajobraz tundry (por. str. 3) ustępuje miejsca stepowi a później na miejscu stepów wyrastają lasy. Podobne zmiany następują też w składzie fauny, związanej z poszczególnymi typami krajobrazu. Dawna fauna lodowcowa częściowo, jak renifer, wół-piżmowiec, lis polarny i in., uchodzi w ślad za cofającym się lodowcem na północ, częściowo cofa się w góry wysokie, częściowo wreszcie jalc mamut, nosorożec włochaty, niedźwiedź jaskiniowy wymiera z powodu uporczywego tępienia jej przez człowieka i niemożności przystosowania się do zmieniających się warunków klimatycznych. Miejsce tych zwierząt zajmuje najprzód fauna stepowa, a następnie dzisiejsze zwierzęta leśne. Oczywiście przemiany te dokonywały się stopniowo; bo jeszcze raz w ciągu okresu polodow-cowego zimno się wzmogło, lodowiec zatrzymał się na pewien czas na obszarze Pomorza i Prus Książęcych (pozostałością tej fazy jest morena czołowa bałtycka), a ostatnie renifery wycofały się z Polski zachodniej dopiero w okresie Yoldia (por. str. 20).

Paleolit niżowy

W związku z uwolnieniem ogromnych przestrzeni od lodów otworzyły się też dla człowieka nowe możliwości osadnictwa i zaczęło się zajmowanie terenów środkowej i północnej Polski. Myśliwcy z końca starszej epoki kamiennej, wkraczający na ziemie opuszczone przez lodowiec północny, rozbijali swe obozowiska w znacznej przewadze na obszarach piaszczystych. Wśród ogromnych puszcz ówczesnych wydmy i inne gleby piaszczyste były bowiem z natury rzeczy wolne od zalesienia, stanowiły naturalne polany wśród otaczających je lasów a dzięki suchemu i przepuszczalnemu podłożu nadawały się najlepiej do zamieszkiwania. Przemysły paleolityczne, zjawiające się na Niżu Polski poczynając od drugiego maksimum ostatniego zlodowacenia aż do okresu ancylusowego (por. niżej str. 22) włącznie, obejmujemy wspólną nazwą paleolitu niżowego. Przemysły te rozwinęły się również z przemysłów oryniackich, podobnie jak przemysł magdaleński i są mu współczesne, zyskały jednak odrębne piętno dzięki zastąpieniu magdaleńskich grawe-tów (por. wyżej str. 15) grodkami trzoneczkowymi, stanowiącymi dziedzictwo późnego przemysłu oryniackiego (Font Robert we Francji). Piaszczyste podłoże znacznej większości obozowisk powodowało, że z całej pozostałości kulturowej paleolitu dochowały się na ogół jedynie narzędzia krzemienne, natomiast kości zwierzęce, wy roby. kościane i rogowe, węgle drzewne itd. zachowujące się dobrze w namule jaskiniowym i w glebach lessowych stanowisk otwartych, tutaj zazwyczaj przepadały.

Przemyśl świderski

Najstarszymi przedstawicielami paleolitu niżowego i pierwszymi pionierami zaludnienia obszarów Polski uwolnionych od lodowca we wczesnym okresie polodowcowym są twórcy przemysłu świderskiego, tak zwanego od charakterystycznego stanowiska w Świdrach Wielkich, w pow. warszawskim. Zajmują oni południowe Mazowsze, dochodząc ku północy aż do moreny czołowej północnopolskicj, co pozwala określić wiek geologiczny ich wystąpienia na widownię. Ludność przemysłu świderskiego wykonywała narzędzia swe i broń wyłącznie z wiórów, podobnie jak ludność przemysłów oryniackich i magdaleńskich. Główną jej bronią był łuk, strzały zakończone były krzemiennym grocikiem z szerokim, płaskim mniej lub więcej wyraźnie wyodrębnionym trzonkiem (tabl. I. 20), mającym -często załuskanie powierzchniowe so-lutrejskie (por. wyżej str. 15). W zakresie narzędzi posługiwała się ona licznie rylcami węgłowymi i klinowatymi oraz drapaczami wiórowymi (tabl. I, 18—19); rzadziej zaś nożami półtylcowymi i tak zwanymi ciosakami. Narzędzia te, zjawiające się po raz pierwszy w Polsce w tym okresie, stanowią pierwowzory późniejszych siekier i powstały gdzieś na południowym wschodzie z podobnych narzędzi rogowych czy kościanych. Do wyrobu narzędzi używano najczęściej krzemienia barwy czekoladowej zwanego dawniej wąchockim, wydobywanego zapewne sposobem górniczym gdzieś na zboczu Łysogór, w braku zaś tego surowca stosowano gorszy krzemień ndrzutowy „bałtycki". Drobną odmianę przemysłu świderskiego stanowi przemysł w v g 1 ę d o w s k i, tak zwany od stanowiska w Marjance-Wyględowie, w pow. warszawskim. Oba te przemysły odpowiadają czasowo magdaleńskim środkowym przemysłom we Francji.

19

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
prapol012 stare doliny i koryta rzeczne, osadzają unoszoną ziemię w postaci aluwiów, zapełniają zagł
prapol012 stare doliny i koryta rzeczne, osadzają unoszoną ziemię w postaci aluwiów, zapełniają zagł
geologia matpom05 Rys. 35. Wodospad Niagary według A. HolmesaRys. 87. Profil podłużny koryta rzeczne
hydrologia pytania cz2 39.    Metody pomiaru natężenia przepływu w korytach rzecznych
76789 walory wawozy itp TABLICA 14 Wąwozy, doliny i przełomy rzeczne Obiekt Miejscowość Województ
P1130791 [Oryginalna Rozdzielczość] Profil podłużny koryta rzecznego t — odcinek koryta o przewadze
Środowiska rzeczne dzieli się ze względu na typ rozwinięcia koryta rzecznego. Koryto rzeczne może po
SPRAWOZDANIE Z GOSPODARKI WODNEJ NR 2 „Wpływ koryta rzecznego na wielkość rumowiska” 1.
DSCF5469 (Kopiowanie) ROZKŁAD PRĘDKOŚCI W PRZEKROJU POPRZECZNYM KORYTA RZECZNEGO Rozkład prędko
36 - Oznaki w. gruntowej w podziemiu. Twory rzeczne i lodowcowe jako zbiorniki w. gruntowej (doliny
(9) Z MORFOLOGII DOLINY SANU 115 w związku z przesuwaniem koryta (odbijaniem nurtu) oraz z wyst

więcej podobnych podstron