new 7 (2)

Dc uszczelniania oołączenh pokrywy z kadłubem stosuje się między innymi papier nasycony parafiną, azbest, ołów, aluminium, natomiast jako szczeliwo w dławnicy sznur bawełniany lub azbestowy, nasycony tłuszczem lub pokryty grantem, oraz rzadziej — gumę lub tworzywa sztuczne.

Sposoby łączenia grzybka i wrzecionem, zapewniające obrót grzybka względem wrzeciona, pokazano na rys. 8.I2«, h, c.

Zcooifiii.- enie prr.ca ciikrtcaniemsie

Rys. 8.12. Połtyciunic grzybka /. wrzecionem [3, liS!

ovu-

wanic

wie:, ■ • odu

ic na

Ukształtowanie kadłuba zaworu pokazane na rys. 8. i powoduje k-omą zmianę kierunku przepływu czynnika, a tym samym powsta dużych strat przepływu, 'V celu ich zmniejszenia, stosuje się zawory o ? szonym ck. ’0% przekroju przepływu (w stosunku do przekroju prze rurowego) lub inne rozwiązania konstrukcyjne, pokazane schetnaoczn rys. 8.13«, b, c.

Z>'ś. S.13. Scheraif zaworów grzybkowych [t6]

Konstrukcja zaworu grzybkowego zamykanego ręcznie może być także uzaie.:.:uma od kierunku przepływu czynnika. Nacisk czynnika może działać pod grzybek irys. 8.10) lub •- przy przeciwnym kierunku przepływu — na grzybek. Gdy ciśnienie działa pod grzybek, podczas zamykania zaworu wrzeciono jest obciążone jednocześnie siłą potrzebną do pokonania oporu czynnika oraz siłą, jaka należy dociskać uszczelkę. Gdy ciśnienie działa na grzybek, do otwarcia zaworu trzeba pokonać tylko nacisk czynnika, zatem ręczne sterowanie zaworem może być wykonywane mniejszą siłą. Wadą

182

Zę t:' ;':V • i> .. ' '

. ..C. iy,.x.......v '' ^l '¹ '......' ■ . ■ - y.- ■ • . • ■' Z '¹.... .

drugie co2wiązan^:u jest stały nacisk czynnika na dławnieę przy zamkniętym zaworze. W praktyce w małych zaworach, pracujących przy niewielkich ciśnieniach, stosuje się nacisk pod grzybes. natomiast w dużych zaworach — nacisk na grzybek.

W bardzo dużych zaworach oraz w zaworach o dużym ciśnieniu (przy obciążeniu wrzeciona siłą powyżej 50 kN) stosuje się zawory odciążone - częściowo łub całkowicie, ułatwiające otwieranie zaworu. W zaworze częściowo odciążonym (rys. 8.!4u) grzybek odciążający (mały) może być .mieszczony wewnątrz grzybka głównego. Otwarcie małego grzybka powoduje spadek ciśnienia nad grzybkiem i umożliwia podniesienie grzybka głównego mn;ojszą siłą. ^;.V zaworze całkowicie odciążonym (rys. 8.146) grzybek główny ma rształt dzwonu. Przy zaworze zamkniętym czynnik wpływa przez szczelinę między dzwonem o średnicy D_d i kadłubem do przestrzeni ,t; przepływ czynnika przez otworek w ścianie dzwonu umożliwia powołne wyrównanie ciśnienia wewnątrz i na zewnątrz dzwonu. Otwarcie małego grzybka powoduje szybki spadek ciśnienia wewnątrz dzwonu; następuje prawie zupełne wyrównanie ciśnienia nad i pod małym grzybkiem, a ciśnienie czynnika znajdującego się w przestrzeni ,-c wystarcza do uniesienia dzwonu ; otwarcia zaworu.

Rys. S. ;4. Zawory odciążone: u) częściowo, ł) całkowicie [3]

żh;' <;ry grzybkowe oraz większość ich elementów (kadłuby, wrzeciona, grzybki, dławiki itd.) są normalizowane. Podstawą ich doboru z norm jest śreunka nominalna oraz ciśnienie i rodzaj czynnika.

•aaa zawory zamykające i regulacyjne. Do małych przewodów (£>,< 1,5 mm) stosuje się zawory igiicowc (rys. 8.15). Ze względu na tarcie między iglicą i gniazdem elementy te wykonuje sie z materiałów odpornych na ścieranie i zatarcie.

Zawory zasuwowe (z a s u w y) stosuje się przeważnie do przewodów o większych średnicach (D, 0.2 m). Zasuwy (rys. 8.16) nic nadają się do

183