DSC02421
by tatnec *Jt %»» wyratewu, dykcją cokolwiek zanadto poprawną, umiaj tgttnktijąo »wobod< |e»tu.
Hpp cynlitur* weryfikacyjna i językowo-styll* BK powściągliwość w wyrażaniu uczuć, przedmloto* B| ujęcia, Jasne, precyzyjne wypowiedzenie tego, co się H^hHh zamierzało — oto cechy znamienne dla BB Asnyka i zbliiające go do parnaslzmu.1 2 3 4 5)
IMaa by nawet rozwinąć w tym miejscu Krótką pa-H|ll| między Leconte de Lisie em i Asnykiem, wskazu-H ffr mimienny dla nich obu wysoki kunszt techniki ^■Woptoarskiej, jak też na klasycystyczną jasność i pre-tq^Ją wypowiedzi, nie wolną przecież od gładkości zatrą-cokolwiek akademizmem, na częste (choć u auto-Bplfett taftę*? częstsze) sięganie po tematykę staro-H w ich biografii pisarskiej niepowodzenia politycznego, w który zaangażowali się bardzo moc-|J®* Wi poety francuskiego był to rewolucyjny zryw Wio-WJ Ludów, dla naszego — powstanie styczniowe), na •toohąfc do współczesności, która ich zawiodła, na rozleli tradycję historyczną i filozoficzną, na zainteresowanie współczesną wiedzą, a zwłaszcza teorią ewolucji. A chociaż mógłby ktoś zgłosić zastrzeżenia co do pełnej prawomocności owe} paraleli, dowodząc, że i rangą osiąg-pisarskich, i uczuciowością raczej subtelną i pobudliwą niż głęboką, i skłonnością do filozofowania w duchu zabarwianego nowoczesną melancholią antycznego stoi-
cyzinu, Jakże dalekiego nasyconemu tragizmem beznadziejności a zarazem prometejskim żarem buntu i protestu pesymizmowi Leconte de Lisle’a, przypomina Asnyk w większym daleko stopniu Sully-Prudhomme’ato przecież 1 autor Solitude8 liczy się do pierwszych między parnasistami. Zresztą związków Asnyka z pamasizmem nie musiał wyznaczyć wpływ jednego autora. Mogła równie dobrze podziałać w tym wypadku atmosfera ukształtowana przez poetycki styl szkoły, styl przyswojony i przetworzony na własną modłę, jak zdają się o tym świadczyć takie na przykład wiersze: Odłamowi „Psychy** Praksytelesa, Julian Apostata, Asceta, Ociemniały Tamy-ris, Tetys i Achilles, Z egipskiego rytuału zmarłych, Fresk pompejański, Król Juba (chociaż ten utwór dźwięczy pogłosem historycznych ballad Faleóskiego). Nie wydaje się wszakże, alby Asnyka łączyły z pamasizmem związki istotniejsze aniżeli Faleńskiego czy Gomulickie-go; bliżsi temu kierunkowi niż on byli Miriam jako autor tomu Z czary młodości czy Lange (że przypomnę choćby jego Sonety wedyckie, swego rodzaju odpowiednik tłumaczonego przezeń poematu Leconte de Lisle’a Bha~ gavat, czy Rozmyślania, najlepszą książkę autora Stypy).
Nie należy więc przeceniać Asnykowych zapożyczeń z parnasizmu. Czerpał bowiem poeta również z innych źródeł. Jego liryka społeczna pobrzmiewa tonami humanitaryzmu i demokratyzmu w stylu Victora Hugo; jego wiersze antywojenne (np. Na pobojowisku) przypominają żywo tłumaczoną przez Konopnicką Ludwikę Ackermann. Wiersz Do... („Przekleństwa synu! co Kaina piętnem/ Straszysz w dzień biały Chrystusową trzodę...”) przywodzi na pamięć Kaina i Abla oraz Litanią do Szatana Baudelaire’a6. Różnią go od parnasistów jego zaintereso-
XVII
okresie $0—TO głównym dążeniem poetów jest powstrzy-
” «eg0 rozkiełznania, w jakie wpadła fantazja romantycz-Lrten\e o zetknięciu z rzeczywistością zaczyna samo sie-
vt’ rorwataó 1-4. tofa do krystalizacji Ale głównym przed-*Iw\cteVetn tej krystalizacji jest Adam Asnyk, w którym cały tvSSntyzm wciela się w formy skończone, zamknięte i harmo-stanowiąc jakby krystaliczny epilog wszystkich faryso-wybućhów epoki poprzedniej. Główna cechę Asnyka sta-\»sne widzenie rzeczy zewnętrznych, równie jak Ideowych, ?°«T*e*TOczystośfc formy i treści. Cała twórczość Asnyka nosi na *X| jakieś znamię konieczności logicznej” (A. Lange: Studia
uJTolenla. Warszawa 1900, s. 270). Spostrzeżenia to bardzo waż-
Lg £ wypadnie nam do nich jeszcze wrócić w dalszym toku naszych tozwaiań.
« Z Sully-Prudhomme'em zestawia Asnyka B. Chlebowski (Literatura polska, Lwów 1923, s. 415).
r Czy chodzi tu na pewno o bezpośrednie nawiązanie do Baude-laire’a? Położyłem tu nacisk na związki Asnyka z poezją francuską głównie ze względu na ów pamasizm, o który autor Fresku pompejańskiego otarł się niewątpliwie, nie trzeba wszakże
II — Asnyk — Poezje
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
IMG?93 odruchowa: dwk ou>by podcjrane. dwie inne intnyimne mip„www, poprawić standard życia obywa
Przełóż jedną zapałkę tak, by działanie było prawidłowe. Znajdź co najmniej 4 poprawne rozwiązania
img131 I UĘjD WŁ by b udi /^Mwn J łr Jt csiy >/ ^ !%m)n h(Nl$lfcO Al KoyisjA (
Perseus From Wkptd*. t^ł f — eneyojopeda [ TMiSinold rtyiiionoł tto pijł.jt t-tofl by H*łd (Uli I co
IMG138 Wszystko to m brytyjskie marki u «»«hodowr . me trzeba hyc fanem samochodów. by cokolwie
LastScan4 (14) 32 Cz(Jt! trzecia myśl, by dokonać dokładnego przeglądu rozmaitych zajęć ludzi w tym
fan wall by trebor67 (208) *wc,, jT w* x+ <3* V - << ‘ w •»—- * hŁ^-w,>A V r“ 1
KAROL MARKS Cokolwiek można by pomyśleć o ostatecznej słuszności marksizmu, tylko tępy umysł nie jes
retoryka i erystyka14 Vu^ bAO^i jws&J cJm*^* ** ~ Luto- w^/K>ujM<i Z /V
CCF20130410 001 (3) Wypowiedź jako jednostka językowego porozumiewania się n Przedmiot wypowiedzi, c
7 (1000) ra:Jt Dajrojiałniejaza. Źc O- poptli, naturalnie! o6« by robić tulch. Szkoda, ta rncie w Wa
14 /. Dziedzictwo filozofii ozenie, by istniało cokolwiek innego niż indywidua. Można by sądzić, iż
CCF20130410 001 (2) Wypowiedź jako jednostka językowego porozumiewania się U Przedmiot wypowiedzi, c
les arbres de paris by zeldona mJ/* ^/-l■•Jr n V
DSC02418 2 ffOCłt ixłz14l w tynku wMi yc generują dodał rv eh przepływów rr9>4 aMCM (wzyt-Jt
więcej podobnych podstron