Choroby lasu0019 jpeg

średnio co 12 lat (koncepcja klimatycznej regularności). Jakkolwiek wpływ tych warunków na populacje owadów leśnych jest niewątpliwy, trudno doszukać się związków statystycznych z pojawianiem się gradacji szkodników owadzich. Zależność taka może występować jedynie w krótkich przedziałach czasowych. Równie trudno jest wykazać związki korelacyjne między cyklicznością występowania gradacji a nasileniem występowania plam na słońcu (teoria solarna) czy oddziaływaniem faz księżyca (teoria lunarna). Mimo wielu zbieżności w przebiegu warunków' pogodowych oraz rozwoju chorób lasu i rozwoju gradacji owadów, prognozowanie występowania zagrożeń jest trudne, często nietrafne, zwłaszcza że efekty oddziaływania sil przyrody na las mogą przybierać rozmiar katastrofalny. Potwierdzają to przedstawione skrótowa dane faktograficzne.

Lata 1894-1902, to okres długotrwałej suszy, szczególnie dotkliwej w drzewostanach górskich, gdzie wielkość największego opadu rocznego wynosiła wówczas 439 mm, zaś najmniejszego, który wystąpił w^T 1902 r. wynosiła średnio 177 mm. Dla porównania -obecnie wieloletnia opadów dla rejonu Bielska-Białej wynosi 979 mm, zaś najmniejszą wielkość opadów’ w okresie ostatniego pięćdziesięciolecia zanotowano w^r 1983 r. i wynosiła ona 780,3 mm (dla rejonów’ Nowego Sącza, odpowiednio: 714,5 i 604,7 mm w’ 1984 r.). Tak intensywna susza zapoczątkowała na terenie górskich drzewostanów’ Sudetów’ i Karpat szereg niekorzystnych zjawisk chorobowych, w tym również zwiększenie po-

:w

datności drzew na silne wiatry (huragan na przełomie 1894/1895 r. powalił tysiące ponad stuletnich świerków). Na terenie południowo-wschodnich Niemiec odnotowane zamieranie drzewostanów świerkowych rozpoczęło się w 1896 r.

W latach 1919-1921 występowały upały i susze; zimą brak było pokrywy śnieżnej, zaś temperatura minimalna w zachodniej części Polski (Poznań) nie przekraczała - 7°C. Wiosna była upalna i sucha (średnia temperatura powietrza wynosiła 19,2°C), latem maksymalna temperatura powietrza dochodziła do 29,1°C, zaś jesienią osiągała średnio 10,6°C. Od wiosny 1921 do 1924 r. w osłabionych drzewostanach trwała groźna gradacja strzygonii choinówki (szkody wystąpiły na powierzchni 200 tys. ha), zaś w 1922 r. nastąpiło masowe porażenie i zamieranie pędów młodych sosen grzybem Brunchorstia pi-nea, będącym stadium konidialnym patogenu Ascocalyx abietina.

