IY& U
i
m
m
Montrt wywsąc) Qf siara się obróci przekładnię. Siła Q (będąca wypadkową dli iĄi obcina wiły i łożyska.
Sęędy paume odznaczają się znaczną podatnością ze względu na wydłużanie się pasa i możliwość ślizgania na kok.
WSdłuzalność sprężysta cięgien ciernych w napędach powoduje, że cięgno orne (robocze) jest hardziej wydłużone niż cięgno bierne. Bardziej rozciągnięte aym cięgno o napięciu S( przesuwa się z wiesza prędkością niż cięgno bierne o napięciu 5*. Wyraka to z zasady zachowania masy, polegającej na tym, że pmi iemobie wybrnę nieruchome przekroje przesuwają się w jednostce czasu jednakowe my pasa. oraz z tego, że masa odniesiona do jednostki długości pasa nmąg/npegojcu mniejsza od masy odniesionej do jednostki długości pasa nit-mńągmęiego.
Rozkład napięć obwodowych w pasie i luków poślizgu przedstawiono na j rys. 5.6. Zaiem napięcia obwodowe pasa na lukach poślizgów powodują zmiuK wydłużeń, co jest przyczyną jego poślizgów na kok. Np lukach poślizgów 0? jest rnwope. na Itikach spoczynku - nkrozwinięitaZmim wydłużai pupty ayrąiótmptędkośapuavrioą;0(>v^. /
Rozkład obwodowych napięć i sil tarcia w pasie
Na luku A\B\ napięcie w pasie jest stale i równe Sc. Na luku AjBj napięcie w pasie jest również stałe i wynosi Są. Są to luki spoczynku. Natomiast na lukach gfCi i fljCj napięcia pasa zmieniają wartość od St do S* i od 5* do Sc. Luki fl|C| i BjCi nazywa się lukami poślizgów.
Łuk opasania oparty na kącie at lub aj można więc podzielić na luk spoczynku. na którym nie ma poślizgów od strony wejścia pasa na koło. oraz na luk poślizgów od strony zejścia pasa z koła. na którym występuje wyrównywanie napięć i prędkości oraz związanych z tym poślizgów sprężystych pasa. Na kole napędzającym poślizgi są ujemne (pas kurczy się), na kole napędzanym dodatnie (pas rozciąga się). Ze wzrostem obciążenia różnica napięć w obu cięgnach wzrasta. przy czym zwiększa się luk poślizgów i maleje luk spoczynku. Dopóki istnieje luk spoczynku, prędkość cięgna roboczego vf wynika z prędkości obwodowej koła napędzającego i grubości pasa. a prędkość obwodowa koła napędzanego (na linii obojętnej pasa) równa się prędkości cięgna biernego.
Poślizg spowodowany zmiennością wydłużeń pasa nazywa się poślizgiem sprężystym i wyraża się stosunkiem różnicy prędkości obu cięgien do prędkości cięgna roboczego. Miarą tego poślizgu jest wartość obliczona z następującego wzoru
(3.19)
gdzie: v{ - prędkość cięgna czynnego. 0* - prędkość cięgna biernego. Można wykazać, że zachodzi równość
SK a„
* AE E
(3.20)
gdzie: S, - siła użyteczna w cięgnie. A - powierzchnia pola przekroju pasa. E — moduł sprężystości wzdłużnej pasa. er, - naprężenie użyteczne pasa.
Poślizg jest więc proporcjonalny do siły obwodowej 5a. Ze wzrostem siły Sm rośnie luk poślizgu, a maleje luk spoczynku. Gdy dhigość luku spoczynku osiąga wartość równą zeru, wówczas dalszy wzrost S, powoduje poślizg trwały. Po wystąpieniu poślizgu trwałego siły Sc i S* spełniają warunek wyprowadzony przez Eulera, wyrażający się następującą zależnością
(5.21)
631