65260 W Monkiewicz Zbrodnie hitlerowskie w Białowieży (13)

dniach rodziny zamordowanych odkopały zwłoki swoich bliskich i przeniosły na cmentarze w Puchałach, Tyniewiczach Dużych, Łosince, Rybołach, Trześcianca i Klejnikach. Na zwłokach znaj-dowały się liczne rany postrzałowe, świadczące o tym, w jaki sposób Niemcy pozbawili życia swoje ofiary. Wszyscy zamordowani w okresie władzy radzieckiej pełnili funkcje społeczna lub polityczna i fakt ten był wyłącznie motywem zbrodni. Obecnie na miejscu egzekucji w Puszczy Ładzkiej wzniesiono pomnik, zaś na tablicy umieszczonej na tym pomniku znajdują się nazwiska zamordowanych.

W tym samym dniu funkcjonariusze Batalionu 322 spacy-fikowali 12 wsi w okolicy Narewki. Ustalono, że pastwą pacyfikacji padły wówczas następujące miejscowości: Bernadzki Kost, Gruszki, Gaszczewina, Janowo, Minkówka, Nowe Lewkowo. PIanta, Skupowo, Stoczek, Suszczy Borek, Świnoryje, Zabłotczyzna. Ludność tych wsi - 1619 osób - wysiedlono do miejscowości położonych koło Zabłudowa, Białegostoku i Prużan, mienia Niemcy zrabowali, zabudowania zniszczyli. Dwaj mieszkańcy Guszczewiny: Szczerbakow i Młodzii:-arz Zubrycki zostali zabrani przez Niemców i zamordowani w nieustalonych bliżej okolicznościach, prawdopodobnie w pobliżu Wasiek. We wsi Planta hitlerowcy dopuścili się zbrodni, naśladując barbarzyńskie wzory średniowiecza -zakopali żywcem w ziemi byłego członka KPZB Pawła Lipińskiego.

W Skupowie została zamordowana jedna z mieszkanek tej wsi Luba Kryńska. W Swinory.iach podczas pacyfikacji Niemcy zabrali byłych pracowników radzieckiej administracji leśnej i Rafała Ger-hardta 1.30 i Stanisława Pyzala. Obu ich wyprowadzili do lasu

i rozstrzelali. Dopiero po 2 tygodniach rodziny zamordowanych

44/

odszukały ich zwłoki i pochowały je na cmentarzu w Narewce.

W dniu 31 VII została również przywieziona do Białowieży dalsza grupa jeńców radzieckich - 200 osób* tym samym liczba jeńców zatrudnionych, w okolicy Białowieży i Hajnówki wzrosła do 450, Byli to jeńcy z obozu w Białymstoku /nr 185/* W późniejszym czasie znaczna część przetrzymywanych w rajenie Fuszczy Białowieskiej jeńców dzięki pomocy miejscowej ludności zbiegła z niewoli, powiększając liczbę osób ukrywających się przed Nlem-

46/

cami i tworząc oddziały partyzanckie.

W dniu 1 sierpnia 1941 r. Nadłowczy Scherping w Białowieży znalazł się w posiadaniu dokumentów radzieckich odnoszących się do osób, które były działaczami politycznymi i społecznymi w okresie władzy radzieckiej. Materiały te przekazał niezwłocznie SS - GrupenfBhrerowi E.von dem Bachowi, który wydał rozkaz funk-c j onariuszom Batalionu 322 ujęcia i natychmiastowego rozstrzelania tych osób. W rezultacie podjętej akcji terrorystycznej w dniu 2 VIII 1941 r. w Puszczy Białowieskiej na teranie uroczyska "Biały Lasek" koło Szereszewa zostali przez Niemców rozstrzelani - Roman Borkowski lat 40/przewoaniczący Sielsowietu/, Chan arian. Piotr Dackiawicz 1.34, Darek Danielak. Stefan Fiodoruk, Anluta Fiodoruk, Oarnuszyn 1.50, Olga Gablec 1.37, Aleksander Gole 1.45 Mieczysław C-rzeoikiewicz 1.22, Alek37 Jaganow 1.43. Anna Jagancw 1.40, Kapłan, Bazyli Koc2ura /przewodniczący związków zawodowych nazywany taż Kociara/, Kozubajew, żona Kozuóa.1 ewa,, córka Kozuba-jewa lat 13, Jan Kozak 1.25, Heraz Krugman 1.45, Antoni Kuźma, Aleksander Łach, Józef Lasota 1.32/b.milicjant/, 'Jefrem lickie-wicz♦ Kuprian Licitiewicz 1.35, Jan Liniewicz, Macuta, Jan Magie-roweki 1.19, Leon Michałowski z Hajnówki, Genowefa Miedziak 1.18 Roman Miedziak 1.49, Rugania Miadzlakowa 1.42, Michał Milko 1.40 Marynczenko. Mroczenko, Jan Bagiński. dwie nieustalone z nazwisk kobiety narodowości żydowskiej z Hajnówki, Stefania Niewiarowicz