K �jna DIALEKTY POLSKIEz819

58B. Na części tego obszaru (w zasięga 34D) ustalenie się końcówki -ego może być wynikiem przejścia ć ^ e. Częściowe tylko wyrównanie takiego samego typu dokonało się tylko po twardych tematach (dobr-ego na wzór t-ego) przy równoczesnym zachowaniu konlynnantów długiego e po miękkich tematach (tak ego, glupegu lub -'igo, ~'ygo) na Śląska z wyjątkiem okolic Głogówka oraz w przyległych gwarach zaeliodniomałopol-skieh po okolice Częstochowy, Olkusza i Wadowic (58C, por. MAGP 225, 226).

§ 86. Zastąpienie końcówek gon.-loc. pl. -yy {-'i/) przez -e%

Wyrównania form fleksyjuyeh dokonują się nic tylko w obrębie końcówek tego samego przypadku względnie osoby, ale także spotykamy się czasem z wpływami jednej końcówki na zmianę postaci innych końcówek. Przykładem tego typu wyrównań jest ustalenie się zaimkowo-przy-iniotnikowej końcówki geu.-loc. pl. -ey. 1e%, iciey. dobre/, glupey na .Mazow szu po Węgrów. Mińsk, Mławę, Rypin, na Kujawach (pow. aleks., większa część powiatów włocł. i inowr., zoh. Sob 82) oraz w gwarach od Żnina i « zamkowa po Złotów, Tucholę i pn.-zaeh. Kaszuby (MAGP 504). O tym, że zasiąg postaci tej końcówki bywał szerszy, świadczyć mógłby fakt występowania zwężonego e, y, względnie y lub i w końcówkach form trey, ft&rey (por. MAGP 495), które na pewno zostały przeniesione do liczebników z odmiany przymiotnikowej.

Pojawienie się e, y na miejscu dawniejszego y ('«) w końcówkach gen.--loc. pl. -yy. -’iy nie było wynikiem procesów fonetycznych, lecz dostosowaniem ich do postaci fonetycznej końcówek dat. pl. -em (tóm dobrem) i instr. pl. -emi (temi dobremi), w których dawno y, ’i uległy rozszerzeniu artykulacji przed spółgłoską nosową.

Być może, że skoncentrowanie się tych wyrównań na północy pozostaje w jakimś związku z faktem występowania tu częściej niż gdzie indziej (por. Nit IV 20) rozszerzania i przed spółgłoską nosową w typach leńiid, -'orgciiija. yośćdńec.

§ 87. Przymiotnikowe końcówki w formach rzeczowników

Procesy przechodzenia wyrazów z kategorii przymiotników do rzeczowników (DejT) zdarzają się dość często. Polegają one na tym, że w części wypowiedzenia, składającej się z określanego rzeczownika oraz określającej go przy dawki przymiotnikowej (np. synowa żona), człon nadrzędny ulega elipsie, a podrzędny dotąd przymiotnik (synowa) zaczyna spełniać funkcję rzeczownika, to znaczy przybiera zdolność odnoszenia się do przedmiotów, wymieniania tych przedmiotów i wyznaczania ich cech