Znajomość zakresu i kierunku zmienności

genetycznej ma duże znaczenie dla praktyki I

•    Przy zbiorze roślin dziko rosnących należy się liczyć nie tylko z dużą zmiennością osobniczą, ale i z występowaniem ras chemicznych względnie ekotypów, różniących się zawartością i jakością substancji czynnych

•    Większość uprawianych gatunków to wciąż niewyrównane populacje, konieczna jest więc znajomość zakresu zmienności, jak i wartości populacji wyjściowej, która może mieć cechy określonego ekotypu czy rasy chemicznej

•    Zmienność osobnicza, jak rćwnleż istnienie ras chemicznych czy ekotypów stwarza duże możliwości wyhodowania nowych odmian

Charakterystyka chemiczna trzech populacji cząbru

górskiego (wg Osińska, Węglarz 2001,)    ._kt.

zawartość olejku    Intensywność zapachu

Zmienność ontogenetyczna

•    Głównym czynnikiem zmian w zawartości substancji biologicznie czynnych w roślinie jest zmienność rozwojowa, a ich przebieg i charakter są typowe dla danego gatunku czy biotypu

•    Czynniki środowiska mogą przyspieszać lub opóźniać przechodzenie kolejnych faz rozwojowych , nie są natomiast w stanie zmienić zależności, jaka zachodzi między cechami morfologicznymi z zawartością ciał czynnych w danym organie rośliny

Zawartość substancji czynnych w koszyczkach

, rumianku w zależności od terminu zbioru

;'^: v %

: I⁰'⁹-

:o,s

0,3

pocż kwilił

kwitr lenił

faza rozwojowa rośliny

koniec pełni przekwilanie kwitń.