Zima 1928/1929, to okres wyjątkowo niskich temperatur, utrzymujących się w całej Europie Środkowej do końca marca. W zapisach ochrony lasu okres ten określany jest mianem „pamiętnej zimy”. W Polsce silne i długotrwałe mrozy były szczególnie dotkliwe dla drzewostanów Roztocza oraz lasów Beskidu Żywieckiego i Sądeckiego. Minimalna i maksymalna dobowa temperatura powietrza wynosiła wówczas, odpowiednio: w styczniu -28,5°C i 4,1°C, w lutym -40,6°C i 3,0°C (Żywiec), w marcu -33,3°C i 14,7°C, zaś w kwietniu -16,1°C i 23,7°C. Tak niska temperatura oraz jej wahania między dniem a nocą, przekraczające niekiedy 50°G (10 lutego, 2 marca), spowodowały przemrożenia buków, grabów', świerków i jodeł, zwłaszcza rosnących w dolinach rzek oraz na wystawach południowych i południowo-zachodnich. Obumierały pączki, pędy, konary, całe drzewa, jak i wieloarowe fragmenty drzewostanu. Już w 1929 r. rozpoczęło się gwałtow'-ne wydzielanie drzew, o łącznej miąższości ponad 300 tys. m³ na powierzchni 5 tys. ha. Zła kondycja drzewostanów⁷ wyraziła się wzmożonym rozwojem opicnick. Od 1930 r. notowano szkody z tego tytułu, zwłaszcza w drzewostanach Beskidu Małego i Beskidu Sądeckiego, a także masowy wzrost liczebności populacji wielu owadów' leśnych. W 1932 r. tylko w' lasach w okolicach Lwowa szkody będące konsekwencją zmian w stanie zdrowotnym drzew' zinwentaryzowano na powierzchni 14 740 ha. W drzewostanach jodłowych wystąpiła gradacja zwójek (do 1933 r.), jodlowców i smolika jodłowego. Jest bardzo prawdopodobne, że zima ta przyczyniła się do pogorszenia kondycji drzewostanów⁷ sosnowych i gradacyjnego rozwoju strzygonii choinówki na terenie Borów⁷ Tucholskich (w latach 1930-1933). Od 1935 r. notowano wzmożone występowanie choroby opieńko-wej w drzewostanach świerkowych na terenie Karpat, zaś w drzewostanach dębowych silne żery gąsienicy zwójki zieloneczki i miernikowców.

W 1940 r. przyszła kolejna ostra zima, przy braku pokrywy śnieżnej średnia temperatura powietrza wynosiła -13,6°C, zaś w marcu -2,6°C, co wyraziło się przemrożeniem systemów korzeniowych wielu drzew. W latach 1942-1943 stwierdzono początki zamierania dębów⁷ na Płycie Krotoszyńskiej.

1947 to rok ostrej suszy oraz obniżenia poziomu wód gruntowych. Jednym z efektów⁷ tego stresu dla drzew była gradacja brudnicy mniszki w' latach 1948-1951 i wzmożone zamieranie świerka w' lasach mazurskich. Od 1950 r. notow^rano też wzrost szkód powodowanych masowym rozwojem choroby opieńkow'ej; w' Beskidach znaczne szkody wystąpiły na powierzchni 65 tys. ha (drzewostany usunięto na łącznej powierzchni 1 tys. ha). W 1951 r. wystąpiły na Mazurach duże szkody od okiści i kolejna susza, a na Kurpiach do 1952 r. notowano masowe występowanie barczatki sosnówki.

39

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Choroby lasu0019 jpeg Tu najszybciej dochodzi do gradacjiowadów Zabliźniona rana od mrozu, czy ślad
Choroby lasu0004 jpeg Luk gospodarczy może być różnorodny bie w celu określenia zagrożenia drzew czy
Choroby lasu0004 jpeg Las gospodarczy może być różnorodny bie w celu określenia zagrożenia drzew czy
Choroby lasu0024 jpeg Próba regeneracji - ale to chyba nie wy starczy... jeszcze w listopadzie tempe
Choroby lasu0024 jpeg Próba regeneracji - ale to chyba nie wystarczy... jeszcze w listopadzie temper
Choroby lasu0023 jpeg dziia do 16°C (Kraków, Słubice). Ocieplenie to trwało do połowy marca. Po tym
Choroby lasu0039 jpeg wrota do infekcji grzybów. Powierzchnia wystąpienia tego zjawiska wzrosła trzy
Choroby lasu0056 jpeg Wiosną symptomy porażenia sosny w uprawie przez opieńkę są łatwe do oceny
Choroby lasu0066 jpeg Przygotowanie do podsadzeń; jeśli to drzewostanie z Imbą korzeni lub opieńką -
Choroby lasu0023 jpeg dzita do 1(5°C (Kraków, Słubice). Ocieplenie to trwało do połowy marca. Po tym
Choroby lasu0066 jpeg Przygotowanie do podsadzeń; jeśli w drzewostanie z h ubą korzeni lub opieńką -
SP?480 I* W przypadku chorób przyzębia lub utraty zębów dochodzi do zwiększenia wrażliwości rec

więcej podobnych podstron