img063 (39)

miczny uzależniony jest w ogromnym stopniu od dystansu między literacką konkretyzacją postaci a jej tradycyjnym obrazem przekazanym w tradycji folklorystycznej i jej artystycznych transkrypcjach. Z tego powodu szczególnie zainteresowały Pagaczewskiego smoki — stwory o jednoznacznie negatywnej „opinii” zawartej w bajkach i legendach ludowych. Występują one tam jako przerażające potwory pokryte grubą łuską, niezwykle trudne do pokonania przez człowieka, porywające zwierzęta, a nawet domagające się ofiary z ludzi. Bohaterami utworów Pagaczewskiego stały się: Bazyliszek — smok ponoć tak przerażający, że zabiło go własne odbicie w lustrze, Smok Wawelski — zgodnie z tradycją pożerający dziewice z Grodu Kraka, Smok Mlekopij — bliski kuzyn trójgłowyoh potworów, z którymi walka była nadzwyczaj, trudna, bowiem odcięte łby natychmiast odrastały, a także przedhistoryczne gady dinozaury, których potężne cielska kojarzą się z bajkowymi drakonami.

Humorystyczna polemika Pagaczewskiego z tradycją „demonologiczną” ujawnia się w charakterystyce zewnętrznej bohatera, opisie jego zajęć i upodobań, a także sposobie ukazania jego losów w przeszłości. I tak np. Bazyliszek zamiast straszyć i prześladować ludzi, oddaje się grafomańskiej twórczości literackiej (wiersz Bazyliszek wiersze pisze z tomu Bzdurki dla córki 1971), zarzuciwszy zaś pisanie poematów opowiada dzieciom bajki. Ten mieszkaniec lochów warszawskiej Starówki stał się także bohaterem Gospody pod U piórkiem, gdzie zgodnie ze swymi literackimi zainteresowaniami występuje jako sekretarz zlotu straszydeł. Przekształcenie tradycji bajkowej ujawnia się jednak nie tylko przy opisie aktualnego statusu bohatera. Autor podejmuje bowiem przewrotną „dyskusję” z legendą wiążącą się z tą postacią. „Legenda mówi, że ktoś podłożył Bazyliszkowi lustro na trasie jego codziennych spacerów. Ujrzawszy po raz pierwszy swoje odbicie, sam z przerażenia wyciągnął inogi na zawsze. Otóż zapewniam was, że było inaczej. Doszedłem do tego w wynikał wieloletnich badań, po przestudiowaniu szesnastu tomów dzieła »Co wiemy

0    bazyliszkach«, wydanego w Kibi-Kibi w r. 1568, a więc dokładnie przed czterema wiekami. Okazuje się, iż Bazyliszek na widok swego odbicia jedynie zemdlał ze strachu. Gdy przyszedł do siebie, była już noc i dzięki temu mógł opuścić owo niebezpieczne miejsce” ³⁷.

Podobnie „oswojony” i w konwencji dobrodusznego żartu ukazany został Smok Mlekopij — jeden z bohaterów Porwania Baltazara Gąbki. Obecność trzech głów na jego karku nie stanowi bynajmniej zagrożenia dla otoczenia, lecz staje się przyczyną sytuacji komicznych: głowy bowiem ciągle się kłócą, „wystarczy, żeby jedna powiedziała, że coś jest białe, to zaraz druga twierdzi, że jest czarne” ³⁸. Smok ten poza tym nosi okulary i pija wyłącznie świeże mleko. Smokiem niemal zupełnie zantropomorfizowanym jest nieodłączny towarzysz profesora Gąbki, bohater trzech utworów (Porwanie Baltazara Gąbki (1966), Misja profesora Gąbki (1975), Profesor Gąbka i latające talerze (1979)) — Smok Wawelski. „Jest to smok poczciwy i wesoły. Nie taki jak inne, które ponoć jeszcze na świecie,żyją. Mordę ma zieloną, wielkie oczy i gębę od ucha do ucha. A tak zawsze wygląda jakby się śmiał i dlatego nikt się go nie boi. Lubi się ubierać jak człowiek. Najchętniej przebywa w powłóczyśtym szlafroku i pantoflach. Gdy musi jednak wyjść do miasta lub odwiedzić księcia Kraka, wkłada, na siebie strojny ubiór. Jest właścicielem pięknego obuwia, umie też dobrać sobie odpowiednie krawaty”³⁹. Smok Wawelski żyje w przyjaźni z dziećmi, uwielbia lizaki anyżkowe

1    z zapałem oddaje się zajęciom technicznym — zbu-

125

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
img063 (39) miczny uzależniony jest w ogromnym stopniu od dystansu między literacką konkretyzacją po
62395 img063 (39) miczny uzależniony jest w ogromnym stopniu od dystansu między literacką konkretyza
ksiazka8 miczny tjzależniony jo«l w ogromnym stopniu od dystansu między literacką konkretyzacją
14 Bolesław Winiarski przestrzennej uzależnione jest w wysokim stopniu od rozwoju istniejącej w tej
PICT6390 Dokładność uzależniona jest przede wszystkim od znajomości tej rzeczywistości, wobec której
Działalność centrów, jak widać, zależy w ogromnym stopniu od właściwych kadr, które powinni tworzyć
PICT6390 Dokładność uzależniona jest przede wszystkim od znajomości lej r/cezwą , opanc na laiszywye
tekst na socjo
8 212 Tomasz Szlendak kontaktów społecznych uzależniona jest - jak nigdy - od naszej
Rozwój każdej firmy uzależniony jest przede wszystkim od posiadanego kapitału, który umożliwi zakup
Rozwój każdej firmy uzależniony jest przede wszystkim od posiadanego kapitała który umożliwi zakup
PICT6390 Dokładność uzależniona jest przede wszystkim od znajomości lej r/cezwą , opanc na laiszywye
skanuj0004 46 ARTYKUŁY zajęciowym. Dobór ten uzależniony jest nie tylko od rodzaju schorzenia, lecz
P211011 39 Podjęcie decyzji jest procesem wartościowania, badania relacji między różnymi
egzamin 300dpi 0003 8. Co to jest rząd macierzy? Zauważając związki między kolumnami macierzy znaleź
egzamin 300dpi 0003 8. Co to jest rząd macierzy? Zauważając związki między kolumnami macierzy znaleź

więcej podobnych podstron