73848 wstęp do teorii polityki img 68

73

nie jest już podmiotem wszechdominującym. Pojawiły się nowe wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa, zmienił się także zakres przedmiotowy tego pojęcia. Jak wskazuje Barry Buzan, obecnie istnieją trzy grupy potencjalnych źródeł zagrożeń dla bezpieczeństwa, zlokalizowane „ponad, poniżej i obok” poziomu państwa w systemie międzynarodowym; wśród zagrożeń ponadpaństwowych wymieniane są zespoły zasad, reżimy i instytucje „liberalnego międzynarodowego porządku gospodarczego”, globalny klimat, reżimy kontrolne proliferacji broni masowego rażenia (traktat o nieproliferacji broni masowego rażenia -NPT, konwencja o zakazie broni chemicznej - CWC, reżim kontroli technologii rakietowych MTCR); obok państwa - narody i religie; „poniżej” po/iomu państwowego - wzrost znaczenia jednostki w studiach nad bezpieczeństwem⁵¹.

Jak wskazywał Richard H. Ullman, nowego typu zagrożenia dla bezpieczeństwa, choć różnorodne, są też współzależne, by wymienić tylko konsekwencje W'zrostu demograficznego w postaci niedoboru zasobów, wzmacnianego jeszcze przez wadliwy mechanizm dystrybucji. Wśród innych zagrożeń autor ten wymieniał katastrofy naturalne, postępujące zużycie zasobów' nieodnawialnych (problem lasów tropikalnych), skażenie powietrza i wody, efekt cieplarniany itd. Takie zagrożenia z kolei mogą spowodować masowe migracje z terenów klęsk żywiołowych, a nawet - w przekonaniu Ullmana - ruchy społeczne z rewolucją włącznie³².

Za autorami tzw. szkoły kopenhaskiej można wyróżnić trzy rodzaje zagrożeń, wprowadzanych przez pojęcie bezpieczeństwa ekologicznego: zagrożenia ze strony środowiska naturalnego dlaspoleczności ludzkiej, które nie zostały wywołane działalnością człow ieka (trzęsienia ziemi, erupcje w ulkanów, uderzenia meteorytów, powrót do epoki lodowcowej); zagrożenia ze strony działalności ludzkiej dla ekosystemów lub struktury' planety, kiedy wywołane nią zmiany mogą w konsekwencji stanowić egzystencjalne zagrożenie dla cywilizacji (np. emisja gazów' cieplarnianych); zagrożenia ze strony działalności człowieka/cywilizacji dla ekosystemów lub struktury planety, kiedy wywołane nią zmiany nie prowadzą do zagrożenia cywilizacji (skrajnym przykładem jest eliminacjagrożnyeh bakterii i wirusów, jak wąglik czy AIDS)³.

Można się zgodzić z tezą, że już samo pojęcie bezpieczeństwa ekologicznego odzwierciedla nowe, szerokie podejście do pojęcia bezpieczeństwa jako takiego zc względu na rozproszone źródło braku bezpieczeństwa (insecu-rity) wynikające ze zmian w środowisku naturalnym. Niekiedy jednakże zagadnienia z tego obszaru analizowane sąz perspektywy państwa - jako „aktora politycznego cierpiącego z powodu braku bezpieczeństwa”. Jest to słuszne o tyle, że szereg instrumentów zapobiegania temu deficytowi bezpieczeństwa

⁵ⁱ Buzan, „Rcthinking Security...” 11-12. żob. Uikże Ryszard Zięba, „Bezpieczeństwo europejskie lat 90. Potrzeba nowego ujęcia problemu”, |w:J Bogdan Łomiński (red.). Bezpieczeństwo państw Europy. Koncepcje lat 90., Katowice: Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego 1997, s. 11-25.

⁵¹ Ullman, Op.ciŁ, s. 141.

^S1 Zob. Buzan, Waever, de Wilde, „Knvironmcnta(, Economic and Socictal Security...", s. 18.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wstęp do teorii polityki img 61 66 nych autorów idei „wiecznego pokoju”25, a pojawiła się na końcowy
67368 wstęp do teorii polityki img 56 61 nie, pomimo postępującego procesu internacjonalizacji w sto
wstęp do teorii polityki img 157 148 wym. Jest ona chroniona normami prawa międzynarodowego, głównie
22998 wstęp do teorii polityki img 88 94 narodowych jest starcie dwóch ideologii promujących odrębne
66519 wstęp do teorii polityki img 83 89 Nie oznacza (o jednak, że użycie środka wojskowego zmalało.
36274 wstęp do teorii polityki img 84 90 nie wojskowych planów i przygotowań, udostępnianie informac

więcej podobnych podstron