69465 skanuj0010 (150)

4.1. Turystyka przyrodnicza jako integralna część turystyki zrównoważonej 87

architektura tamtejszych ośrodków ma degradujący wpływ na krajobraz. Na obszarach o efemerycznej pokrywie śniegowej kolejnym zagrożeniem środowiska może okazać się konieczność sztucznego zaśnieżania stoków, która jest bardzo wodochłonna.

Negatywny wpływ na środowisko również może wywierać baza turystyczna lokowana w obszarach górskich. M. Brennek [2003], analizując funkcjonowanie schronisk górskich w polskich Tatrach, wskazał na następujące zagrożenia środowiska przyrodniczego:

• mechaniczne uszkodzenia pokrywy roślinnej i glebowej w wyniku koncentracji ruchu turystycznego;

• hałas, erozję i emisję spalin związaną z intensywnym ruchem pojazdów mechanicznych;

• emisję CO_z i innych substancji szkodliwych dla środowiska w wyniku opalania obiektów węglem, koksem i olejem napędowym;

• zanieczyszczenie wód oraz zmiany ich przepływu;

• synantropizację roślinności, w tym wkraczanie gatunków azotolubnych (np. pokrzywa);

• zaśmiecanie terenu.

4.1.5. Lasy

Podobnie jak góry, obszary leśne są dla turystów synonimem „dzikiej przyrody” i jako takie przyciągają odwiedzających niezależnie od szerokości geograficznej. Wśród głównych zagrożeń dla ekosystemów leśnych ze strony turystyki należy wymienić:

• wylesianie (deforestację) będące efektem rozwoju bazy turystycznej,

• wydeptywanie,

• zagrożenie pożarowe,

• zmiany bioróżnorodności,

• zagrożenia fauny.

Sygnalizowany już wcześniej paradoks polegający na łatwości, z jaką rozwój turystyki niszczy potrzebne sobie zasoby jest szczególnie widoczny w przypadku obszarów leśnych, które muszą ustąpić rozwijającej się bazie turystycznej. W badaniach dotyczących wywołanych przez turystykę zmian powierzchni lasów w Belek (Turcja) Y. Ku-van [2005] wskazał, że najwięcej drzew wycięto na potrzeby niewłaściwie dobranej do warunków środowiska bazy towarzyszącej (pole golfowe) oraz pod hotele niższej kategorii. W przypadku hoteli wyższej kategorii (być może zaprojektowanych z mniejszą troską o koszty, a większą o środowisko) straty drzewostanu były mniejsze.

Wiele prac badawczych [Tórń i in. 2009, Pickering i in. 2010] poświęcono wydeptywaniu pokrywy roślinnej. Zależnie od rodzaju lasu może mieć ono charakter wyłącznie liniowy, bądź też powierzchniowy (np. w przypadku widnych lasów wykorzystywanych przez turystów zbierających runo leśne). Podobnie, jak w przypadku innych terenów, wielkość erozji jest zależna od rodzaju podłoża, typu pokrywy roślinnej i natężenia ruchu turystycznego. Według A.S. Kostrowickiego [1981] spośród zbiorowisk leśnych występujących na terenie Polski najodporniejsze na wydeptywanie są bory świeże