82142 skanowanie0008

586 .1 8. Lokalizacja zbrojenia w konstrukcjach żelbetowych

Minimalna grubość prześwietlanego elementu betonowego, zależnie od rodzaju źródła, wynosi 50-100 mm, a maksymalna do 1,0 m.

Na rynku oferowana jest szeroka gama różnych błon radiograficznych. Poszczególne typy błon wykorzystywane są przy badaniach określonych rodzajów obiektów. Dobór błony zależy od typu obiektu, rodzaju przewidywanego do użycia promieniowania, energii promieniowania i zakładanej czułości badania. Z uwagi na znaczny asortyment, przy wyborze błony i okładek wzmacniających należy kierować się wskazówkami producenta.

Błony radiograficzne klasyfikuje się według ich czułości i ziarnistości. Klasyfikację błon radiograficznych stosowanych w badaniach z użyciem promieniowania y i X podano w normie PN-EN 584-1:1998 [Nil]. Norma określa 6 klas błon: C1-C6. W badaniach lokalizacji zbrojenia w betonie stosuje się błony o średnim ziarnie, dużym kontraście i bardzo dużej czułości. Zazwyczaj wykorzystuje się ołowiane okładki wzmacniające.

Typowy schemat badania przedstawiono na rysunku 8.83. Układ badawczy składa się ze źródła promieniowania (aparat rentgenowski lub gammagraficzny), badanego elementu, kasety z błoną radiograficzną oraz ekranów zabezpieczających.

Rys. 8.83. Schemat badania radiograficznego; 1 - źródło promieniowania, 2 - wiązka promieniowania, 3 - badany element, 4 - kaseta z błoną, 5 - ekran zabezpieczający

Kasetę z błoną radiograficzną należy umieszczać bezpośrednio na powierzchni betonu badanego elementu. Największą dokładność badań uzyskuje się, gdy kaseta ułożona jest od zazbrojonej strony elementu [13, 49, 64, 65]. Wykrywalność średnic zbrojenia pogarsza się, gdy pręty usytuowane są głębiej.

Źródło promieniowania należy umieszczać po przeciwnej stronie elementu niż kaseta z błoną radiograficzną. Oś wiązki promieniowania powinna przechodzić przez środkową część błony. Zaleca się takie sytuowanie źródła, by oś wiązki promieniowania była prostopadła do kasety z błoną radiograficzną. Z uwagi na geometrię

badanych elementów żelbetowych nie zawsze jest to możliwe. Często konieczne jest wykonanie dwóch ekspozycji badanego obiektu przy takich położeniach źródła, że oś wiązki promieniowania nie jest prostopadła do płaszczyzny błony. Wówczas badanie przeprowadza się dwuetapowo - najpierw przy jednym, a następnie przy drugim położeniu źródła. Na rysunku 8.84 przedstawiono przykładowe układy geometryczne badań radiograficznych według normy PN-B-06264:1978 [N9].

c)		d)	J$L
	?V T
	/ \ / \ t. \		i /. \, ) \ t) : \ 1
	/ \ / \ t. \

isi

Rys. 8.84. Przykładowe układy geometryczne badań radiograficznych: a) i b) badanie zbrojenia i wypełnienia kanałów kablobetonowych, c) badanie belki, d) badanie słupa, e) badanie żebra stropu

Odległość źródła promieniowania jonizującego od błony radiograficznej powinna być ustalana w zależności od:

• wymaganej nieostrości geometrycznej £/_gk radiogramu,

• grubości badanego elementu betonowego lub odległości zbrojenia od błony,

• geometrycznych wymiarów źródła promieniowania,

• lokalnych warunków dostępu do badanego elementu,

• ekonomiczności czasu ekspozycji, *

• dopuszczalnej różnicy gęstości optycznej w różnych miejscach radiogramu. Czynnikami decydującymi o poprawnym doborze technicznych parametrów

badań radiograficznych są wymagana nieostrość geometryczna U_gk oraz dopuszczalna różnica gęstości optycznej radiogramu (kontrast obrazu). Nieostrość geometryczna