94285701 djvu

FIZYOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO 337

niety minimalne, które jeszcze najlepiej ze sobą porównywać wolno, to okazuje się, że czas reakcyi — oczywiście stosunkowo długi — jest dla wszystkich zmysłów prawie jednaki. Dla zmysłu dotyku wynosi 0327", słuchu 0337", dla wzroku 0 331". Czas reakcyi dla podniet smakowych i węchowych jest w ogóle o wiele dłuższy, prawdopodobnie dlatego, że dłuższego czasu na to potrzeba, aby ciało woniejące lub wywołujące wrażenie smakowe zetknęło się bezpośrednio z komórkami zmysłowemi.

Aby głębiej jeszcze wniknąć w poznanie czasowego przebiegu procesów psychicznych, staramy się proces ten uczynić nieco zawilszym, każemy n. p. osobie badanej reagować dopiero, gdy nie jakakolwiek podnieta zadziała, lecz gdy zadziała pewna podnieta wybrana z kilku innych. I tak n. p. ma osoba badana sygnalizować, gdy zjawi się światło czerwone a nie reagować, gdy zobaczy światło innej barwy. Tu już potrzeba pewnego zastanowienia się, które sprawia, że czas świadomej reakcyi staje się dłuższy w przybliżeniu dochodzi do 034". Różnica ta (stosunkowo tu niewielka) staje się o wiele większą, gdy badana osoba sposobem reakcyi ma dawać znać, jakiego rodzaju podnietę dostrzegła. Jeżeli n. p. polecamy jej, aby gdy ujrzy światło czerwone dała znak przypuśćmy prawą ręką, a gdy ujrzy światło zielone, lewą, to czas świadomej reakcyi przedłuża się do O^-154". Czas ten potrzebny do dokonania aktu wyboru musi tu być dłuższy. W pomiarach czasu reakcyi można iść jeszcze dalej i żądać już bardziej zawiłej pracy psychicznej. N. p. eksperymentator wymawia jakieś słowo, a badana osoba odpowiada na nie innem słowem, wyrażającem własność tego słowa lub wyraz asocyacyjny i tak na słowo „krew¹¹ odpowiada „czerwona¹⁴, „pies^u — „zwierzę¹¹ i t. p.

Czas świadomej reakcyi zależy też od działania pewnych środków farmakologicznych, wpływających na układ nerwowy jak alkohol, kofeina i t. d., a nawet badanie czasu reakcyi po zastosowaniu tych środków ma pewne znaczenie dla poznania ich wpływu na układ nerwowy środkowy.

Międzymózgowie i środomózgowie.

Ciałko prążkowane. Ciałko prążkowane składa się z kilku warstw szarej i białej substarrcyi tworzących jądro ogoniaste (nucleus caudattis) torebkę wewnętrzną (capsula interna), jądro soczewkowate (nucleus lenticulariś) i torebkę zewnętrzną (capsula eMerna), ryc. 116, str. 838. Fizyologia człowieka. 22