94287801 djvu

158 N. CYBULSKI

specyalizowanych części, któreby do takiego przewodzenia działania podniety służyły; tu zmiana, którą wywołał wpływ czynnika zewnętrznego, udziela się od cząsteczki do cząsteczki i może rozchodzić się w rozmaitych kierunkach, gdy tymczasem u zwierząt wyższych spotykamy specyalny narząd, który służy wyłącznie do przenoszenia wpływów świata zewnętrznego z powierzchni zwierzęcia do innych części ciała. Narządem tym jest układ nerwowy. W naj-ogólniejszem więc znaczeniu słowa układ nerwowy jest narządem, który łączy czuciowe powierzchnie obwodowe i wewnętrzne: skórę, błonę śluzową, narządy zmysłowe i t. p. z mięśniami, albo innymi narządami ustroju.

Czynność układu nerwowego nie ogranicza się jednak do tej roli wyłącznie. Mówiąc o niższych jednokomórkowych zwierzętach zauważyliśmy, że prócz odczuwania działania czynników zewnętrznych czyli podniet, niekiedy możemy w nich spostrzegać zmiany, które nie zostają w widocznym, bezpośrednim związku z tymi wpływami. Zjawiska takie nazwaliśmy zjawiskami automatyczne m i. Ten automatyzm t. j. pewna samodzielność i jakby niezależność czynności, które zwierzę wykonywa od wpływów otaczających, staje się tern wybitniejszym, im wyżej się podnosimy po szczeblach drabiny zwierzęcej i dochodzi do swego szczytu u zwierząt najwyższych i człowieka. Podstawą wszystkich tych czynności automatycznych jest także układ nerwowy, mianowicie ta część układu nerwowego, którą nazywamy mózgiem. Występując coraz wybitniej u zwierząt wyższych, ziawiska tej kategoryi przybieraią coraz bardziej odrębny i samodzielny charakter i przedstawiają 030-bną kategoryę t. z. zjawisk psychicznych, które wchodzą w zakres badania innej dziedziny wiedzy, mianowicie psychologii. Nie ulega jednak wątpliwości, że wszystkie te zjawiska, mimo swej odrębności zostają w związku ze sprawami materyalnemi, które w tych lub innych częściach układu nerwowego zachodzą i z tego względu muszą być przedmiotem badań fizyologów. Charakterystyczną. cechą przeważnej części tych zjawisk jest świadomość.

Lecz wróćmy do przytoczonego wyżej doświadczenia z żabą i rozważmy, jakie waruki są konieczne, ażeby działanie czjmnika zewnętrznego było w stanie wywołać jakieś zmiany w częściach ustroju wewnętrznych: w mięśniach, gruczołach i t. p. Bardzo proste doświadczenia przekonywają nas, że ażeby przez ucisk jednej łapki wywołać cz\nność innych narządów w ustroju, warunkiem

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
94287401 djvu 154 N. CYBULSKI wahania w szybkości zależne od potrzeb osobnika, a nawet prawdopodob
94287601 djvu 156 N. CYBULSKI rządach płciowych. Śluz i wszelkie drobne mechaniczne cząsteczki, za
94288001 djvu 160 N. CYBULSKI włókna mięsnego; część ta jednak me jest zupełnie oddzieloną od częś
94287201 djvu 252 NAPOLEON CYBULSKI stopnia zależą od długości przestrzeni między elektrodami odpr
94287401 djvu 254 NArOLEON CYBULSKI włóknach serca rozchodzi się stan czynny. Stąd w przedsionku m
94287801 djvu 258 NAPOLEON CYBULSKI rdzenia i niezależnie od włókien otrzymujemy prąd spoczynkowy,
94287301 djvu c) Ruchy migawkowe napisał N. Cybulski. Oprócz ruchów, które ustroje wyższe wykonywa
94287701 djvu ROZDZIAŁ IV.NERWY OBWODOWE napisał N. Cybulski. Uwagi ogólne. Już w jestestwach najn
94287001 djvu 250 NAPOLEON CYBULSKI c) Prądy elektryczne w nerwach Biorąc kawałki nerwów, podobnie
94287601 djvu 256 NAPOLEON CYBULSKI prądu zstępujący. Okres ten wskazuje, że podczas skurczu mięśn
94287101 djvu 351 FIZYOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO włókien nerwowych w odciętej części nerwu, rozpada s
94287001 djvu 150 JAKOB parnas ogrzewają się, nie znamy jednak i tu związku między wykonaną pracą
94287201 djvu 152 JAKÓB PARNAS Nie odnosi się to jednak do wszystkich mięśni gładkich; zapewne mię

więcej podobnych podstron