74759 IMGd57

nia na swojej drodze ku Bo wiański i jego zwolennicy 2akw!!!riI!!P ką perspektywę Metempaychozn stała s £ jako buntem przeciwko wizji sądu ostateczni go i pieklą; buntem więc przeciwko „wieczno-ści nieszczęśliwej”. Wszak wieczna męka nie może istnieć tam, gdzie włada prawo wiecznego postępu. Cierpienie nie jest i nie może być karą bez możliwości naprawy. Śmierć człowieka nie jest kresem aktywności jego duszy. Jej nie dotyczą ani narodziny, ani śmierć poszczególnej jednostki. Koniec żywota jest zawsze początkiem nowego życia, a każdy nowy żywot — syntezą żywotów poprzednich. To więc, co człowiek zrobił dobrego, pozostaje. Pozostają również jego grzechy, które winny zostać okupione. Za ludzkie życie dusza zostanie pociągnięta do „rachunku”, ale zdaje zeń sprawę w następnym wcieleniu. Bolesne odpusty^ mają moc oczyszczającą, a -dopełniając ekspiacji przemijają. Zło nie jest więc nieodwracalne i ostateczne. W żarliwym wysiłku może zostać okupione. Wcześniej czy później każda dusza jes niejako skazana na osiągnięcie doskonałości, na uwolnienie się od grzechu i zła. Jest to tyi o problem czasu. Ostateczne przejście do wsp°‘* istnienia z Bogiem jest przejściem do Krainy szczęśliwości, bez widma piekła i grozy wiecznego potępienia. Kiedy więc Ojcowie^ Zmartwychwstańcy atakowali Mickiewicza, iż jego Mistrz „naucza rzeczy już potępionych przez Kościół”, a i dogmatami przypierali do muru, ten bronił zapalczywie reinkarnacji i się „na grzech pierworodny... zmydUl”, zaś „o wieczności kar dodał z gniewem: jeżeli wam o to chodzi, żeby

« Z gigantycznego rarayiłu poetyckiej prezentacji ca-lej historii rodzaju ludzkiego A. Lamartine napisał dwie księgi: pierwszą La chutę d’un anae riSIft! ślącą początki historii oraz ostatek, ocierającą się o współczesność protetyczną wizie su spełnienia.    “    cza-

diabeł męczył duszę przez całą wieczność, to niech wam będzie i piekło”¹.

Powołaliśmy się na Mickiewicza. Kownie¹ Słowacki bronił namiętnie metempsychozy. Pisał wszak, iż „prawdziwymi zabójcami czasowymi nas dawnych byli tacy prorocy z kazalnic i z wysokich miejsc od kilku wieków trąbiący śmierć”⁷. Dla Słowackiego teoria reinkarnacji była nie tylko rozjaśnieniem dręczącej go „tajemnicy pomiędzy trumnami i kołyskami”. Także uzasadnieniem wiary w możliwość tak upragnionej „odmiany ludzi”, w rzeczywistość postępu, który spełnia się w autonomicznym wysiłku. Niebiosa bowiem są dla tych jedynie, którzy własną pracą się do nich wznieśli. Z Bogiem może połączyć się ten tylko, kto osiągając doskonałość stał się Bogu równy. Taka właśnie deifikacja jest dziełem własnym człowieka, lecz nie jest oczywiście sprawą jednego zaledwie żywota. W tym właśnie sensie ziemia jest „fabryką duchów”. One to przechodzą przez szereg doczesnych wcieleń, „wyrabiają się” i postępują, zmierzając stopniowo do kresu swojej wędrówki — osiągnięcia pełni doskonałości i złączenia się z Bogiem. I aczkolwiek droga ich jest uciążliwa i najeżona licznymi „zboczeniami ”, to przecież cel przewodni jest zasadniczo osiągalny.

Alfred de Vigny w cytowanym już urywku pisał o zawartej w ortodoksyjnej nauce chrześcijańskiej straszliwej dysproporcji pomiędzy chwilowym przewinieniem a wieczną karą; dysproporcji, która znosi wyobrażenie o bożej sprawiedliwości. Ten sam problem, tylko od innej strony, podniósł Słowacki, powiadając o rażącej niewspółimerności pomiędzy łudź-

63

1

Relacja ks.H. K«Jsicwlcza, zob. A. Mickiewicz: ?Ko^lres^ondencja J. Słowackiego, t. H, Wrocław 1963, s. 104

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
img086 (14) Ed LudbrookKryzys motywacji Na pewno warto, żebyś wiedział o przeszkodach, które spotkas
nie była świadoma, gdzie znajduje się źródło jedzenia napotyka na swojej drodze pozostawione związki
fizyka egzamin 2 Olsztyn ?9 03 ?0Q7 Iri o njjwiSkO f l/YKA KOLOKWIUM GRUPA I Zad 1 Rowerzysta ma n
P1090173 Śmierć, która nas zachwyca? I Czy na swojej drodze zawodowej spotkał pan lekarzy, jakichś s
złota myśl(1) Dobry człowiek jest jak małe światełko. Wędruje poprzez mroki naszego świata i na swoj
Zadanie 2. Nauczyciel opowiada: Maja i Kacper spotykają na swojej drodze trzy króliki. Wszystkie kró
. Szanuj ludzi pnąc się w górę, ponieważ możesz spotkać ich ponownie na swojej drodze w dół. Wi
RÓŻANIEC DROGA KRZYŻOWA TAJEMNICA IV BOLESNADROGA KRZYŻOWA Jezu, na swojej drodze krzyżowej spotkałe
DSC25 wiąi)M’snic problemów, które napotka on na swojej drodze Życia, problemów klórc pojawią się w
JEŚLI ZOBACZYSZ NA SWOJEJ DRODZE JEDEN ZE ZNAKÓW LUB WYGRODZEŃ TUTAJ PRZEDSTAWIONYCHWYCOFAJ SIĘ I ZN
DSCN7031 (4) 60 60 kał na swojej drodze i którzy odtąd nie wied; gdzie zniknęli. Inną rażą nóż poświ
SNC00163 nia wartości $umv drw>iw ia...to* kapitałowych na inwestytur" 1* ""H"
14387 IMGf52 (3) nia na tym samym materiale. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI ZIAREN SŁABYCH I ZWIETRZAŁYCH Bad

więcej podobnych podstron