fi. Bajkicwścz-Grdbowłfci. /.. Mikulski. Hydrologia ogólna. Warszawa 2005 ISBN 8.1-01-I457WX,«- by WN PWN 2lXi>

wyprowadzający wody krasowe na powierzchnię często w postaci wywierzysk (rys. 31). Strefa pionowego przepływu wód podziemnych, a więc strefa między powierzchnią terenu a swobodnym zwierciadłem wód krasowych tylko częściowo nasycona wodą nosi nazwę strefy wadycznej (odpowiednik strefy aeracji). Przechodzi ona w strefę wadyczno-freatyczną (przejściową), często utożsamianą z poziomem głównej rzeki podziemnej'. Poniżej tej strefy wszystkie próżnie i szczeliny masywu wypełnia woda występująca poniżej najniższego poziomu zwierciadła wód podziemnych; jest to strefa freatyczna (Pul i na, 1999).

□

lotatnik ” to C:\Document.r" # 102S. O.S._T.7T^,H0 str43-Paint " f ItelixiLibraryTT^’ Ę Hydrologiaog...

2. WODY POWIERZCHNIOWE - OBIEKTY HYDROGRAFICZNE

Należące do lądowej części hydrosfery wody powierzchniowe mogą występować w postaci obiektów punktowych, liniowych i obszarowych. Obiekty punktowe są to różnego rodzaju wypływy wód podziemnych, obiekty liniowe to cieki (naturalne i sztuczne), obiekty obszarowe natomiast to lodowce i wieczne śniegi, obszary zabagnione oraz zbiorniki wodne (naturalne i sztuczne).

2.1.    Punktowe obiekty hydrograficzne

Genetycznie biorąc pierwszymi formami występowania wód na powierzchni lądów są obiekty punktowe. Stanowią one bowiem naturalne wypływy wód podziemnych i są przejawem krążenia wody na pograniczu retencji podziemnej i odpływu. Odgrywają one ważną rolę w zasilaniu sieci hydrograficznej. Decydujący wpływ na występowanie obiektów punktowych wywierają: klimat, budowa geologiczna i rzeźba terenu. Do obiektów punktowych zalicza się skoncentrowane i nieskonccntrowane wypływy wód podziemnych, tj.: źródła, młaki, wycieki, wysięki i wykapy.

2.1.1.    Źródła

*

Źródłem jest naturalny, samoczynny, skoncentrowany wypływ wody podziemnej na powierzchnię ziemi (rys. 32), w tych miejscach, gdzie powierzchnia topograficzna przecina warstwę wodonośną lub statyczne zwierciadło wody podziemnej. Występują one jedynie w strefach klimatycznych o klimacie wilgotnym, umiarkowanie wilgotnym i subniwalnym. W obszarach subpolarnych. gdzie występuje marzłoć trwała, brak jest źródeł, ponieważ woda, nie mogąc wsiąknąć w zamarznięte podłoże, odpływa wyłącznie powierzchniowo. W obszarach półsuchych i suchych źródła również nie występują; zwierciadło wód podziemnych leży tu zbyt głęboko, aby mogły się tworzyć źródła, zwłaszcza stale funkcjonujące.

Rzeka podziemna to wody podziemne płynące w kanałach krasowych.

i

Cl

C

7T

C

S> Hydrologia ogólna - Elżbieta Bajkiewicz-Grabowska, Zdzisław Mikulski - iLibrary Reader

44

CO

co

co

o

©

©

&

m